سایت تخصصی روانشناسی

مدیر سایت: دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی

سایت تخصصی روانشناسی

مدیر سایت: دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی

سایت تخصصی روانشناسی
دکتر سکینه سلطانی کوهبنانی
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
مدیر پلی کلینیک روانشناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد

آدرس محل کار:

آدرس دانشگاه: مشهد ، میدان آزادی ، دانشگاه فردوسی ، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، گروه علوم تربیتی ، تلفن تماس : 05138805000داخلی 5892
پلی کلینیک روانشناسی بالینی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد : شماره داخلی 3676

آدرس مرکز مشاوره : مشهد، پنج راه سناباد، تقاطع خیابان پاستور، ساختمان پزشکان مهر، مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اندیشه و رفتار، شماره های تماس: 05138412279


آخرین نظرات
تست هوش ریون
به گزارش میگنا تست هوش ریون "Raven Standard Progressive Matrices" یکی از روش‌های رایج برای اندازه‌ گیری بهره هوشی در جهان می باشد. سالیان متمادی است که در ایران نیز از تست هوش ریون به منظور سنجش بهره هوش دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی استفاده می شود.

در ایران نیز یکی از ابزار مهم روانشناسان برای اندازه‌گیری بهره هوشی کودکان و نوجوانان، استفاده از ابزار تست هوش ریون است (به انگلیسی: Raven) این آزمون که در سال ۱۹۳۸ توسط پن روز و ریون ساخته شده‌است دارای ۶۰ سؤال تصویری است و از پنج سری ۱۲ تایی (سریهای A,B,C,D,E) تشکیل شده‌ است.

تست ریون که به صورت تصویری ارائه می شود یکی از معتبرترین تست های ارزیابی هوش افراد است که پایه و اساس آن ارائه تصاویر انتزاعی است و در طی آن قدرت هوشی فرد سنجیده می شود. در این تست، معمولا اشکال جداگانه ای در اختیار فرد قرار می گیرد که فرد باید با یک توالی خاصی این تصویر را تکمیل کند.


تست هوش ریون سیاه و سفید برای اندازه گیری بهره هوشی سنین ۵ تا ۶۵ سال طراحی شده است ولی بهترین کاربرد را برای گروه سنی ۱۰ تا ۱۸ سالگی دارد، بنابراین آزمون هوش ریون برای سنجش میزان رشد ذهنی کودکان و نوجوانان در مقاطع دبستان و متوسطه مناسب است.
 
 
تست هوش ریون برای نوجوانان
در تست هوش ریون برای نوجوانان معمولا پنجاه تا شصت سوال تصویری در اختیار نوجوان قرار می گیرد که این تصاویر، بیشتر به شکل هندسی هستند.پس از پاسخ دادن به سوالات تصویری، ضریب هوشی فرد مشخص شده و اعلام می شود. البته باید گفت که در ابتدای تست، سوالات کمی ساده تر بوده و کم کم سوالات سخت تر و پیچیده تر می شوند. به همین دلیل این تست بیشتر برای افراد بالای هشت سال کاربرد داشته و مناسب است.
هر بخش از سوال، معمولا دارای تصویری ناقص است که باید توسط فرد تکمیل شود. زمانی که بخش مناسب پیدا می شود آن را در جای مناسب قرار داده و به این ترتیب، سوالات تکمیل می شوند.
 
تست هوش ریون برای بزرگسالان
تست هوش ریون با ماتریس پیشرونده، یک آزمون هوش استدلالی است که به طور گسترده ای استفاده شده و اعتبار زیادی دارد. اما این نکته اثبات شده است که تست ریون برای افراد بزرگسالی که دچار آسیب های مغزی هستند، مناسب نبوده و کاربردی ندارد زیرا تجربه بالینی نشان می دهد که آزمون فوق در افراد با آسیب مغزی نتیجه مناسبی نداشته و داده های صحیحی به دست نمی آید. در بررسی داده ها از 64 فرد بالغ، مشاهده شده است که نتایج قابل قبولی به دست آمده است.

تست هوش ریون در افراد بزرگسال بالای هجده سال، آزمون مناسبی در ارزیابی هوش آن ها محسوب می شود. پس از تنظیم تمام نتایج و تحلیل آن ها، تمام موارد در اختیار فرد قرار گرفته و صحت و اعتبار آن هم توضیح داده می شود.به این ترتیب، نتیجه می گیریم که عملکرد تست ریون برای سنجش ضریب هوشی، تقریبا موفق بوده و میزان خطا در آن در سطح پایینی قرار دارد.


 
 
دستورالعمل اجرای آزمون:

الف- بصورت فردی:
قبل از شروع به اجرای آزمون، بریا کاهش اضطراب ونگرانی احتمالی آزمودنی، ایجاد آمادگی در او وآشنائی تقریبی با توانائیهای او مصاحبه مشاوره ای انجام می گیرد. و اطلاعات مورد لزوم در بالای برگ پاسخنامه یادداشت می گردد. سپس آزماینده دفترچه اول آزمون را باز وتصویر بالای صفحه اول ( شماره 1 ) را به آزمودنی نشان می دهد ومی گوید (( این تصویر را خوب نگاه کنید قسمتی از آن بریده یا برداشته شده است )) جای خالی را نشان می دهد و می گوید (( هر یک از تصاویری که در اینجا آمده است )) تصاویر پائین صفحه را یک به یک با انگشت نشان می دهد (( می تواند جای خالی را پر کند ولی همه آنها درست نیست. فقط یکی از هشت تصویر است که اگر در جای خالی قرار گیرد می تواند تصویر بالای صفحه را هم در خط افقی وهم در خط عمودی به درستی کامل کند )) انگشت را در امتداد ردیف های ( افقی ) و ستونها ( عمودی ) حرکت می دهد و در جای خالی نگاه می دارد. می گوید (( شما آن تصویر را به من نشان بدهید )) معمولا آزمودنی بدون دشواری زیاد می فهمد که باید چه کار بکند، بلافاصله شماره 8 را نشان می دهد.

اگر آزمودنی نتواند پاسخ صحیح را نشان دهد توضیح را تا آنجا ادامه می دهد که کاملا بهفمد که چه کار باید بکند یا قضیه را بگیرد. اگر پاسخ آزمودنی غلط باشد به او توضیح می دهد که چرا غلط است واز او می خواهد که پاسخ صحیح را از میان تصاویر باقیمانده انتخاب کند. پس از آنکه آزمودنی پاسخ صحیح را پیدا کرد آزماینده می گوید (( بلی درست است تنها هیمن تصویر است که می تواند تصاویر بالا را هم در خط افقی و هم در خط عمودی تکمل کند )). وقتی آزماینده متوجه شد که آزمودنی مسئله را فهمیده و آنچه را که باید انجام دهد را درک کرده وبه سوال یا مسئله شماره 2 می پردازد به آزمودنی می گوید (( حالا این یکی را جواب بدهید تصاویری را نشان بدهید که می تواند تصویر بالایی را هم بصورت افقی وهم بصورت عمودی تکمیل کند )) معمولا در این مرحله هم مشکلی بوجود نمی آید براحتی تصویر شماره 4 را نشان می دهد.

اگر در این مسئله توضیح اضافی لازم باشد به مسئله اول بر می گردد وبا دوباره توضیح دادن آن از آن برای پاسخگوئی به سوال دوم بهره می گیرد، می گوید (( مانند مسئله اول تصویر انتخاب شده در مسئله دوم هم باید تصویر بالائی را هم در خط افقی هم در خط عمودی تکمیل کند )). هیچ توضیح دیگر دهد. اگر آزمودنی در هر مرحله از جواب دادن به سوالات اشتباه کند قبل ا زپرداختن به مسئله بعدی آزماینده به او تذکر می دهد ومی گوید (( باید تصاویر پائین صفحه را به دقت نگاه کنید وبخاطر داشته باشید که فقط یکی از این تصاویر است که می تواند تصویر بالای صفحه را هم در خط عمودی وهم در خط افقی به درستی تکمیل کند )) اگر آزمودنی روی جزئیات ناچیز دقیق شود آزماینده به او می گوید (( زیاد روی جزئیات نروید چرا که تصویر یا کاملا درست است یا کاملا غلط )).

بعد از مسئله اول
در بقیه مسائل اولین پاسخ آزمودنی به مسئله چه درست وچه غلط یادداشت می شود. معمولا افراد کم هوش نمی توانند پنج مسئله اول را حل کنند امتیاز آنها دراین دفترچه کمتراز 6 است مگر اینکه تصادفا پاسخ تصویر انتخاب کنند. MIGNA.IR افراد متوسط درحل چهار مسئله اول با مشکل روبرو نمی شوند اشتباهات آنها از مسئله پنجم تا مسئله دهم بوقوع می پیوندد. بین آنها بندرت کسانی پیدا می شوند که بتوانند دو مسئله آخر را حل کنند نمره آنها دراین دفترچه بین 6 الی 10 قرار دارد. افراد با هوش اکثرا مسائل را حل می کنند دراین گروه هم کمتر کسی پیدا می شود که بیش از یک غلط داشته باشد.

بعد از اینکه آزمودنی سوالهای دفترچه اول را پاسخ داد آزماینده دفترچه دوم را به آزمودنی می دهد ومی گوید:
 (( مسائل این دفترچه شبیه مسائل دفترچه اول است جز اینکه تعداد آنها زیاد است وهرچه به مسائل پایانی نزدیکتر می شوید مسائل مشکلتر می شوند. همه مسائل را از اول تا آخر به نوبت پاسخ دهید بعداز پاسخگویی به یک مسئله ورد شدن از آن، حق برگشت به آن مسئله ومسائل قبلی را ندارید. هر اندازه وقت بخواهید دراختیاز شما گذاشته می شود )) اگر خود آزمودنی پاسخها را یادداشت کند، آزماینده ابتداء یاد می دهد که چگونه پاسخها را روی پاسخنامه بنویسد. در جریان اجراء نیز کنترل می کند تا آزمودنی پاسخها را درست درجای مربوطه یادداشت کند. اکثر آزمودنیها در عرض 40 الی 60 دقیقه به همه سوالها پاسخ می دهند.


ب- اجرا به صورت گروهی:
اجرای گروهی درصورتی امکان پذیر است که شرایط زیر فراهم باشد:
1- مکان مناسب از نظر نور، هوا و حرارت فراهم باشد. دراین مکان فاصله بین صندلی ها تا اندازه ای باشد که آزمودنیها نتوانند پا سخهای یکدیگر را ببینند.
2- هردودفترچه ازمون وپاسخنامه به تعداد نیاز قبلا اماده شده باشد.
3- توضیحات به گونه ای باشد که برای همه قابل فهم و شنیدن باشد.
4- ناظران جلسه به تعداد کافی حضور داشته وقبلا آمادگی لا زم را کسب کرده باشد.

روش اجرای آزمون:
بعد از ایجاد آرامش آمادگی وانگیزه برای پاسخ دادن، دفترچه اول همراه با پاسخنامه روی صندلی آزمودنیها گذاشته وگفته می شود (( برای جواب دادن به این آزمون، یک برگ پاسخنامه به شما داده شده همه پاسخ هایتان را در آن یادداشت کنید در دفترچه هیچ علامتی نزنید یا چیزی ننویسد. ابتداء مشخصات خودتان را دربالای برگ پاسخنامه بنویسید )) ناظران جلسه کنترل می کنند تا همه آزمودنیها مشخصات خودشان را یادداشت کنند.

تصریح دستورالعمل:
- آزمون را تا آخر بدون وقفه اجرا کنید.
2- در اجرای آزمون بصورت فردی نیز درصورتیکه آزمودنی توان نوشتن را داشته باشد می توان یادداشت پاسخ ها در پاسخنامه را به خود آزمودنی واگذار کرد.
3- اگر آزمودنی به جای یک پاسخ، دو یا سه عدد جلوی شماره مربوط به تصویر را نوشت، اگر قبل از اتمام آزمون متوجه این عمل شدیم تذکر می دهیم فقط یکی از آن اعداد را انتخاب و بقیه را خط بزند درصورتیکه بعد از اتمام آزمون متوجه شدیم عدد سمت راست را، پاسخ صحیح قلمداد کرده ونمره می دهیم.
4- باید توجه داشت آزمودنی تصاویر را به ترتیب شماره جواب دهد وتصویر را جا نیندازد.
5- زمان صرف شده برای آزمون را اندازه گیری ودر زیر پاسخنامه یادداشت کرد. 6- در صورتیکه آزمودنی درزمان تعیین شده آزمون را تمام نکند آزمون را متوقف می کنیم.

البته در اجرای این تست هوش باید به نکاتی توجه داشت:
1- این آزمون تقریبی است و حدود معادل هوش بهر را نشان می دهد پس نباید نسبت به نتایج آن رفتار افراطی و یا تفریطی داشته باشیم.
2- اگرچه ماتریس های پیشرونده ریون 1938 برای سنین 5 تا 65 سال ساخته شده است ولی بهترین کاربرد را بین سنین 10 تا 18 سالگی دارد. لذا برای سنجش میزان رشد ذهنی کودکان در دوره راهنمایی و دبیرستان مناسب است.
3- این آزمون به صورت فردی و گروهی قابل اجراست.

روش اجرا در مدرسه:
برای اجرای این تست ابتدا دفترچه آزمون که دارای 60 سوال است به دانش آموز داده می شود که باید پاسخ های صحیح را در پاسخنامه ای که در اختیار او قرار داده می شود بنویسد.
سپس مشاوران طبق کلید آزمون نتیجه، را به دست آورده و در جدول های رتبه بندی و معادل هوش بهر قرار می دهند و به این ترتیب می توانند معادل هوش بهر آزمون دهنده را به دست آورند.
 

 
 نکاتی که در اجرا باید رعایت شود:
- حداکثر زمان برای پاسخگویی به تمامی سوالات 45 دقیقه در نظر گرفته شده است.
- پس از اتمام زمان، تست از اعتبار خارج خواهد شد. در این صورت نیاز به برگزاری مجدد آزمون در فرصتی دیگر خواهد بود.
- اطلاعات شخصی مراجع به صورت کاملا محرمانه خواهد بود و نتیجه تست توسط روانشناسان تفسیر خواهد شد
- تکمیل موارد * الزامی است.
*جنسیت:  انتخاب نمایید مذکر/ مونث
*سن:  سن
 
 
آیا نتایج تست هوش ریون صحت دارد؟
تست ریون از بین مجموعه تست های معتبری مانند وکسلر و استنفورد؛ به دلیل هماهنگی و تجانس درونی لازم سوالات آزمون، از اعتبار بالایی برخوردار است که با استفاده از هنجارسنجی های لازم، تجزیه و تحلیل آماری سوالات و محاسبات ضریب هوشی، در نظر گرفته می شود.

همچنین نتایج نشان داده اند که بین تست ریون و توانایی های هوشی و انتزاعی افراد، ارتباط زیادی وجود دارد.

نکته:
شاید تنها ایرادی که بر این تست وارد است اینست که این تست به سهولت در سایت های گوناگون اینترنتی قابل دستیابی و اجرا است و مراجع می تواند قبل از اجرای این آزمون،با تمرین و تکرار به اجرای آزمایشی این آزمون بپردازد و در سر جلسه اصلی اجرای آزمون با آمادگی قبلی و بدون تلاش و فکر کردن گزینه اصلی را پیدا کند و در اینصورت به روایی و اعتبار تست لطمه وارد شود.

بنابراین به نظر می رسد در صورتی که برای افزایش صحت این آزمون بخواهیم از آزمون دیگری هم استفاده کنیم که سوالات آن بیشتر به شکل دیداری باشد، در نتیجه به ضریب همبستگی بالاتری دست پیدا می کنیم.

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی