مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود:خوب است که انسان با رفیقش حساب و کتاب نداشته باشد. اگر با او بی‌حساب باشید خیلی خوب است. مالتان را بدهید، وقتتان را بدهید، اصلاً هم انتظار نداشته باشید او جبران کند. این خیلی خوب است. آن وقت او می‌داند چه کند.
مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: انسان باید خودکار باشد. اگر نمازی می‌خواند ذکری می گوید همینطور بی حساب بگوید. نه اینکه مرتّباً حساب کند که مثلا اگر اینطور بگوید ثواب دارد، آن طور بگوید ثواب بیشتری دارد. خدا هم بی‌حساب رفتار می کند. ابتدا با حساب کارکرد دید که بی‌حساب بهتر است. مرتب کار خوب انجام می‌داد او هم تلافی کرد. آخرش گفت من چرا حواسم به کارهای خوب اوست! همین که کار خوب می کنم خودش پاداش است. چه کار دارم به کار خوب او. بدون حساب کار کرد. اول با حساب کار کرد، حاسِبُوا أنفُسَکُم قَبلَ أن تُحاسِبُوا (وسائل الشیعه جلد 16 صفحه 99) یعنی دقیق باشید، مالتان حساب دارد. بدنتان حساب دارد. راه رفتن، زن‌داری، بچه‌داری، در هر چیزی حدودی گذاشته‌اند. این بنده‌ی خدا هم با حساب کار کرد بعد دید که خدا بدون حساب به او چشم داده، گوش داده، نعمت‌های بسیاری داده است بدون اینکه کوچکترین نفعی داشته باشد. چطور من چشم طمع بدوزم به پاداش اعمالم؟ کم کم او هم بدون حساب کار کرد.
خوب است که انسان با رفیقش حساب و کتاب نداشته باشد. اگر با او بی‌حساب باشید خیلی خوب است. مالتان را بدهید، وقتتان را بدهید، اصلاً هم انتظار نداشته باشید او جبران کند. این خیلی خوب است. آن وقت او می‌داند با آن بنده چه کند. فرمود هر کس با خدا بی‌حساب باشد، روزه بگیرد نماز بخواند، اما نقشه نکشد و بدون حساب فقط برای خدا کار کند خدا هم بدون حساب با او معامله می کند. همانطور که بنده با او بی‌حساب کار کرد، او هم بی‌حساب عطا می‌کند. رفیق خوب، پدر خوب مادر خوب، برادر خوب، زن و زندگی خوب. پیامبر(ص) فرمود: هر کس برای خدا بی‌حساب کار کند، خدا هم بی‌حساب به او جزا خواهد داد و روز قیامت او را بی‌حساب به بهشت می‌برد و اعمال او را روی ترازو نمی‌برد.
پس حساب باز کنید که اینها را ببینید، حساب باز کن که ببینی چه می‌دهی و چه می‌گیری. از امروز هم حساب باز کن هم حساب را ببیند. یعنی بی حساب کار کن. خا اول مدرک نگرفت و ما را خلق کرد. ابتدا خلق کرد، بعد پرسید آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتیم بله.
کسی که خود را بشناسد خدا را شناخته است. کسی که خود را پیدا کند خالقش را پیدا کرده است. انبیاء خبر دارند که روح انسان چطور است. پس شما با حساب کار کنید. وقتی که آشنا شدید دیگر بی‌حساب کار خواهید کرد. گاهی با دوستانتان به مشهد می‌روید همه خریدها را یک نفر انجام می‌دهد، اما دوست ندارد حساب و کتاب کند. رابطه خدا و بندگان نیز اینگونه است. خدا ما را مفتی به دنیا آورده است. نان می‌دهد، آب می‌دهد، شکوه هم می‌کنیم، چرا دیر می‌دهد یا کم می‌دهد. انبیاء را هم فرستاده تا ما را هدایت کنند. هم ما را خلق کرد، هم هادی طریق فرستاد. نعمت‌های خدا را بشمارید تا آب شوید بروید داخل زمین.
کتاب طوبای محبّت جلد دوم – ص 109
مجالس حاج محمّد اسماعیل دولابی
خبرگزاری تسنیم
