سایت تخصصی روانشناسی

میزگرد واکاوی علل عدم حضور علوم شناختی در زندگی مردم برگزار شد؛ کارشناسان این حوزه عنوان کردند: پیوند علوم شناختی و سفره مردم در انتظار رشادت انسان‌های «میدانِ مین» است.

شنیده بودم دانشی وجود دارد که سبب می‌شود رفتارها بهبود یابد، حتی با بهره‌گیری از این دانش آدم‌ها خوش‌اخلاق‌تر می‌شوند، باهوش‌تر می‌شوند.

حتی از برخی کارشناسان شنیدم که این دانش می‌تواند با تغییر ذهن افراد به کاهش طلاق و آسیب‌های اجتماعی کمک کند.

برایم جالب بود که بدانم این دانش چه دانشی است و آیا در ایران هم دانشمندان ما به این دانش وارد شده‌اند؟ آیا می‌توانیم امیدوار باشیم که به زودی از این دانش در زندگی بهره‌گیری کنیم؟

شنیدم نام این دانش «علوم شناختی» است؛  شاخه‌ای میان‌رشته‌ای که از رشته‌های مختلفی مانند روان‌شناسی، فلسفه، ذهن، عصب‌شناسی، زبان‌شناسی، انسان‌شناسی، علوم رایانه و هوش مصنوعی تشکیل شده‌ است. 

کارشناسان می‌گویند این علم به بررسی ماهیت فعالیت‌های ذهنی مانند تفکر، طبقه‌بندی و فرایندهایی که انجام این فعالیت‌ها را ممکن می‌کند می‌پردازد.

علاقمند شدم که بدانم علوم‌شناختی چیست؟ چه کاربردی در زندگی مردم دارد؟ چقدر اهمیت دارد؟ پیشرفت در این حوزه در کجای زندگی مردم قابل لمس است؟

شنیدم در این زمینه یک سند راهبردی نیز ذیل سند نقشه جامع علمی کشور تدوین شده است، به سراغ چند نفر از مسؤولان ستاد راهبری نقشه جامع علمی رفتم تا پاسخ سؤالاتم را از آن‌ها بگیرم.

حمید امیدوار معاون هماهنگی و اجرائی سازی ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور، حمیدرضا کوهدار مسؤول اداره ترویج ستاد نقشه جامع علمی و عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت، مجتبی طاوسی مسؤول اجرایی‌سازی و نظارت بر اسناد نقشه جامع علمی، خلیل نوروزی مدیر بخش گفتمان‌سازی ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور در میزگردی که در ساختمان ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور برگزار شد، به سؤالات ما در زمینه علوم شناختی پاسخ دادند.

* علوم شناختی اولویت «الف» نقشه علمی کشور

فارس: به نظرم در ابتدا هر یک از دوستان درباره این مساله توضیح دهند که علوم شناختی در میان مسؤولان ایران چه جایگاهی دارد و چه ضرورتی برای پیشرفت در این حوزه هست؟

امیدوار: علوم شناختی جزء اولویت‌های الف نقشه جامع علمی کشور است، ما یک سند راهبردی علوم و فناوری‌های شناختی داریم، این سند سال 90 به تصویب ستاد نقشه جامع علمی رسید، سال 91 ستاد راهبری علوم شناختی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شد تا سند را اجرایی کند، ارزیابی میزان تحقق اهداف سند را هم انجام دادیم.

هفت هدف در این سند دیده شده که از تولید و توسعه نظریه‌های علمی در باب کارکردهای ذهنی تا تولید و توسعه علوم پایه در زمینه مطالعات مغز، دستیابی و توسعه روش‌های پرورش تا بحث‌های مربوط به دستیابی سامانه‌های مصنوعی الهام گرفته از سامانه‌های شناختی و مغز در این اهداف مدنظر است.

در زمینه بحث سهم ایران در تولید علم حوزه علوم شناختی هم بررسی‌هایی را انجام داده‌ایم چرا که کسب رتبه اول منطقه‌ای و مرجعیت علمی در عرصه علوم و فناوری‌های شناختی هم جزء اهداف سند راهبردی علوم شناختی است، این بررسی‌ها تا بهمن 97 صورت گرفته است.

کوهدار: اجازه دهید من ابتدا بگویم ضرورت پیشرفت در حوزه علوم شناختی چیست و چرا این مسأله برای دنیا اهمیت دارد، توجه کنید که همه ما یک سری رفتارها انجام می‌دهیم که تمام اینها برگرفته از ذهن ماست، حرکت به سمت علوم شناختی به این دلیل بود که ما ذهن را مدل کنیم، بر روی ذهن مطالعه کرده و آن را شناسایی کنیم به طور مثال بگوییم چرا یک شخص زودتر عصبانی می‌شود و یک شخص دیرتر؟ همین مساله از طریق علوم شناختی بررسی می‌شود و با تبدیل شدن به مدل‌های ریاضی دلیل آن واکاوی می‌شود تا در سال‌های آینده ذهن‌ها را تغییر دهند و رفتارهای بهتر و بهینه‌تری از مردم حاصل شود، البته اگر هم بخواهند حرکتی کنند که ذهن‌های مردم رفتارهای بدی را نشان دهد، می‌توانند این کار را انجام دهند و مغزها را به آن سمت می‌برند، به طور مثال کشوری مانند آمریکا که از علم برای اهداف خودش استفاده می‌کند به طور مثال اگر بخواهد رفتارهای مردم خاورمیانه یا هر کشوری را به نفع خودش تغییر دهد از علوم شناختی استفاده می‌کند، رفتار مردم را در مغز آنالیز کرده و رفتارها را به سمت اهداف خودش پیش می‌برد.

از علوم شناختی و رسانه نیز برای کار کردن بر روی ذهن مخاطب استفاده می‌شود.

در ایران هم کارها شروع شده است به طوریکه علوم شناختی جزء اولویت‌های الف نقشه جامع علمی است؛ اولویت الف نقشه جامع علمی اولویت سطح اول ملی است، این موضوع نشانی می‌دهد اهمیت علوم شناختی در کشور شناخته شده، ستادی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز تشکیل شده که مسؤول اجرایی کردن سند است، بودجه خوبی هم برای این ستاد در نظر گرفته شده است.

طاووسی: 4 فناوری اصلی نانو، بیو، فناوری اطلاعات و علوم شناختی به عنوان 4 فناوری اصلی دنیای امروز مطرح شده‌اند که می‌توان گفت فناوری‌های پایه دنیا هستند.

 کشور ما در حوزه فناوری‌های نانو و بیو گام‌های خوبی در 20 سال اخیر برداشته بود و پس از آن وارد حوزه علوم شناختی شد به طوریکه نخستین سندی که مسؤولان در ذیل سند نقشه جامع علمی مصوب کردند همین سند علوم شناختی بود که در سال 90 تصویب شد که البته این سند بیشتر با دیدگاه تولید دانش و تربیت نیروی انسانی بود اما توقع بیشتر از این است یعنی بجز تولید علم باید در حوزه تولید محصولات برپایه علوم شناختی نیز گام‌های بیشتری برداریم.

نوروزی: پیشرفت در علوم پایه موجب پیشرفت در علوم دیگر می‌شود، اگر علوم پایه نباشد دانش فنی موجب تحریم قرار می‌گیرد و محدود می‌شود، علوم پایه درست سبب مدیریت علوم می‌شود یعنی اگر ما در علوم پایه پیشرفت داشته باشیم خودکفا هستیم و نمی‌توانند ما را تحریم کنند. مقام معظم رهبری نیز بر تقویت علوم پایه تأکید دارند.

در 4 فناوری که به عنوان فناوری‌های دنیای امروز مطرح شده علوم شناختی به عنوان یکی از فناوری‌هاست که این فناوری یک رشته میان رشته‌ای است.

* چالش‌های حوزه علوم شناختی

فارس: مشکلاتی که در حوزه علوم شناختی داریم، چیست؟

امیدوار: یکی از مشکلات در حوزه علوم شناختی این است که سبقه علوم شناختی در کشور زیاد نیست، در بحث‌هایی مانند گیاهان دارویی و طب سنتی سبقه زیاد است اما در حوزه علوم شناختی به دلیل سبقه کم هنوز رشد فناورانه رخ نداده است.

طاووسی: یکی از چالش‌ها این است که باید وارد حوزه تولید محصولات شویم، مسؤولان باید بر روی این حوزه بیشتر تمرکز کنند.

مبحث دیگر این است که علوم شناختی حوزه‌ای است که ارتباط زیادی با علوم انسانی دارد، اگر بحث‌های علوم انسانی نیز در این زمینه تقویت شود کمک بزرگی است و اتفاق بسیار خوبی در حوزه علوم شناختی می‌افتد زیرا علوم شناختی با ذهن در ارتباط است و بعد فلسفی دارد که در این زمینه بحث‌های علوم انسانی مطرح می‌شود و کشور ما پتانسیل خوبی وجود دارد. برای اینکه بر روی بحث علوم انسانی علوم شناختی نیز کار شود.

تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه علوم شناختی بسیار کم است، به طور مثال در حوزه نانو یا بیوتکنولوژی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار زیاد است اما در حوزه علوم شناختی به دلیل ریسک پذیری بالا تعداد شرکت‌ها کم است به همین دلیل باید کمک بیشتری به این شرکت‌ها شود، در حوزه علوم شناختی هنوز شرکت‌ها پا نگرفته‌اند.

بحثی از نظر قوانین این حوزه داریم که بخش‌های مختلف هم دانشگاه‌ها هم ستاد و معاونت علمی باید در این زمینه کار کنند

فارس: گویا شناخت زیادی هم از این حوزه وجود ندارد.

کوهدار: این حوزه یک حوزه نو و جدیدی است و سال‌های زیادی از آغاز کار این حوزه نمی‌گذرد، با این وجود در این زمینه مرکز ملی نقشه‌برداری ذهن نیز تأسیس شده که این مرکز در پردیس دانشکده فنی دانشگاه تهران است و در حوزه دانش‌آموزی نیز کارهایی صورت داده‌ایم و دانش‌آموزان با این دانش آشنا می‌شوند.

نوروزی: علوم شناختی آنقدر غربت دارد که به نظر من واقعا تعداد انگشت شماری از جمع دانشگاهیان پیدا کنید که بدانند علوم شناختی چه هست، مگر آنکه بتوانند کلمات کلی در مورد این دانش بگویند.

امیدوار: بله همینطور است، بحثی که وجود دارد این است که علوم شناختی از چند منظر قابل مشاهده و بررسی است، برخی از دید روانشناسانه به این موضوع نگاه می‌کنند که اینجا بحث به علوم انسانی مربوط می شود، برخی علوم شناختی را از دید پزشکی می‌بینند که به علوم تجربی مربوط می‌شود و برخی دیگر از جنبه مهندسی پزشکی به آن نگاه می‌کنند.

بنابراین بستگی دارد که از چه منظری این دانش را ببینیم و در مورد آن صحبت کنیم.

اما آنچه مهم است این است که این علم جزو 4 فناوری همگرای آینده دنیاست؛ نانوفناوری، ارتباطات و فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی و علوم شناختی این 4 فناوری هستند.

* پیچیدگی‌های دانش علوم شناختی

به طور مثال در این حوزه تصور می‌کنیم وسیله‌ای در آینده تولید می‌شود که می‌توان داده‌های یک مغز را به مغز دیگری انتقال داد که این مسئله سبب افزایش علم به صورت تصاعدی می‌شود، نمی‌دانم می‌شود به اینجا رسید یا خیر اما به هر حال این مسأله یک دورنگری در حوزه علوم شناختی است.

اما در کل می‌خواهم بگویم سه منظری که در حوزه علوم شناختی هست باعث شده تا این علم نسبت به علوم دیگر بسیار پیچیده شود، زیرا هر فردی از یک منظر به این موضوع نگاه می‌کند که این مسأله باعث می‌شود کار تا مقداری پیچیده شود و همگرا کردن دانشمندان این حوزه‌ها با هم مشکل است که این مسأله کار را برای دست اندرکاران سخت می‌کند، به نظر می‌رسد باید مقداری کارهای رسانه‌ای در این زمینه انجام داد تا هم زمینه ترویجی پیدا کند و هم در کنار آن یک سری نقاط مغفول پیدا شود.

طاووسی: برای اقبال عمومی در حوزه علوم شناختی باید تبلیغ هم صورت گیرد، آنچه ما برآورد کردیم در کشور در حوزه نانو و بیو تبلیغات خوبی صورت گرفته است.

فارس: اصلا چرا ما در حوزه علوم شناختی مانند علوم دیگر به پیشرفت نرسیدیم؟

امیدوار: این مسأله را با یک مثال توضیح می‌دهم، به طور مثال کشور ما در حوزه نانو مطرح است و در رنکینگ بالای دنیا قرار دارد اما اینکه چرا علوم شناختی اینگونه نیست شاید یک دلیلش این باشد که علوم شناختی دارای سبقه زیادی نیست و نگرش‌ها در این حوزه باید تا حدودی تغییر کند.

کوهدار: من لازم می‌دانم این مسأله را عنوان کنم که پیشرفت در این حوزه آنقدر در دنیا زیاد بوده که تولیدات علمی منتشر شده در 25 سال اخیر علوم شناختی از یک قرن رشته فیزیک بیشتر بوده است، یعنی دنیا متوجه شده که این حوزه چه اهمیتی دارد و چقدر باید در این دانش پیشرفت کند؛ دانشمندان علوم شناختی به شدت در دنیا بر روی این مساله کار می‌کنند و رشد آن 1955 بوده و آنقدر رشد داشته که انتشارات در این زمینه از یک قرن رشته فیزیک بالاتر بوده است. 

* ضرورت آسیب‌شناسی در حوزه علوم شناختی

امیدوار: به نظر من افرادی که دست‌اندرکار این حوزه هستند باید تا حدودی این موضوعات را آسیب‌شناسی کنند، البته مسؤولان درباره مشکلات هر حوزه حتما مشکل بودجه را مطرح می‌کنند و معتقدند اگر بودجه بیشتری داشتند موفق بودند که این مسأله یک مشکل اصلی در کشور است، گلایه ستادها این است که با بودجه‌ای که دارند نمی‌توانند بیشتر کارآیی داشته باشند اما من می‌گویم یک بازنگری در بحث‌های گذشته داشته باشند، قبول دارم که حوزه علوم شناختی جدید است و شاید نیاز به حمایت‌های مالی بیشتری دارد اما در عین حال باید ببینیم آیا با همین بودجه هم می‌توانستیم بهتر کار کنیم یا خیر.

کوهدار: بر اساس آنچه در سند علوم شناختی دیده‌ایم ما باید رتبه اول را در سال 1404 در منطقه کسب کنیم که در سال 2013 ما رتبه سوم منطقه و در سال 2017 رتبه دوم منطقه را داشته‌ایم، یعنی در این حوزه پیشرفت 50 درصد داشته‌ایم.

فارس: آیا تأمین بودجه ستاد علوم شناختی برعهده معاونت علمی است؟

امیدوار: ستاد علوم شناختی ردیف بودجه جداگانه دارد، فکر می‌کنم بین 10 تا 15 میلیارد تومان بودجه داشته باشد، علاوه بر این معاونت علمی در بحث‌های تجاری‌سازی فناوری کمک می‌کند.

کوهدار: بودجه ستاد علوم شناختی بودجه کمی نیست.

فارس: برگردیم به موضوع مشکلات حوزه علوم شناختی.

کوهدار: به نظر من رشته‌ای که فقط به صورت اختصاصی روی علوم شناختی کار کند بسیار کم داریم، در دانشگاه سمنان این کار صورت گرفته است اما در دانشگاه‌های دیگر کمتر است.

معتقدم به نسبت مدتی که بر روی حوزه علوم شناختی کار کردیم در این چند سال پیشرفت خوبی داشته‌ایم، اما باید حرکت بیشتر شود زیرا این رشته بسیار پراهمیت است.

* چرا علوم شناختی مغفول مانده است

امیدوار: یکی دیگر از مسائلی که سبب شده تا علوم شناختی مغفول بماند، این است که باید کار مطرح و فرد از خود گذشته در این حوزه باشد، منظورم این است که مثلا شما به حوزه سلول‌های بنیادی توجه کنید، به طور مثال مرحوم آشتیانی در حوزه سلول‌های بنیادی کاری انجام داد که علم به صحنه زندگی مردم آمد، یعنی کارها مطرح است و زوج‌های نابارور زیادی در رویان بارور شده‌اند و جنس کارها فانتزی نیست بلکه قابل لمس و حس شدنی است.

اما پروژه‌های نانو و علوم شناختی هنوز در زندگی مردم قابل لمس نیست، البته حوزه نانو مایه مباهات کشور است اما هنوز آنگونه که باید وارد زندگی مردم نشده است.

سلول‌های بنیادی با پژوهشگاه رویان به سفره مردم آمده است که بخشی از این مسأله مدیون رشادت‌های کاظمی‌آشتیانی است. 

* علوم شناختی سربازان میدان مین می‌خواهد

من شنیده‌ام که کاظمی آشتیانی خانه‌اش را هم برای پیشرفت در این حوزه فروخته است که وقتی مقام معظم رهبری این موضوع را شنیده‌اند از دوستان خواسته‌اند که به کاظمی آشتیانی کمک کنند.

من می‌گویم پیشرفت‌ها در بعضی حوزه‌ها ملموس است و به سر سفره مردم آمده ولی بعضی حوزه‌ها اینگونه نیست. اگرچه در علوم شناختی پیشرفت‌ها خوب بوده و باید حمایت کرد ولی هنوز سر سفره مردم نیامده است.

فارس: به نظر شما علوم شناختی این ظرفیت را دارد که در زندگی مردم لمس شود؟

امیدوار: بله ظرفیت‌مان در این حوزه خوب است اما به نظرم علوم شناختی هم باید افرادی از جنس کاظمی‌آشتیانی داشته باشد که در این جاده سنگلاخ از خودشان مایه بگذارند و افراد عافیت طلب نباشند و دیگر اینکه مسیر خوب شناسایی شود زیرا مسیر پیچیده است، سه حوزه‌ در این دانش وجود دارد که باید همگرا شود؛ این سه حوزه علوم انسانی،‌ پزشکی و مهندسی است که باید این سه حوزه را با هم همگرا کنند، این موضوع سبب شده تا علوم شناختی بسیار پیچیده شود.

البته مسائل زیرساختی مانند بودجه و امکانات هم باید باشد اما به نظر من اگر تمام این‌ها هم باشد اما آن دو مساله‌ای که گفتم یعنی فرد از خود گذشته و همگرا شدن حوزه‌ها وجود نداشته باشد کار درست نمی‌شود.

کوهدار: بله در این حوزه کارهای بسیار زیادی انجام شده، در حوزه دانش‌آموزی در زمینه علوم شناختی بسیار خوب کار شده است.

در دانشگاه‌ها نیز دانشکده‌هایی در این حوزه در چند سال گذشته تشکیل شده که دانشجو برای تحصیل در این رشته پذیرش می‌شود و به صورت اختصاصی بر روی علوم شناختی کار می‌کنند.

طاووسی: خوشبختانه در زمینه مرجعیت علمی ما گام‌های خوبی را برداشتیم و مقام دوم منطقه را داریم اما اهداف بسیار بالاتر از این است، یکی از اهدافی که باید بیشتر بر روی آن تمرکز کنیم همین بحث محصولات علوم شناختی است.

از نظر تولید دانش و نیروی انسانی ما ظرفیت‌های خوبی داریم، در حال حاضر بیشتر در حوزه آشنایی و آموزش و تولید مقاله کار می‌کنیم، در حوزه پژوهش هم وارد شده‌ایم و مرکز نقشه‌برداری ذهن نیز تاسیس شده است، این مرکز یک مرکز مثال‌زدنی است و در خاورمیانه بی نظیر است، حتی در تمام اروپا چنین مرکز متمرکزی وجود ندارد که تمام تجهیزات در یک جا جمع‌آوری شده باشد، احتمالا بخاطر وجود این مرکز در سال‌های آتی جهش پژوهشی خوبی در این حوزه داریم.

فارس: بنابراین از نظر تجهیزات هم در این حوزه مشکلی نداریم؟

طاووسی: خیر با وجود مرکز نقشه‌برداری ذهن، تجهیزات ما در این حوزه کامل است،  البته باید دستگاه هایی خریداری شود تا برخی قسمت‌ها تجهیز و تکمیل شود زیرا این دستگاه‌ها برای توسعه حوزه علوم شناختی بسیار کمک می‌کند.

* علوم شناختی؛ علمی برای تمام زمینه‌ها

فارس: به نظر شما به طور کلی اگر علوم شناختی بخواهد وارد زندگی مردم شود، در چه حوزه‌هایی این اتفاق می‌افتد؟

امیدوار: از دید روانشناسی بحث علوم شناختی می‌تواند در کارکردهای اجرای مغز کمک کند، یعنی شما می‌توانید کارکردهای یک بچه 7 ساله را با علوم شناختی افزایش دهید که این کار به روش‌های مختلف صورت می‌گیرد و باید عملیاتی در نیمکره‌های مغز رخ دهد.

روش‌های آموزشی نیز در این زمینه وجود دارد، به طور مثال در حوزه زبان‌آموزی می‌توان از علوم شناختی برای پیشرفت در آموزش استفاده کرد. 

فردی با توان مغزی بیشتر از طریق علوم شناختی حاصل می‌شود، می‌توان گفت تولید «سوپرمن» تنها از جنیه فیزیکی نیست بلکه از طریق کارکردهای مغزی نیز صورت می‌گیرد.

در حوزه‌های پزشکی نیز از علوم شناختی استفاده می‌شود به طوریکه می‌توان از طریق علوم شناختی مشکلات عصبی را کاهش داد، این دانش به هوش مصنوعی هم نزدیک است.

از طرفی اینکه بچه‌ها وارد کلاس‌های آموزشی شوند که کارکردهایشان افزایش یابد نیز می‌تواند مسئله‌ای باشد که علوم شناختی را به سر سفره مردم می‌آورد.

به نظرم ما باید به سمتی حرکت کنیم که با توجه به بضاعت کشور فناوری را به سر سفره مردم بیاوریم، اگر فناوری را به سر سفره مردم بیاوریم می‌توان مالیات از مردم دریافت و آن را خرج فناوری کرد.

در فرانسه از فردی پرسیدم که چرا با وجود بیکاری مردم هنوز به افراد خارجی بورس تحصیلی می‌دهید، گفتند که خرج بورسیه دانشجویان از مالیات مردم است، اما به دلیل اینکه مردم احساس می‌کنند فناوری‌ها لازم است شکایتی نمی‌کنند و راضی هستند. 

کوهدار: ما در علوم شناختی بحث روانشناختی را داریم، بحث ذهن، علوم پزشکی و علوم پایه نیز مطرح می‌شود بنابراین علوم شناختی می‌تواند در حوزه‌های زیادی به مردم کمک کند.

در بحث کودکان بحث‌های روان‌شناختی مطرح است، در مورد تربیت ذهن و هدایت آن می‌توان از علوم شناختی استفاده کرد؛ در بزرگسالان فرایند متفاوت‌تر است و علوم شناختی خود را در کنش‌ها و واکنش‌ها نشان می‌دهد.

نوروزی: در علوم شناختی می‌توان کارکردهای ذهن را به اندازه‌ای بالا برد که کارکردها افزایش یابد چه کارکرد اشتباهی باشد چه درست، علوم شناختی به ما می‌گوید که چگونه فکر کنیم و بسیار مسأله مهمی است.

مردم ایران اخلاق خوبی دارند و آن این است که غرور ملی را دوست دارند، به طور مثال مردم ایران بدون آنکه بدانند پرتاب ماهواره‌ها برای‌شان چه کاربردی دارد از پرتاب ماهواره احساس غرور می‌کنند اما به هر حال اگر مردم در آینده کاربرد آن دانش را در زندگی‌شان لمس نکنند آن را پس می‌زنند بنابراین باید کاربرد علوم شناختی در زندگی مردم مشخص شود.

نوروزی: مردم باید بدانند که علوم شناختی سبب خوش‌اخلاقی مردم می‌شود، از طریق این دانش طلاق در جامعه کاهش می‌یابد، از این طریق مردم باهوش‌تر می‌شوند.

* چرا علوم شناختی بر سر سفره مردم نیامده است؟

فارس: کشور ما هم از نظر تولید علم شرایط خوبی دارد، دلیل اینکه تولیدات علمی ما به سر سفره مردم نمی‌آید، چیست؟

امیدوار: یکی از دلایلش این است که شاید هدف گذاری‌های ما مقداری فانتزی بوده، یعنی اگرچه اهداف ما اهداف خوبی بوده است اما باید نیازهای فعلی مردم را هم در نظر بگیریم و مدام به دنبال این نباشیم که فقط بر روی بحث‌های تاپ علمی متمرکز شویم، به نظرم یکی از نقاط ضعفی که در بسیاری از حوزه‌ها داریم این است که علم ما با زندگی مردم گره نخورده است.

فارس: در نقشه جامع علمی برای این موضوع فکری شده است؟

امیدوار: در نقشه جامع علمی خطوط کلی ترسیم شده است، به طور مثال عنوان شده که علوم شناختی یکی از فناوری‌های اولویت دار است اما اینکه چطور می‌شود فناور‌ی‌های اولویت‌دار را به زندگی مردم گره بزنیم ظرافت و وظیفه ستاد مرتبط است که باید از طریق ستادها انجام شود.

گاهی اوقات جنس یک حوزه قابل لمس است اما گاهی اوقات باید با ظرافت آن را برای مردم ملموس کرد به طور مثال حوزه گیاهان دارویی برای مردم ملموس است، یعنی اینگونه حوزه‌ها یا با ظرافت یا با رشادت به زندگی مردم متصل شده است، اما برخی حوزه‌ها مانند علوم شناختی باید افرادی را داشته باشند که با رشادت این مسأله را حل کنند.

منبع: خبرگزاری فارس