محققان
اجتماعی در نشریه پیام یونسکو، علت اصلی ظهور و گسترش خانوادههای تک
والدی را کاهش ازدواج رسمی، زندگی مشترک بدون ازدواج، فردگرایی مفرط، گرایش
به طلاق و سادهسازی تشریفات طلاق در این گونه کشورها دانستهاند.
جامعه غربی در آستانه سده بیست و یکم و پشت سر نهادن عصر روشنگری و
انقلاب صنعتی با تنگناهایی در عرصههای گوناگون دست به گریبان است. نهاد
خانواده و چگونگی ازدواج در جوامع غربی، طی دو نسل گذشته دستخوش تغییرات
مهمی شده، به گونهای که حفاظت از کیان خانواده به دغدغهجدی اخلاق گرایان
در غرب تبدیل شده است.عواملی چون رشد فزاینده طلاق، زندگی مشترک بدون ازدواج، تولد فرزندان نامشروع، روابط آزاد جنسی، ... تعداد و انواع خانوادههای تک والدی را افزایش داده است.
این مقاله نگاهی دارد به خانوادههای تک والدی و پیامدها و تأثیرات آن به خصوص بر کودکان.
دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ با تغییرات اساسی در ساختار خانواده در غرب به ویژه ایالات متحده همراه بود. جنبش آزادی زنان آنها را به کار بیرون از خانه ترغیب کرد. دیوید اچ اولسون استاد علوم اجتماعی در دانشگاه مینوستا و صاحب نظر در حوزه خانواده در آمریکا در این باره میگوید: «به عقیده من بیشترین رشد طلاق، پس از جنگ جهانی دوم روی داد.
بسیاری از زنان در شرایط جدید پس از جنگ به کار کردن روی آوردند. پس از ساعت کار و بازگشت همسرانشان به منزل، روابط گذشته جای خود را به روابطی سست و متزلزل داد. در چنین شرایطی، بسیاری دیگر از زنان با امید یافتن زوج مناسبتر دست به طلاق زدند.» علاوه براین، حرکتی که علیه فرهنگ و سنتها آغاز شده بود، اشکال جدیدی در روابط جنسی مطرح کرد که در نتیجه آن زوجهای بسیاری بدون ازدواج با هم زندگی میکردند.
افزایش میزان طلاق که در سال ۱۹۹۶ حدود ۵۰ درصد بود، نیز به ایجاد انواع جدید خانواده کمک کرد. مگان ویلیامسن نویسنده و جامعهشناس و محقق مسایل اجتماعی مینویسد: «هم زمان با افزایش مشارکت زنان به عنوان نیروی کار، نرخ باروری با کاهش جدی روبهرو شد و نرخ طلاق در میان جمعیت ایالات متحده افزایش یافت.»
ویلیامسن در باره رشد روز افزون طلاق در جامعه آمریکا میگوید: «در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تعداد طلاقها در ایالات متحده بیش از دو برابر شد که بالغ بر یک میلیون طلاق سالانه را شامل میشود.»
خانواده تکوالدی از دهه ۱۹۶۰ در مغرب زمین رواج روزافزون یافته است. در این خانوادهها فرزندان تنها با یکی از والدین خود و در اکثر موارد با مادر زندگی میکنند.
الوین تافلر در کتاب موج سوم خود، این الگوی جدید از خانواده که مبتنی بر مادر مداری است را نماد جوامع صنعتی جدید معرفی می کند.
آندره میشل خانوادههای آمریکایی را به سه دسته تقسیم میکند که نوع سوم آن، خانوادههایی عبارت از مادر و فرزندان است. آمار کشورهای اروپایی نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد جمعیت این کشورها در دهه پایانی قرن بیستم، در خانوادههای تک والدینی میزیستهاند. علاوه بر این دفتر آمار آمریکا گزارش داد که در سال ۲۰۰۰ حدود ۱۲ میلیون خانواده تک والدینی وجود دارند.
محققان اجتماعی در نشریه پیام یونسکو، علت اصلی ظهور و گسترش خانوادههای تک والدی را کاهش ازدواج رسمی، زندگی مشترک بدون ازدواج، فردگرایی مفرط، گرایش به طلاق و سادهسازی تشریفات طلاق در این گونه کشورها دانستهاند.
صاحب نظران غربی برای کاهش پیامدهای منفی این گونه خانوادهها و در کل افول خانواده در غرب، به فکر راهکارهای اساسی هستند. آدام بورسوا محقق مسایل اجتماعی در ایالت ایلی نویز آمریکا معتقد است که باید خانوادههای سنتی و مستحکم ایجاد کنیم که در طول حیات کودک تداوم داشته باشد.
از نظر وی هیچ یک از پدر و مادر نباید به تنهایی مسئولیت فرزند را به عهده بگیرد و برای حل معضل خانوادههای تک والدی باید فرزنددار شدن خارج از چهارچوب این خانواده ممنوع شود.
منبع: میگنا-عصر ایران