نگاهی به فیلم «برادرم خسرو» ساخته احسان بیگلری که این روزها روی پرده سینماها است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، بدون شک هیچ دانشی بعد از ادبیات به اندازه روانشناسی با سینما ارتباط مستقیم ندارد. اگرچه سینمای ما در بهره وری از هر دو منبع مذکور، چندان موفق نبوده و اتفاقا هرگاه تلاش کرده به این دو حوزه نزدیک شود و قصه اش را از دل این منبع ارزشمند روایت کند فیلم های ساخته شده که به مثابه فیلم های تاثیرگذار و حتی کالت در حافظه سینمایی مخاطب تثبیت شده و حتی می توان گفت کارکرد فیلم درمانی هم پیدا کرده.
برادرم خسرو به شکل مستقیم به سراغ روانشناسی رفته تا درام خویش بر مبنای روایتی از زندگی و تجربه های زیستی فردی که دچار اختلال دو قطبی است تعریف کند. اختلال دوقطبی نوعی روانپریشی است که فرد در نوسان بین افسردگی و شیدایی به سر می برد و در هر دو حال از حال طبیعی و استاندارد خارج می شود. بدیهی است که نوسانات روحی که شاید نوعی دم دمی مزاجی رفتاری هم باشد نه تنها خود فرد مبتلا که اطرافیان او را نیز آزار داده و گاه منجر به خلل در روند طبیعی زندگی آنها می شود.
پردازش این بیماری می تواند قابلیت های دراماتیکی زیادی باشد که احتمالا به همین دلیل احسان بیگلری را ترغیب کرده تا در نخستین تجربه سینمایی اش در مقام کارگردان به سراغ این سوژه برود. سوژه ای سخت که در ظاهر به واسطه پیچیدگی ها و تضاد و پارادوکس هایی که در کنشمندی های این افراد وجود دارد آسان به نظر می رسد. آسان از این حیث که قابلیت های پرداخت سینمایی آن بالاست و می توان از تضادهای درونی این شخصیت در جهت تعلیق و فراز و نشیب های جذاب دراماتیکی استفاده کرد اما در عمل معلوم شد که قصه به این سادگی ها هم نیست و فیلم بیش از آنکه در طول پیش برود و در نهایت روند سینمایی خود را بر مبنای الگوهایی رایج قصه گویی روایت کند در عرض پیش رفته و به بسط و پردازش متمرکز شخصیت اصلی و بیماری او پرداخته است.
البته از این حیث فیلم به شدت تماشایی است و خود کاراکتر به اندازه ای کارایی دراماتیک دارد که ذهن مخاطب را با خود درگیر کرده و از بازی شهاب حسینی در نقش خسرو نیز لذت ببرد.در واقع در برادرم خسرو روانشناسی جلوتر از سینماست و قصه پیرنگ خود را رو به جلو و در طول پیش نمی برد. به عبارت دیگر ما با تصویر یا برشی از زندگی یک مبتلا به اختلال دو قطبی مواجه هستیم که بیش از ساختار دراماتیکی اثر درگیر ساختار پر تعلیق خود کاراکتر می شویم . در فیلم تلاش شده تا این بیماری به نوع مواجهه اطرافیان به ویژه برادرش ناصر با خسرو و البته تجربه های کودکی و عقبه خانوادگی او نسبت داده شود که خب این از حیث روانشناسی نیز تا حدود زیادی مورد تایید است اما شخصیت ناصر به عنوان برادر بزرگتر که فرد تحصیلکرده و اهل تحقیق و کنش های علمی و پژوهشی است در مواجهه با خسرو چندان منطقی به نظر می رسد همانطور که برخوردهای حمایتی و مثبت همسر ناصر(هنگامه قاضیانی) کمی دور از باور است و تا این میزان احساس و حمایت همدلانه از برادر شوهری که برای زندگی خصوصی آنها مشکلاتی را هم فراهم کرده کمی عجیب به نظر می رسد. با این حال برادرم خسرو توانسته از طریق سینما و روایت زندگی دشوار و پر از تناقض اختلال دو قطبی، آگاهی مخاطب را نسبت به این بیماری و علائمش به تصویر کشیده و دست کم بخشی از مواجهه های منطقی و درمانی در ارتباط با این افراد را به مخاطب یادآوری کند.جالب اینکه در بسیاری از صحنه های فیلم ممکن است با شخصیت یا حالات روحی خسرو احساس همذات پنداری هم داشته باشی و حتی گمان کنی نکند که تو نیز مبتلا به اختلال دو قطبی هستی.
این همذات پنداری البته بیش از اینکه ناشی از همخلقی با خسرو باشد، متاثر از تناقض ها و تضادها و پارادوکس های فرهنگی است که در جامعه ما وجود دارد و به نوعی همه را مبتلا به دو قطبی های درونی و بیرونی کرده است. چه بسا از طریق تماشای فیلم بتوان بسیاری از تناقض ها و تضادهای شخصیتی خود را همتراز با بیماری خسرو که همتراز با پارادوکس های درونی خود سنجید و قصه فیلم را در سطح تضادهای خود درونی کرد. با همه ضعف هایی که در نسبت درام و بیماری در این فیلم می توان بیرون کشید اما در نهایت برادرم خسرو به عنوان یک فیلم قابل تامل و دردمندانه قابل تامل و لذت بخش است.
شناسنامه برادرم خسرو
کارگردان: احسان بیگلری
نویسنده: احسان بیگلری ، پریسا هاشم پور
بازیگران: شهاب حسینی، ناصر هاشمی ، هنگامه قاضیانی ، بیتا فرهی
خلاصه داستان فیلم : خسرو که مبتلا به اختلال دو قطبی است باید مدتی در خانه برادر بزرگتر خود سپری کند.
منبع:تبیان
