هرچند دین و پزشکی تقریبا برای هزاران سال است که جدایی ناپذیرند، اما ظهور علم بین این دو شکاف ایجاد کرد. در عصر حاضر اصطلاح معنویت به عنوان یک پل؛ این رابطه را بازسازی کرده است؛ هرچند در گذشته تمایزی بین دین (ساختارها ، ایین ها و آموزه ها ) و معنویت قایل نمی شدند اما امروزه بین دو تمایز می گذارند.
معنویت یک روند پویا، شخصی و تجربی و یکی از ابعاد وجودی انسان است و اشاره به باورها، تجارب و پدیده هایی دارد که به جنبه های متعالی وجودی انسان مربوط می شود. این بعد شامل نظرات و رفتارهایی است که حس تعلق به یک بعد متعالی یا چیزی فراتر از خود را بیان میکند. وقتی از ابعاد انسانی سخن به میان می آید چهار بعد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی مطرح است. زمانی که افراد بیمار می شوند و برای درمان مراجعه می کنند، این بعد وجودی خود را ترک نمی کنند و مستلزم درمان و مراقبت است. ادغام بعد معنوی می تواند به حفظ سلامت و مقابله با بیماری، بحرانها ، فقدان ها، آسیب ها و تغییرات زندگی به آنها کمک کند. افرادی که به بیماری های جدی مانند سرطان مبتلا می شوند معتقدند که معنویت می تواند به بهبودی آنها از بیماری کمک کند.
این افراد تلاش می کنند تا زندگی خود را معنی دار و امید را در هنگام بیماری زنده نگه دارند. حمایت از تلاش های آنها به عنوان مراقبت های معنوی به طور مناسب مطرح می شود؛ زیرا جستجوی آنها منجر به سوالات معنوی می شود؛ مانند چرا من وجود دارم؟ چرا بیمار هستم؟ آیا من میمیرم؟ و چه اتفاقی بعد از مرگ من رخ خواهد داد؟ عده ای از بیماران سرطان را مجازاتی از سوی خداوند می دانند و بر این باورند که خداوند با مبتلا کردن آنها به سرطان به این صورت از آنها انتقام می گیرد. این باور نه تنها سبب می شود که رابطه فرد با خداوند آسیب ببیند بلکه تشدید احساس گناه، خشم و نفرت از خود و در نهایت به افسردگی منجر می شود (همان منبع). برخی از بیماران سرطان را بلا و مصیبتی بزرگ از سوی خداوند می دانند، احساس می کنند که هیچ گونه کنترلی بر بیماری خود ندارند و از عهده مقابله با آن برنمی آیند.
این افراد تلاش می کنند تا زندگی خود را معنی دار و امید را در هنگام بیماری زنده نگه دارند. حمایت از تلاش های آنها به عنوان مراقبت های معنوی به طور مناسب مطرح می شود؛ زیرا جستجوی آنها منجر به سوالات معنوی می شود؛ مانند چرا من وجود دارم؟ چرا بیمار هستم؟ آیا من میمیرم؟ و چه اتفاقی بعد از مرگ من رخ خواهد داد؟ عده ای از بیماران سرطان را مجازاتی از سوی خداوند می دانند و بر این باورند که خداوند با مبتلا کردن آنها به سرطان به این صورت از آنها انتقام می گیرد. این باور نه تنها سبب می شود که رابطه فرد با خداوند آسیب ببیند بلکه تشدید احساس گناه، خشم و نفرت از خود و در نهایت به افسردگی منجر می شود (همان منبع). برخی از بیماران سرطان را بلا و مصیبتی بزرگ از سوی خداوند می دانند، احساس می کنند که هیچ گونه کنترلی بر بیماری خود ندارند و از عهده مقابله با آن برنمی آیند.
حضور این مفهوم در بخش های مراقبتی و درمانی تحت عنوان مراقبت معنوی صورت می گیرد که شامل مراقبت از طریق راهنمایی های معنوی است. کسی که مراقبت معنوی را در بخش بهداشت و درمان ارائه میدهد اغلب به عنوان مراقب معنوی شناخته می شود. اگر چه در برخی از موقعیت ها به عنوان ارائه دهندگان خدمات معنوی نیز توصیف می شوند . برای ارایه این خدمت از روان درمانی با رویکرد معنوی/دینی، مداخله معنوی/دینی، حمایت معنوی و گروه های حمایتی می توان بهره برد.
منابع:
spiritual care
pastoral care
healthcare settings
chaplains
settings
spiritual care providers
England N. NHS chaplaincy guidelines 2015: Promoting excellence in pastoral, spiritual & religious care. Leeds: NHS England; 2015. p. 29.
spiritual care
pastoral care
healthcare settings
chaplains
settings
spiritual care providers
England N. NHS chaplaincy guidelines 2015: Promoting excellence in pastoral, spiritual & religious care. Leeds: NHS England; 2015. p. 29.
منبع:
گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، زینب قائم پناه (دانشجوی دکتری روانشناسی، کارشناس مرکز تحقیقات سلامت معنوی، روانشناس بخش طب تسکینی )-
