یک روانشناس و متخصص در حوزه کودک بابیان اینکه دلبستگی بچه‌ها به عروسک ممکن است تا سن ۸ -۹ سالگی هم ادامه پیدا کند خاطرنشان کرد: اگر این وابستگی بیشتر شد نیاز به بررسی دارد که چرا کودک تا این اندازه به عروسک‌هایش دلبسته شده و احساس تعلق به آن‌ها دارد؟ آیا دلبستگی نسبت به مادر تأمین نشده؟ آیا کودک در خانه احساس امنیت را نسبت به والدین ندارد؟ و سوال‌های دیگری از این قبیل که باید با بررسی دقیق برای تمام این سوال‌ها پاسخ پیدا کرد.
دکتر مهسا ساداتی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: افراد وقتی صاحب فرزند می‌شوند یک سری اسباب‌بازی برای کودک خود تهیه می‌کنند تا با آن‌ها سرگرم باشد و بازی کند. بچه‌ها در سنین زیر ۶ ماه بیشتر تمایل به اسباب‌بازی‌هایی مثل جغجغه دارند. بچه‌ها در این سن درک چندانی از اسباب‌بازی ندارند و نمی‌توانند وسایل بازی را در دست بگیرند یا بغل کنند و در مواردی اسباب‌بازی‌هایی که صدا دارند حواس بچه را بیشتر به سمت خود جلب می‌کنند.
وی افزود: تمایل کودکان زیر سه سال بیشتر به اسباب‌بازی‌هایی است که نوعی مشابهت به انسان و آغوش مادر دارد. کودک به اسباب‌بازی‌های نرم و پولیشی میل بیشتری دارد، عروسک را بغل می‌کند و حتی با آن می‌خوابد چون نیاز به امنیت و آرامش کودک از طریق اسباب‌بازی‌های نرم تأمین می‌شود.
سادتی اظهار کرد: یک طرح و ایده جالب در مهدکودک‌ها وجود دارد به این صورت که کودکان بعضی روزها از خانه اسباب‌بازی با خود به همراه می‌برند. هر کودک یک عروسک یا هر وسیله بازی که بیشتر دوست دارد از منزل به مهد می‌آورد این کار به این خاطر است که احساس امنیت بچه‌ها در مهد بیشتر شود و حس بهتری را نسبت به مهد داشته باشند.
این روانشناس بابیان اینکه دلبستگی بچه‌ها به عروسک ممکن است تا سن ۸ -۹ سالگی هم ادامه پیدا کند خاطرنشان کرد: اگر این وابستگی بیشتر شد نیاز به بررسی دارد که چرا کودک تا این اندازه به عروسک‌هایش دلبسته شده و احساس تعلق به آن‌ها دارد؟ آیا دلبستگی نسبت به مادر تأمین نشده؟ آیا کودک در خانه احساس امنیت را نسبت به والدین ندارد؟ و سوال‌های دیگری از این قبیل که باید با بررسی دقیق برای تمام این سوال‌ها پاسخ پیدا کرد.
وی بابیان اینکه کودکانی که وارد مقطع دبستان می‌شوند ممکن است وابستگی زیاد آن‌ها به عروسک به سه دلیل باشد اظهار کرد: اولین عامل استرس و اضطرابی است که در کودک وجود دارد. بچه ۸-۹ ساله‌ای که خیلی بیش‌ازحد به عروسک وابسته است، با عروسک می‌خوابد، آن را بغل می‌کند و گاهی با او حرف می‌زند، ممکن است دچار اضطراب بالا باشد. این استرس ممکن است از مدرسه باشد، کودک مدرسه هراسی، ترس از مدرسه و ترس از انجام تکالیف و ترس از ارتباط با دوستان دارد که عدم اعتمادبه‌نفس یا عزت‌نفس او را دچار اضطراب شدید کرده است.
ساداتی تصریح کرد: کودک مضطرب خود پنداره ضعیفی دارد و خودش را کمتر از آن چیزی که هست در نظر می‌گیرد و فکر می‌کند با دیگران نمی‌تواند ارتباط درستی داشته باشد. در این شرایط ازنظر روانشناسی احتمال دارد کودک سرکوب‌هایی را از طرف خانواده گرفته باشد که در این شرایط کودک دچار اختلال یادگیری است و برای احساس امنیت و آرامش به عروسکش پناه می‌برد و سطح بالای استرس خود را با در آغوش گرفتن عروسک پایین می‌آورد.
وی دومین دلیل وابستگی زیاد کودک را تنش‌های موجود در خانواده است دانست و افزود: اگر کودک در خانواده‌ای رشد کند که اطراف خود خشم و پرخاشگری ببیند، دعوا و روابط نادرست والدین را مشاهده کند، درنتیجه احساس عدم امنیت دارد. مادر یک‌بار قهر کرده از خانه رفته، پدر دعوا کرده، خشم داشته، شیء پرت کرده و یا شکسته است. تمام این‌ها می‌تواند عواملی باشد که کودک با پناه بردن به عروسک برای لحظاتی به آرامش برسد و ترس و استرس او پایین بیاید.
ترس از تنها ماندن و پناه بردن به عروسک
این روانشناس و متخصص حوزه کودک گفت: سومین دلیل دوست داشتن و دلبسته شدن کودک به عروسک می‌تواند ترس از تنها خوابیدن باشد، کودکی که نمی‌تواند تنها بخوابد و می‌ترسد، ممکن است به عروسک پناه برده آن را بغل کند و بخوابد. البته این خوابیدن با عروسک و دلبستگی اگر در سنین بالاتر هم اتفاق بیفتد درحالی‌که از دوره سنی کودک گذشته، نیاز به پیگیری از طریق مشاور و روانشناس دارد تا مشکل پیدا شود و اگر نیاز به درمان دارد باید حتماً انجام شود.
وی با اشاره به خاله‌بازی توسط کودکان اظهار کرد: البته بازی با عروسک‌ها مثل خاله‌بازی می‌تواند یک بازی تخیلی و یک بازی نمادین برای کودکان باشد که اگر درحد نرمال انجام شود می‌تواند بخشی از رشد مفید کودک باشد و هیچ اشکالی ندارد و در سن پایین و در حد نرمال بلامانع است؛ ولی اگر زیاد شود و دلبستگی به عروسک‌ها عامل این رفتار باشد، باید علت را پیگیری کرد.
این مشاور با اشاره به استفاده از عروسک‌های نمایشی افزود: یک سری از بازی‌ها به‌صورت نمادین است که بچه‌ها از عروسک‌ها استفاده می‌کنند مثل خاله‌بازی که بچه‌ها نقش بازی می‌کنند و خودشان را به‌جای دیگری می‌گذارند که از این روش بازی می‌توان برای درمان مشکلاتی که در ارتباطات اجتماعی آن‌ها دیده می‌شود، استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال بچه‌ای که نمی‌تواند با دوستان خود ارتباط بگیرد یا بچه‌ای که نمی‌تواند اسباب‌بازی‌هایش را با دیگران تقسیم کند، بچه‌هایی که در جمع بچه‌ای دیگر را کتک می‌زنند و از دست بچه‌های دیگر چیزی را می‌کشند، با این روش اصلاح خواهند شد.
وی گفت: وقتی رفتارهای زشت و ناخوشایند توسط عروسک برای کودک بازی می‌شود و از عروسک‌های نمایشی برای ارتباط بهتر و مؤثرتر استفاده می‌کنیم، درواقع به کودک نشان می‌دهیم که با رفتار بد عروسک چه اتفاقی می‌افتد. در ادامه بچه این را به دنیای واقعی خودش می‌برد و می‌بینیم که بعد از دیدن و تکرار این‌گونه از نمایش‌های آموزشی، بچه یاد می‌گیرد که چطور با دیگران ارتباط بگیرد و رفتارش را درست می‌کند.
این روانشناس و متخصص روانشناسی کودک با برشمردن مزیت‌های استفاده از عروسک‌های نمایشی برای رشد کودکان اظهار کرد: عروسک‌های نمایشی به‌جز آموزش برای ارتباط بچه‌ها با دیگران، به کودک تحمل باخت در بازی‌ها را می‌دهد، بچه از طریق نمایش به‌طور غیرمستقیم آموزش می‌بیند، اسباب‌بازی‌هایش را با بچه‌های دیگر تقسیم کند. انتقال مفاهیم با عروسک‌های نمایشی وجود دارد، بروز احساسات کودکان با عروسک‌های نمایشی و تقویت گفتار و بیان کودکان با نمایش عروسکی بیشتر است.
