سایت تخصصی روانشناسی

پیاژه در کتاب ساخت گرایی (1) مباحث عمده ای را مورد توجه قرار داده است. در یک نگاه اجمالی به فصل های کتاب او، میزان دقت و اهمیت دیدگاه ساختی اش روشن می گردد. در فصل اول کتاب به بیان تعریف و مشخصات ساخت پرداخته است. « ساخت های ریاضی و منطقی »، « ساخت های جسمانی و زیستی »، « ساخت های روان شناختی »، « ساخت گرایی زبانی » ، « تحلیل ساختی در علوم اجتماعی » و « ساخت گرایی و فلسفه » عناوین فصل های دیگر کتاب او می باشد.

ژان پیاژه یکی از پژوهشگران نامداری است که بیش از نیم قرن به بررسی محتوای ذهنی کودکان و نوجوانان پرداخت و دستاوردهای ارزشمندی درباره ی شناخت نیروهای روانی آنان فراهم آورد. وی بیش از همه به تحول اندیشه و ادراک کودکان و نوجوانان توجه دارد. به این جهت نظریه ی او را رشد ادراکی - شناختی (1) نامیده اند. پیاژه مراحل رشد کودکان و نوجوانان را به چهار دوره به این قرار طبقه بندی کرده است: 1- حسی و حرکتی (2)، 2- قبل از عملیات عینی (3)، 3- عملیات عینی (4) و 4- عملیات صوری (5). پیاژه در پژوهشهای خود به این نتیجه رسید که ذهن کودکان، آن گونه که قبلاً تصور می شد، مینیاتور یا فشرده و کوچک شده ی ذهن بزرگسالان نیست، بلکه واحد مستقلی با کمبودهای کمی و کیفی خاص خود است که به تدریج در طی رشد شکوفا می شود و در نوجوانی و بزرگسالی به کمال می رسد.
پیاژه به یاری پژوهشهایش فرایندهایی را مشخص کرده است که کودکان با آنها می توانند معلومات جدید را به دست آورند. به اعتقاد او کودکان و نوجوانان در طی تعامل خود با محیط بسی چیزها می آموزند تا بتوانند با جامعه ی خود سازش (6) یابند. در این رابطه دو عامل همگون سازی (7) و همسازی (8) از اهمیت بالایی برخوردارند.
وقتی کودکی سگی را هاپو صدا می زند، سگ یا هاپو در طرحواره (9) و طرح ذهنی او دارای معنای شناخته شده ای است و هر وقت این نام را بشنود به معنای آن پی می برد. اما اگر بره ای را ببیند و آن را هاپو بنامد این امر بیانگر آن است که کودک وقتی با مورد یا عاملی برخورد می کند که مشابه با موارد یا عوامل دیگر است، در طرحواره ی او عمل پیوستگی (10) یا یکی سازی انجام می گیرد. در اینجا به کودک می گویند: نه، این هاپو نیست، بره است و اگر کودک بیاموزد که لفظ بره یا بع بعی را با دیدن آن به کار برد می گویند عمل همگون سازی صورت گرفته است