سایت تخصصی روانشناسی

«آرامش» و استرس و فشار های عصبی نقش بسیار مهمی در «سلامت» و «بیماری» فرد و جامعه دارد و نمی توان از آن به آسانی گذشت.گاهی اوقات اضطراب و نگرانی به خاطر آینده، حال گذشته و ... در برابر ذهن انسان خودنمایی میکند و وارد ذهن انسان می شود که باعث بروز بیماری های روحی و روانی می گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نشانه های این بیماریها با دکتر حسن جولایی، رئیس پژوهشکده سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به گفت و گو نشسته ایم، وی می گوید: در تعریف سلامت 4 بعد در نظر گرفته شده است که شامل سلامت جسم،سلامت روحی - روانی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی می شود و سایر ابعاد سلامت به سلامت روحی - روانی برمیگردد که سلامت معنوی به آرامش روحی - روانی فرد و تعامل بین توانایی های او برای تطبیق با محیط بیرونی و عوامل محیطی با نیازهای منطقی و معقول فرد بر می گردد.
جولایی می افزاید: در تعریف جدید سلامت، عمدتا تاکید به بعد سلامت روحی - روانی می شود تا بعد سلامت جسمی و این مسئله بدین مفهوم است که چقدر انسان این توانایی را دارد تا شرایط بیرونی را در راستای سلامت منطقی خود قرار دهد.

رئیس پژوهشکده سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه می دهد: منشا این توانایی، سلامت معنوی و ارتباطی است که انسان با خدا برقرار می کند. پس از سلامت معنوی، سلامت روحی - روانی حائز اهمیت است و به عوامل درونی فرد مربوط می شود.
وی به تعریف سلامت روانی سازمان بهداشت جهانی اشاره می کند و می افزاید: سلامت روانی احساس بهزیستن است به نحوی که شخص، توانایی های خود را کاملا شناخته و این توانمندیها را رشد بدهد و بتواند بر فشارهای درونی و بیرونی خود غلبه کرده و به فردی مفید برای خود و جامعه تبدیل شود و در امور جامعه مشارکت داشته باشد.

به گفته جولایی، بحث سلامت اجتماعی به برقراری روابط سالم اجتماعی بین افراد بر می گردد به نحوی که فرد در جامعه احساس کند به جایگاه واقعی خود دست یافته است و جامعه او را ارج می نهد و احساس رضایت از موقعیت خود در جامعه را در خود احساس کند.

رئیس پژوهشکده سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز می گوید: هر کدام از ابعاد سلامتی (جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی) که دچار آسیب شود به طور مستقیم روی فرد اثرگذار بوده و وی را دچار اختلال رفتاری و روحی - روانی می کند و حتی روی جسم شخص نیز اثر غیرمستقیم می گذارد.
وی اظهار میدارد: بسیاری از بیماری های جامعه امروز، تحت تاثیر عوامل روحی - روانی و فشارها و استرسها ایجاد می شود، افزون بر این عوامل بیرونی و درونی میتوانند سلامت روحی، روانی و سلامت معنوی و سلامت اجتماعی افراد را به خطر بیندازد.

جولایی بیان می کند: افرادی که مهارت های لازم زندگی و چگونگی مواجهه با موقعیت های استرس زا را نداشته باشندمستعد مبتلا به اختلال در یکی از 3 ابعاد سلامت هستند.

وی به عوامل محیطی که منجر به بیماری های روحی و روانی می شود اشاره می کند و می افزاید: عوامل محیطی شامل ساز و کارها، قوانین و مقررات وعوامل اجتماعی، فرهنگی می توانند زمینه ساز بیماریهای روحی و روانی شوند.

به باور رئیس پژوهشکده سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیماری های روحی - روانی می تواند در قالب استرس و اضطراب و یا تظاهرات جسمی همچون انواع سرطان ها، چاقیو لاغری و بیماری های قلبی - عروقی بروز کند.

وی اضافه می کند: در حال حاضر نیاز جامعه به درمان به طور کاذب در حال افزایش است، اگر ما بتوانیم هم افراد جامعه را توانمند کنیم و هم محیط جامعه را سالم،مفرح و سرشار از آرامش کنیم،
می توان از بروز مراجعات بی رویه مردم به مراکز درمانی، مصرف دارو و بستری شدن جلوگیری کنیم.
به گفته برخی پزشکان از سال 1341 جراحی مغز و اعصاب ایران، به طلایه داری در جهان و خاورمیانه تبدیل شده است؛ چرا که این کشور پزشکان و متخصصان بزرگی در عرصه جهانی داشته و دارد. در همین رابطه استان فارس نیز از استان هایی است که سالهاست در زمینه مغز و اعصاب، موفقیتهای بسیار خوبی را کسب کرده است و شهرستان شیراز نیز در درمان این نوع بیماری ها سهم به سزایی داشته است.
در همین ارتباط دانشیار دانشگاه علوم پزشکی گروه مغز و اعصاب در شیراز می گوید: در سال های اخیر بیشترین بار، بیماری های مغز و اعصاب به دوش بیمارستان های دولتی از جمله بیمارستان نمازی شیراز افتاده است.
عبدالحمید شریعت اظهار می کند: حجم انبوه مراجعه کنندگان به بیمارستان نمازی شیراز و تعداد کم پزشکان در این بیمارستان مشکلات بسیاری را به وجود آورده است.

به گفته این پزشک مغز و اعصاب درگذشته تعداد مراجعه کنندگان به بیمارستان دولتی کمتر بوده است و برخی برای درمان بیماریهای مغز و اعصاب به بخش خصوصی مراجعه می کردند اما اکنون در شیراز همه حجم این نوع بیماری ها در بخش دولتی(بیمارستان نمازی)متمرکز شده است.

وی ادامه می دهد: با وجود افزایش مراجعه کنندگان به مراکز دولتی ، همچنان تعداد پزشکان از گذشته تاکنون ثابت مانده است و باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری در حوزه مغز و اعصاب این شهرستان شده است.

از جمله این مشکلات کمبود پزشکان در این حوزه به مدت زمان زیاد در نوبت پزشک ماندن برای ویزیت و معاینه این بیماران منجر شده است .

شریعت به تخت های پر این بیمارستان اشاره می کند و می گوید: بیش از 50 درصد بیماران مغز و اعصاب دچار سکته مغزی شده اند و نیاز به بستری دارند اما با تختهای پر این بیمارستان مواجه میشوند، چرا که بیمارستان نمازی ظرفیت این حجم از مراجعه کنندگان و بیماران را ندارد.

وی اضافه می کند: بیمارستان نمازی به دلیل اینکه ظرفیت پذیرش بیماران اورژانسی ،سرپایی و بستری را دارد ، نوبت دهی و رسیدگی به این حجم از بیماران نیازمند پزشکان و امکانات بیشتری است.
شریعت می گوید: یکی دیگر از مشکلات بیماران مغز و اعصاب در این شهرستان این است که یک بیمار برای گرفتن یک ام آر آی به دلیل حجم انبوه بیماران مجبور به بستری شدن چند روزه میشود تا نوبت ام آر آی وی فرا برسد.
به باور این پزشک مغز و اعصاب کمبود امکانات، مدت بستری بیمار را طولانی می کند و این مساله به پر شدن تخت ها و کمبود جا در این بیمارستان منجر شده است.