کودک با تواناییهای ذاتی بالقوهای به دنیا می آید که در طول زندگی و گذر عمر، تنها درصدی از این تواناییها بالفعل درآمده و در ادامه توانایی های اکتسابی نیز به آنها افزوده می شود. در این گزارش به بررسی عواملی می پردازیم که می تواند به شکوفایی استعدادهای کودکان کمک کند.
به گزارش ایسکانیوز، وقتی کودک به دنیا می آید کاملا ناتوان است؛ اما به تدریج هر کودک علاقهمندیهای خود را در رفتارش بروز میدهد.
ممکن است فرزند شما عاشق ورزش کردن یا تعمیر وسایل خانه باشد یا این که هنر فوقالعادهای در حفظ اشعار تبلیغاتی از خود نشان دهد. تمام این رفتارها و رفتارهای دیگر، علامت و نشانهای است که والدین براساس آن میتوانند استعداد و علایق کودکان خود را کشف کنند. از سوی دیگر همین کشف استعداد میتواند در امور مهم زندگی کودک از جمله پر کردن اوقات فراغت، انتخاب رشته تحصیلی مناسب و انتخاب شغل و حرفه به او و والدینش کمک کند.
بنا به اهمیت موضوع مطرح شده کارشناسان و روانشناسان کودک در اقصی نقاط جهان همواره با انجام مطالعات علمی و عملی به دنبال ارائه راهکارهایی برای کشف و شکوفا کردن استعدادهای کودکان و نوجوانان بوده اند تا به واسطه آن جامعهای پویاتر و سالمتر به وجود آید.
در همین راستا اخیرا مطالعهای در دانشگاه «جان هاپکینز» انجام شده است که نشان می دهد کمتر از نیمی از کودکان مدرسه ای ( چیزی در حدود 40 درصد ) در ایالات متحده استعدادیابی شده و توانایی های آنها شکوفا می شود.
مطالعه جدید نشان داد کودکانی که از خانواده هایی با سطوح بالاتر انعطاف پذیری و ارتباط در بین اعضای خانواده هستند، حال از هر قشر با سطوح درآمد متفاوت خانوار، بیشترین شانس را برای یافتن استعداد های خود دارند.
یافته های این تحقیق، خواستار تأکید بیشتر بر برنامه هایی برای ارتقای قابلیت انعطاف پذیری خانواده و ارتباط والدین و فرزندان است؛ حتی اگر جامعه همچنان برای مسائلی مانند کاهش فقر و سوء رفتار با کودکان تلاش کند.
«کریستینا دی. بته» مدیر برنامه ارزیابی سلامت کودکان و نوجوانان و استاد بخش جمعیت، خانواده و بهداشت باروری دانشگاه جان هاپکینز و دانشکده بهداشت عمومی بلومبرگ در این رابطه می گوید: «انعطاف پذیری و ارتباط در خانواده برای همه کودکان، بدون در نظر گرفتن سطح ناسازگاری آنها، برای موفقیت تمام بچه ها اهمیت دارد. ارتباط والدین و فرزند ارتباط ویژه ای با شکوفایی تواناییها و استعداهای فرزندان دارد.»
3 معیار برای شکوفایی استعداد
«بتهل» و همکارانش برای مطالعه خود از اطلاعات جمع آوری شده بررسی های ملی بهداشت کودکان در سال های 2016 و 2017 استفاده کردند. آنها نتیجه گیری خود را از روی مطالعات ملی که روی بیش از 51،000 کودک مدرسه ای بین سنین 6 تا 17 ساله انجام شده بود، برآورد کردند. والدین یا سرپرستان بچه ها به مجموعه ای از سوالات درباره شکوفایی استعدادهای فرزندان خود، انعطاف پذیری خانواده و ارتباط بین اعضای خانواده و همچنین درآمد خانوار (با استفاده و در نظر گرفتن دستورالعمل های فدرال درباره فقر ) پاسخ دادند. آنها همچنین به این سوال که آیا کودک دارای بیماری مزمن و نیازهای ویژه مراقبت های بهداشتی است یا خیر نیز باید جواب می دادند.
اگر پدر و مادر این کودکان گزارش می دادند که جواب سه مورد از این سوال ها در خصوص فرزندانشان «قطعا درست» است، می شد حدس زد که فرزندان مدرسه ای این افراد احتمال آشکار شدن استعدادهایشان بسیار بالا خواهد بود.
- کنجکاو بوده و علاقمند به یادگیری چیزهای جدید هستند.
- برای تکمیل کارهایی که استارت می زنند، کار و تلاش می کنند.
- زمانی که با چالش مواجه شدند، قادر به حفظ آرامش و کنترل خود بودند.
این ویژگی ها در بزرگسالی رشد می کنند و اساسا به تعامل در زندگی و روابط مثبت معنا می بخشند.
والدین همچنین به پرسش هایی در رابطه با ارزیابی میزان انعطاف پذیری و ارتباط خانوادگی پاسخ دادند؛ از جمله این که چگونه خانواده ها در مواجهه با مشکلات عکس العمل نشان می دهند؟ چگونه والدین و کودکان، ایده ها را به اشتراک می گذارند؟ یا چگونه در مورد چیزهایی که واقعا مهم هستند، صحبت می کنند؟ و این که والدین چگونه با خواسته های روزافزون فرزندان که با رشد کردنشان افزایش می یابد، مقابله می کنند؟
این مطالعه نشان داد که تنها 40 درصد از کودکان مدرسه ای در ایالات متحده این شانس را دارند تا شاهد شکوفا شدن استعدادهایشان شوند. این آمار در مقایسه با 29.9 درصد سال های گذشته به 45.0 درصد در ایالات متحده است. تقریبا نیمی از کودکان (48 درصد) در خانواده هایی زندگی می کردند که بالاترین سطوح انعطاف پذیری و ارتباط را گزارش می دادند. این کودکان بیش از سه برابر شانس شادی و شکوفایی بیشتری در مقایسه با25.5 درصد از کودکان خانواده هایی که دارای کمترین سطوح انعطاف پذیری و ارتباطات را داشتند، بودند.
ارتباطی قوی از انعطاف پذیری و ارتباط با شکوفایی در همه گروه های کودکان، صرف نظر از میزان ناتوانی آن ها به واسطه میزان قرار گرفتن در معرض افسرده، قرار گرفتن در معرض فقر و حضور بیماری مزمن و نیازهای ویژه مراقبت های بهداشتی، یافت شد.
چه می توانیم بکنیم؟
با این آمار که تنها چهار کودک از هر 10 کودکی که در سن مدرسه زندگی می کنند، شانس شکوفایی استعدادهای خود را دارند، باید رویکردهای گسترده ای برای ارتقای رشد کودک داشته باشیم. اهمیت دادن پدر و مادر به برقراری ارتباط با فرزندان خود در مورد چیزهایی که واقعا برای فرزند و خانواده مهم است؛ همچنین تلاش های ویژه برای ارتقای روابط خانوادگی ایمن و پایدار از اصول اولیه و اصلی امر پرورش است.
ارتقای کیفی شکوفایی که در این مطالعه ارزیابی می شود، می تواند سطح معنی و تعامل کودک را در مدرسه و روابط و فعالیت هایش افزایش دهد. برنامه ها و سیاست های مبتنی بر شواهد برای افزایش انعطافپذیری و ارتباط خانوادگی می تواند در کودکان شکوفا شود؛ حتی اگر جامعه در معرض خطرات ناشی از ناتوانی کودکان قرار گیرد.
موفقیت چنین تلاش هایی بستگی به همراهی خانواده ها و فرزندانشان در این فرآیند دارد که می تواند به پیشرفت های بسیار ضروری در شکوفایی دانش آموزان در زمینه مراقبت های بهداشتی، اجتماعی یا آموزشی کمک کند.
در ایران نیز همپای سایر کشورهای جهان، اقداماتی در راستای استعداد یابی کودکان انجام می شود؛ اما این پروسه همچنان درگیر نواقصی است که برطرف شدن آنها همت بلند مسئولان، والدین و آموزگاران را می طلبد.