سایت تخصصی روانشناسی

مدیر سایت: دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی

سایت تخصصی روانشناسی

مدیر سایت: دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی

سایت تخصصی روانشناسی
دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
مدیر پلی کلینیک روانشناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد

آدرس محل کار:

آدرس دانشگاه: مشهد ، میدان آزادی ، دانشگاه فردوسی ، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، گروه علوم تربیتی ، تلفن تماس : 05138805000داخلی 5892
پلی کلینیک روانشناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد : شماره داخلی 3676

آدرس مرکز مشاوره : مشهد، پنج راه سناباد، تقاطع خیابان پاستور، ساختمان پزشکان مهر، مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اندیشه و رفتار، شماره های تماس: 05138412279


آخرین نظرات

۴۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مکاتب و نظریه های روانشناسی» ثبت شده است

مقدمه

هرچند اغلب مورّخان، تاریخچه روانشناسی علمی را از حدود سالهای 1880 آغاز می کنند و آن را با تأسیس اولین آزمایشگاه روانشناسی در لایپزیک مقارن می دانند، اما گروهی نیز این آغاز را از قرن هجدهم دانسته اند. این گفته دکتر سیاسی در پنجاه سال پیش، که«علم النفس» تا دویست سال قبل در اروپا و تا چند سال پیش در ایران جزء‌ فلسفه و یکی از فصول آن به شمار می رفت.»(1)ناظر به همین نظر می باشد. مؤلف کتاب سیر روانشناسی در غرب که خود نیز ظاهراً همین عقیده را دارد می نویسد:«به یک معنی مکتب تداعی معانی(2)، نخستین مکتب روانشناسی جدید به شمار می رود... طرفداران مکتب تداعی معانی مقدمات روانشناسی علمی را فراهم کردند. حامیان این مکتب بیشتر به امور روانشناسی پرداختند و کمتر به مسائل فلسفی توجه کردند. مسائل مورد مطالعه را بیشتر از این امور واقعی انتخاب کردند و توجه زیادی به تجربه و اهمیت آن در نفسانیّات داشتند»(3).
در اینکه چه کسی و یا چه کسانی بانی اصلی روانشناسی علمی بوده اند وحدت نظر دیده نمی شود. به اهمیت سهم جان لاک(4) همگی اذعان دارند.(5) برخی از کندیاک(6)، نام می برند و بالاخره باید گفت که تجربه گرایان انگلیسی، بطور عموم، و بویژه هارتلی(7)، در این مورد سهم اساسی داشته اند.


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Raymond_Cattell.jpg/225px-Raymond_Cattell.jpg
ریمند کاتل به سال 1905 میلادی در انگلستان تولد یافت، و تحصیلات عالی خود را در دانشگاه لندن به پایان رسانید. دو بار ازدواج کرد ( در 1930 و 1946 ) از همسر اول یک فرزند و از همسر دوم سه فرزند پیدا کرد. او نخست در انگلستان و بعد در امریکا در مؤسسات عالی فرهنگی و در دانشگاه ها به تدریس و تحقیق پرداخت و به عضویت انجمنهای روان شناسی این دو کشور و چندین مؤسسه ی علمی دیگر درآمد. کاتل یکی از پرکارترین دانشمندان روان شناس به شمار می آید. مقاله ها و کتابهائی که نوشته و تستهایی که تهیه و تعبیه کرده است فهرست بالا بلندی را تشکیل می دهند.
کاتل هم مانند آیزنک برای دست یافتن به متغیرها، یا عوامل اصلی شخصیت، در تحقیقات خود روش تحلیل عوامل را به کار می برد و نسبت به آن علاقه ی شدید نشان می دهد و می گوید اگر بحث از شخصیت نتواند چیزی را به اثبات برساند و اندازه بگیرد و به حساب درآورد باید نامش را فلسفه یا هنر گذاشت، نه نظریه ی شخصیت در روان شناسی.
کاتل تحلیل عوامل را به صورت اصلی و معمولی آن به کار می برد در صورتی که آیزنک در این روش تصرف کرده و آن را به صورت خاصی درآورد و نامش را « تحلیل معیار (1) » گذاشته است. فرق دیگری که میان این دو قهرمان تحلیل عوامل وجود است این است که آیزنک در تحقیقات خود سه متغیر با عامل اصلی به دست می دهد، در صورتی که عده ی متغیرها یا عوامل اصلی که کاتل به آنها می رسد از 16 تا 21 عامل است و در پاره ای موارد از این هم تجاوز می کند.
از جمله ی تستهای بسیاری که کاتل و همکارانش برای بررسی شخصیت تهیه و تعبیه کرده اند اینها هستند:
1- پرسشنامه های مربوط به عوامل شانزده گانه ی شخصیت. 2- پرسشنامه ی مربوط به شخصیت کودکان. 3- پرسشنامه ی مربوط به شخصیت دانش آموزان دبیرستانها. 4- تستهای تحلیلی انگیزش ( MAT ) (2) ...
باید دانست که علاقه و اعتقاد شدید کاتل به روش « تحلیل عوامل » مانع نیست که او نسبت به اطلاعاتی که توسط روشهای دیگر تحقیق به دست می آیند توجه داشته باشد.
 
در زمینه به کار بستن نظریه ها نگرش های گوناگونی وجود دارد .در یک نگرش ، تنها شیوه ممکن آن است که در درجه اول ، بر نظریه خاصی تکیه کنیم و آن را ملاک حل و فصل مسائل و اجرای تحقیقات و تعبیر و تفسیر یافته ها قرار دهیم و از همان دیدگاه همه امور را بنگریم .
از طرف دیگر، اسنل بکر(1974) معتقد است که محدود کردن خود به چارچوب یک نظریه لذتی ندارد و خواننده باید تمام نظریه های اساسی را بخواند و درک کند و سپس آن اصول و مفاهیمی را که برای موقعیت های خاص با ارزش هستند، انتخاب کند و به کار بندد.
برهمین اساس مشاوری موفق تر و کارآمدتر است که هم از نظریات علمی معتبر آگاهی دارد و هم در بکار بستن آنها تجربه کسب کرده است. البته این بدان معنی نیست که مشاوری را مجبور کنیم که حتما باید از تمام این نظریات و یا یکی از آنها پیروی کند . اعتقاد ما بر آن است که به هیچ وجه نمی توان نظریه خاصی را بر مشاور تحمیل کرد.بلکه معتقدیم که مشاور باید در تمام نظریه ها غور و بررسی کند و سپس نظریه ای را که با طرح شخصیت او هماهنگ تر و سازگارتر است ، خود انتخاب کند . تعقیب یک نظریه صرفا مسئله ای شخصی است و هنگامی با موفقیت انجام می گیرد که انتخاب آن با آگاهی و با توجه به موقعیت صورت گرفته باشد و تقلید محض نباشد.
 

http://www.tasnimnoor.com/Portals/0/Leisure/0000015-Leisure-017.jpg
تاریخچه زندگی
مارتین سلیگمن در 12 اکوست 1942 در شهر آلبانی از ایالت نیویورک چشم به جهان گشود. کسی، حتی پزشکی که این نوزاد وارونه نگه داشته شده را برای نفس کشیدن به گریه انداخت، نمی‌دانست که او ابلاغ‌گر نظریه‌ای در روان‌شناسی خواهد شد که تلاش می‌کند گریه‌های بسیاری را پایان بخشد.
از زندگی مارتین در دوران کودکی و نوحوانی اطلاعات زیادی در دست نیست. که شاید دلیل آن این باشد که مارتین به اصل این جاو اکنون اعتقاد راسخ دارد. مارتین در خانواده‌ای مذهبی رشد یافت و این باورهای مسیحی مذهبی را تا امروز حفظ کرده است.   در بسیاری از کتابهای که پروفسور سلیمگن نگاشته‌ می‌توان رد پای مذهب را دید. تعابیر او از انجیل بسیار عمیق هستند و او علاقه دارد تا مسائل مربوط به نظریه‌اش را با کمک کتاب مقدس بیان کند.

مشاوره از دیرباز به شکل‌های مختلف در بین مردم وجود داشته است. در همه فرهنگ‌ها افراد سالخورده نه تنها معیارهای رفتاری را در درون آن فرهنگ تعیین می‌کنند بلکه به جوان‌ترها مشاوره می‌دهند تا از آن معیارها پیروی کنند. در بیشتر کشورها مشاوره در قالب نصیحت و راهنمایی از طرف اولیاء و معلمان به جوانان داده می‌شود. امّا در بیشتر فرهنگ‌های قدیمی، مشاوره علمی منطبق با آداب روش‌های مدرن مشاوره نیز در لابلای متون کهن آن‌ها یافت می‌شود. پرسشی که مطرح است این است که آیا روش‌های مدرن مشاوره برای تمام فرهنگ‌ها مناسبند؟

http://graphics8.nytimes.com/images/2007/07/24/nyregion/25ellis.600.jpg

زندگی نامه

آلبرت الیس در 27 سپتامبر 1913 در پتسبورگ Pittsburgh پنسیلوانیا متولد شد. پدرش فروشنده ای پیوسته در حال سفر بود که غالبا در فواصل زمانی طولانی از خانواده اش دور می شد. وقتی وی دوازده ساله بود پدرش و مادرش از هم جدا می شوند، این مسائل نخستین چالش در زندگی وی بوده است.
دومین چالش بیمار احوال بودن الیس در دوران کودکی می باشد. وی دچار التهاب کلیه بود و پیوسته در بیمارستان بستری بود.
سومین چالش زندگی وی کمرویی و کناره گیری او بود. الیس در دوران کودکی خود بسیار کمرو و درونگرا بود و با دختران همکلاسی خود کاری نداشت. وی وقتی به دوران کودکی اش بر می گردد می گوید: "اصولاً من دلایل غلطی برای دوست داشتن خودم داشتم" به نظر او مشکلات دوران کودکیش به او کمک کردند ظرفیت فطریش برای تبدیل شدن به یک حلال مهم و مؤثر مشکلات را بیشتر بپروراند، و به جای اینکه در برابر مشکلات زانو بزند توانست از استعداد عقلانی خودش حد اکثر بهره را ببرد. وی در سن 28 سالگی وارد رشته روان شناسی شد و تحصیلات خود را در سال 1941 در دانشگاه کلمبیا شروع کرد. و ظرف یک سال فوق لیسانس گرفت. او با توجه به علاقه ای که به موضوع س کس، عشق و ازدواج داشت تصمیم گرفت رساله دکترای خود را درباره هیجانات عشقی زنان کالج بنویسد. الیس در سال 1943 به عنوان روان شناس بالینی ارشد در درمانگاه بهداشت روانی در شمال نیوجرسی مشغول به کار شد و در سال 1950 روان شناس ارشد دپارتمان کل مؤسسات مراکز شد، و در دهه 1940 زیر نظر چارلز هالبک Richard Hulbeck آموزش روانکاوی دید. الیس تا اوایل دهه 1950 همچنان مراجعانش را روانکاوی می کرد.
در سال 1953 به دلیل انتقادی که به جنبه های غیر عملی و منفعلانه روانکاوی داشت از روانکاوی کناره گیری کرد و ترجیح داد خود را رواندرمانگر بداند. در نیمه دوم دهه 1950 اولین مقاله اش در زمینه رفتاردرمانی عقلانی-هیجانی را نوشت. در اواخر 1950 متخصصان و مردم عادی بیشتری به رفتاردرمانی عقلانی-هیجانی علاقمند شدند.
در سال 1957 اولین کتاب خودیاری خودش با عنوان "چگونه با یک روان رنجور زندگی کنیم" را نوشت و در سال 1958 کتاب "سکس بدون احساس گناه" را نوشت. وی مؤسسه ای با نام خودش تاسیس کرده است، تعداد مقالات وی بیش از 800 مقاله است و همچنین او را مؤلف بیش از هفتاد کتاب و تک نگاری معرفی کرده اند.

 نظریه ی آدلر- روان شناسی فردی



مقدمه و شرح حال-

ظهور « جامعه شناسی » و « مردم شناسی » در اواخر قرن نوزدهم و گسترش دامنه ی این دو علم جدید مبنای زیستی و فیزیکی روان شناسی و روان کاوی را متزلزل ساخت.
توضیح آنکه علوم « فیزیک » و « زیست شناسی » سده ی نوزدهم که بر اندیشه ی بشر حکومت می کرد « روان شناسی » و « روان کاوی » را نیز تحت تأثیر قرار داد. از این رو شخصیت آدمی ساخته و پرداخته ی غرائز و استعدادهای فطری او از یکسوی، و چگونگی واکنش و سازش اینها در برابر عوامل محیط طبیعی از سوی دیگر، پنداشته می شد و نظریه ی تحول و تکامل داروین (1)، مبتنی بر تنازع بقا و انتخاب طبیعی، بر روان شناسی و روان کاوی نیز سایه افکنده بود. خلاصه اینکه تحرک شخصیت منحصراً بر مبنای نیازهای زیستی ( بدنی ) و محرکهای خارجی قرار داشت.
جامعه شناسان و مردم شناسان به استناد اطلاعاتی که در نتیجه ی تحقیقات خود به دست آورده بودند مدعی شدند که آدمی بیشتر محصول اجتماعی است که در آن زندگی می کند. یعنی موجودی است بیشتر اجتماعی تا زیستی- چند تن از روان کاوان با اعتراف به اینکه فروید نسبت به عوامل اجتماعی در تشکیل و تحول شخصیت بقدر کافی التفات نداشته است لازم دیدند به روان کاوی صورت تازه ای بدهند. آدلر یکی از معروفترین دانشمندان این گروه است.