آلفرد بینه
آلفرد
بینه 1857-1911 در فرانسه از پدری پزشک و مادری هنرمند به دنیا آمد. بینه
به علت روحیه کنجکاوی که داشت در زمینه های مختلف به فعالیت پرداخت: ابتدا
به تحصیل حقوق مشغول شد بعد به مطالعه علوم طبیعی روی آورد و به اخذ درجه
دکترا در علوم نایل گشت. آن گاه به روان شناسی علاقمند شد و تا آخر عمر که
خیلی زود به پایان رسید در مسائل مختلف به تحقیقاتی دست زد و کتابهای مفیدی
هم به چاپ رساند.
آنچه بینه از از سایر روان شناسان هم عصر خود مستثنا می کرد این بود که او هرگز به شکل یک شاگرد جلوه نیم کرد بلکه همیشه به صورت یک مبتکر و یک انسان خلاق ظاهر می شد. قدرت خلاقیت او زمانی راه خود را پیدا کرد که دستیار رئیس آزمایشگاه روان شناسی فیزیولوژی شد. از سال 1889 به بعد رسما مسئولیت آزمایشگاه را بر عهده گرفت. با اینکه او کلیه وسائل ساخته شده توسط وونت و روان شناسان دیگر آلمانی را در اختیاز داشت استقلال خود را کاملا حفظ کرد. بر عکس وونت و شاگردان او، که اعمال سطوح پائین، مثلا احساس و زمان واکنش را مطالعه می کردند بینه دریافت که باید اعمال عالی ذهن و مخصوصا باید تفکر و هوش را مطالعه کند.
بینه به معنای واقعی یک آزمایشگر بود. او به واقعیت های بیشتر از تئوری ها اعتقاد داشت. با این همه او در انجام دادن آزمایش های خود از یک روش کاملا تازه استفاده می کرد: روش تطبیقی. او کاربرد علم روان شناسی را با آزمودنی هایی شروع کرد کهع صفات کاملا آشکاری داشتند. ابتدا با بیماران روانی و بعد آن با افراد سرآمد (کسانی که به سرعت می توانستند محاسبات ریاضی را انجام دهند ویا شطرنج بازان ماهری بودند) و بالاخره با کودکانی که تمام عمر خود را سرف تشخیص و مطالعه آنها کرد (به خصوص عقب مانده های ذهنی). روش تطبیقی بینه، او را در جهت توسعه مطالعه تفاوت های فردی مخصوصا تفاوت های فردی کودکان سوق داد. همه این فعالی ها موجب شد تا بینه بتواند در سال 1905 اولین آزمون هوشی خود را تهیه کند. هدف اصلی از ساختن آمون هوشی این بوده است که مسئولان آموزش و پرورش بتوانند کودکان عقب مانده ذهنی را از سایر کودکان جدا کنند و آنها را با شیوه خاصی آموزش دهند.
جای تردید نیست که این متفکر فرانسوی بیان گذار حقیقی نهضت آزمون سازی است. انواع آزمون هایی که ما امروز می بینیم آزمون هایی که می توانند توانایی های مختلف کودکان، جو.انان و بزرگسالان را اندازه بگیرند آزمون هایی که به صورت کلامی، تصوری را عملی دیده می شوند، آزمون هایی که به صورت فردی یا گروهی اجرا می شوند و هدف همه آنها در درجه اول تشخیص تفاوت های فردی بین انسان هاست با اقتباس از آزمون بینه تهیه شده اند. (به نقل از: روان شناسی تفاوت های فردی/ حمزه گنجی/ انتشارات بعثت)
شکل گیری آزمون هوشی بینه- سیمون
بینه و هانری در سال 1896 طی مقاله ای از برنامه های آموزش و پرورش فرانسه انتقاد کردند. به نظر آنها ادغام کودکان کم توان ذهنی در کلاس دانش آموزان معمولی و باهوش و تدریس در سطح گروه متوسط و عدم درک مطالب درسی از طرف کودکان کم توان ذهنی باعث تجربه شکست های پی در پی از طرف این کودکان و شدیدتر شدن وضع روانی آنان می شد، متعاقب این مقاله اعتراضات والدین این کودکان شروع شد و آموزش و پرورش تصمیم گرفت کلاس های ویژه ای برای این کودکان دایر کند. ولی جهت جداسازی کودکان وسیله قابل اعتمادی در دسترس نبود لذا از معلمان مدارس خواستند که دانش آموزان ضعیف را شناسایی کنند و این جداسازی از روی نمرات کلاسی صورت گرفت. متاسفانه پس از چند سال تجربه نتیجه مثبتی از این کار حاصل نشد حتی شاگردانی که به علت شیطنت و اذیت کودکان دیگر از کلاس اخراج شده و از یادگیری مطالب درسی محروم شده بودند در امتحان نمره کمتری گرفته و جزو دانش آموزان ضعیف در کلاس های ویژه کودکان کم توان ذهنی قرار داده شده بودند. پس از شرکت در کلاس جدید در اثر توجه معلمان و کاهش تعداد دانش آموزان کلاس درخشش قابل توجهی از خود نشان دادند و حتی از گروه متوسط نیز پیشی گرفتند و بدین وسیله خط بطلان به شیوه انتخاب آموزش و پرورش کشیدند.
بینه و هانری در سال 1896 طی مقاله ای از برنامه های آموزش و پرورش فرانسه انتقاد کردند. به نظر آنها ادغام کودکان کم توان ذهنی در کلاس دانش آموزان معمولی و باهوش و تدریس در سطح گروه متوسط و عدم درک مطالب درسی از طرف کودکان کم توان ذهنی باعث تجربه شکست های پی در پی از طرف این کودکان و شدیدتر شدن وضع روانی آنان می شد، متعاقب این مقاله اعتراضات والدین این کودکان شروع شد و آموزش و پرورش تصمیم گرفت کلاس های ویژه ای برای این کودکان دایر کند. ولی جهت جداسازی کودکان وسیله قابل اعتمادی در دسترس نبود لذا از معلمان مدارس خواستند که دانش آموزان ضعیف را شناسایی کنند و این جداسازی از روی نمرات کلاسی صورت گرفت. متاسفانه پس از چند سال تجربه نتیجه مثبتی از این کار حاصل نشد حتی شاگردانی که به علت شیطنت و اذیت کودکان دیگر از کلاس اخراج شده و از یادگیری مطالب درسی محروم شده بودند در امتحان نمره کمتری گرفته و جزو دانش آموزان ضعیف در کلاس های ویژه کودکان کم توان ذهنی قرار داده شده بودند. پس از شرکت در کلاس جدید در اثر توجه معلمان و کاهش تعداد دانش آموزان کلاس درخشش قابل توجهی از خود نشان دادند و حتی از گروه متوسط نیز پیشی گرفتند و بدین وسیله خط بطلان به شیوه انتخاب آموزش و پرورش کشیدند.
در
نتیجه در سال 1904 وزیر آموزش و پرورش وقت فرانسه از بینه خواست وسیله
قابل اعتماد و اطمینانی برای شناخت کودکان کم توان ذهنی تهیه کند. بینه با
همکاری دکتر سیمون که پزشک بود و 18 نفر از کارشناسان آموزش و پرورش به مدت
یک سال وقت خود را صرف تهیه آزمونی جهت سنجش رشد ذهنی کرد و نتیجه زحمات
آنها در سال 1905 تحت عنوان " روش های نو برای شناختن اندازه هوش اطفال غیر
عادی" به جهانیان عرضه شد. اولین کسی که از آزمون بینه انتقاد کرد خود
بینه بود لذا به تجدید نظر در ازمون خود پرداخت و در سال 1908 آزمون جدیدی
را که به رشد جسمی و روانی نیز توجه داشت و سن کودک را پایه قرار داده بود
ارائه کرد و سومین تجدید نظر را در سال 1911 انجام داد و در همان سال نیز
فوت کرد.
آزمون استفورد-بینه
کار بینه در فرانسه و سایر کشورهای جهان پیگیری شد و تا کنون بیش از 18 بار تجدید نظر شده است و مشهورترین آن اقتباسی است که توسط ترمن در دانشگاه استنفورد آمریکا در سال 1961 انجام گرفته و به نام استنفورد- بینه معروف است این آزمون در سال 1937 مجددا توسط ترمن و مریل تجدید نظر شد و به صورت دو فرم موازی"ال" و ا"ام" ارائه گردید و فرم تجدید نظر شده سوم در سال 1960 و چهارم در سال 1972 منتشر شد. در کشور فرانسه آزمون بینه در سال 1949 توسط زازو هنجار یابی شد و در سال 1966 مجدددا با همکاری خانم وربا و ِژیکی تجدید نظر شد که فرم اخیر در ایران مورد ترجمه و استفاده قرار گرفته است. ( به نقل از: اندازه گیری هوش کودک، دکتر ابوالفضل کرمی)
آلفرد بینه: جستجوی علمی برای درک ماهیت پیچیده آدمی
در
ایران، کتاب "آلفرد بینه: جستجوی علمی برای درک ماهیت پیچیده آدمی" در سال
1385 توسط انتشارات دایره برای معرفی زندگی، آثار و خدمات او در روان
شناسی منتشر شده است. بر این اساس، نخست، زمینه‌های تاریخی روانشناسی
فرانسه در روزگار "بینه" به اختصار بررسی گردیده و سپس، ضمن شرح زندگی
حرفه‌ای او، فعالیت‌های علمی "بینه" در حوزه‌های مختلف تشریح شده است. در
ادامه به نقش مهم "بینه" در حوزه‌هایی که وی در آنها آوازه‌ی بیش‌تری
یافته است، اشاره می گردد که از آن جمله است: تعلیم و تربیت، هوش، رشد و
تحول کودک، و حافظه.
منبع : سایت http://www.ihoosh.ir
منبع : سایت http://www.ihoosh.ir
