به گزارش «ساینس آلرت» (Science Alert)، سپیدهدم در سراسر جهان با همسرایی پرندگان همراه است؛ اما هنوز به درستی نمیدانیم چرا همسایگان پرنده ما بر این هیاهوی صبحگاهی اصرار دارند.
اکنون پژوهشی تازه که هنوز مورد داوری همتایان قرار نگرفته است، به بررسی این رفتار در «سهرههای گورخری» (Zebra Finch) در شرایط اسارت پرداخته و نشان داده است که شدت آوازخوانی این پرندگان ممکن است با افزایش تدریجی انتظار پرنده برای طلوع خورشید در ساعتهای پیش از سپیدهدم مرتبط باشد.
در یک آزمایشگاه با نور کافی، سهرههای نر صدها آواز را به صورت خودجوش میخوانند؛ اما در تاریکی مطلق حتی یک صدا هم از آنها شنیده نمیشود. این مشاهده پژوهشگران را بر آن داشت تا بررسی کنند چگونه تعامل میان شب و روز میتواند بر شکلگیری آواز سحرگاهی اثر بگذارد.
زمانی که طلوع خورشید به صورت مصنوعی و با تاخیر سه ساعته (با روشن نکردن چراغها) به تعویق افتاد، پرندگان زودتر از موعد شروع به آوازخوانی کردند و شدت آوازهایشان نیز افزایش یافت؛ گویی از انتظارِ آغاز روز بیتاب بودند.
به تعویق انداختن روشنایی صبح سبب نشد پرندگان خواب بیشتری داشته باشند. آنها در زمان معمول خود بیدار میشدند و در تاریکی به حرکت فعالانه ادامه میدادند، هرچند هنوز آواز نمیخواندند.
این «بیتابی» هنگامی آشکارتر شد که پژوهشگران به آنها دسترسی به یک کلید نوری دادند که با فشردن آن، ده ثانیه نور زودهنگام ایجاد میشد. در این شرایط، پرندگانی که در «طلوع بهتاخیرافتاده» نگهداری میشدند، بارها چراغ را روشن کردند؛ رفتاری که در پرندگانی که طلوع برایشان زودتر اتفاق میافتاد، مشاهده نشد.
تیم پژوهش به سرپرستی «ادنی باروس دوس سانتوس» (Ednei Barros dos Santos) از مؤسسه تحقیقات مغز کره جنوبی در گزارش خود مینویسد: «پرندگان مدتها پیش از طلوع، در تاریکی بیدار میشوند _ احتمالا از طریق مکانیسمهای هورمونی مرتبط با ملاتونین _ و در حالی که آواز خودجوش آنها توسط تاریکی سرکوب میشود، انگیزش درونی آنها برای آوازخوانی به تدریج افزایش مییابد.»
به باور پژوهشگران، این آوازهای پرشور صبحگاهی ممکن است به پرندگان کمک کند تا پس از استراحت شبانه، اندامهای صوتی خود را گرم و آماده کنند، عملکرد آوازیشان را سریعتر به اوج برسانند و در نتیجه شانس موفقیت تولیدمثلی خود را در طول روز افزایش دهند.
پژوهشگران مینویسند: «از آنجا که در مورد پرندگان آوازخوان وحشی نیز پیشتر این دیدگاه مطرح شده است که آواز سحرگاهی میتواند کارکردی همچون «تمرین صوتی» داشته باشد، ما بر این باوریم که این سازوکارها و کارکردها ممکن است دستکم تا حدی در آواز سحرگاهی پرندگان وحشی نیز صدق کند.»
منبع:خبرگزاری آنا
