روانشناسی رشته جالب و پرکاربردی است که این روزها طرفداران زیادی دارد و
روز به روز علاقهمندان بیشتری پیدا میکند و بهدلیل وجود مخاطبان زیاد،
کتابها و فیلمهای زیادی در این زمینه نوشته و ساخته میشوند. در این مطلب
قصد داریم برخی از نامآشناترین فیلمهای روانشناختی جهان و اختلالات
مطرحشده در آنها را به شما معرفی کنیم. با ما همراه شوید.
جزیره شاتر SHUTTER ISLAND
فیلمی روانشناسانه به کارگردانی مارتین اسکورسیزی است که در سال ۲۰۰۹ ساخته و در ۱۹ فوریه ۲۰۱۰ اکران شد. در این فیلم لئوناردو دی کاپریو در نقش اول حضور دارد و اقتباسی است از رمانی با همین نام، نوشته دنیس لهان در سال ۲۰۰۳.
• خلاصه داستان: سال ۱۹۵۴ دو مارشال ایالات متحده، تدی دانیلز (لئوناردو دیکاپریو) و همکار جدیدش چاک ایول (مارک رافالو)، برای بررسی فرار یک بیمار روانی خطرناک، سولاندو، از بیمارستانی در جزیره شاتر در نزدیکی بوستون با کشتی به این جزیره مسافرت میکنند. هنگام ورود به این جزیره تدی با رفتارهای ناخوشایندی از طرف پلیس مستقر در جزیره روبرو میشود. او همسر خود را در یک آتشسوزی عمدی توسط یک مجرم روانی به نام اندرو لدیس که او هم در همین جزیره نگهداری میشود، از دست داده است. رفتارهای غیرعادی رئیس بیمارستان روانی، دکتر جان کاولی(بن کینگزلی)، ادامه مییابد. در ادامه او احساس میکند همه افراد داخل جزیره به نحوی در یک بازی که صرفا برای وی طراحی شده، بازی میکنند. او همچنین تصاویر محوآلودی از همسرش مشاهده میکند که به وی میگوید سولاندو و همچنین لادیس همچنان در جزیره هستند و از وی میخواهد به جستجو ادامه دهد...
اختلال مورد بحث: اختلال فراموشی گسستی
این اختلال از گروه اختلالات گسستگی است و علائم آن ناتوانی در به یاد آوردن اطلاعات مهم فردی یا در بیشتر موارد اطلاعات آسیبرسان یا مربوط به یک سانحه است که با فراموشی معمولی توجیه نمیشود.
این فراموشی غالبا انتخابی یا محدود به یک یا چند رویداد خاص است. این علائم موجب پریشانی یا اختلال بالینی قابلتوجه در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینههای مهم میشود. البته اختلال نباید ناشی از آثار فیزیولوژیک مواد (مانند الکل، سوءمصرف مواد، سایر داروها) یا سایر بیماریهای جسمی (تشنج، عوارض ضربه به سر و آسیب مغزی) باشد.
من سام هستم I Am Sam
فیلمی درام محصول سال ۲۰۰۱ به کارگردانی و تهیهکنندگی جسی نلسونو با نویسندگی کریستین جانسون است. در این فیلم بازیگرانی مانند شان پن، میشل فایفر، داکوتا فانینگ، دایان ویست و ریچارد شیف ایفای نقش میکنند.
• خلاصه داستان: سم داوسان، مردی با ناتوانی رشدی و پدر مجرد لوسی است که همسرش آنها را ترک کرده است. او باوجود محدودیتهایش، فرد سازگاری است و گروهی حامی از دوستان با ناتوانیهای رشدی دارد. اگرچه سم محیطی خوب برای لوسی باهوش ایجاد میکند، او به زودی متوجه ناتوانیهای ذهنی سم میشود. بقیه بچهها او را به دلیل داشتن پدری «عقبافتاده» اذیت میکنند و او از پذیرفتن اینکه سم ناتوان است، شرمنده میشود.
در
آمادهسازی پرونده نگهداری، یک کارمند اجتماعی در جشن تولد لوسی ظاهر
میشود و او را میبرد و به سم اجازه 2 بار ملاقات در هفته را میدهد. با
نصیحت دوستانش، سم یک وکیل خبره به نام ریتا هریسون را بهکار میگیرد و در
تلاش برای اثبات به دیگران که او بیعاطفه نیست، ریتا داوطلبانه پرونده سم
را میپذیرد. وقتی این دو با هم کار میکنند تا حق پدری سم را پس بگیرند،
سم ناآگاهانه در مشکلات خانوادگی ریتا به او کمک میکند...
اختلال مورد بحث: اختلال عقلانی رشدی
اختلال عقلانی رشدی، اختلالی با شروع در دوره رشد و دربرگیرنده کمبودهای عقلی و نواقص انطباقی عملکرد در زمینههای مفهومی، اجتماعی و عملی است. برای تشخیص این اختلال برآورده شدن هر 3 معیار زیر ضروری است:
1. وجود کمبودهایی در کارکردهای عقلی مانند استدلال، حلمساله، برنامهریزی، تفکر، قضاوت، یادگیری تحصیلی و یادگیری از راه تجربه که از طریق ارزیابی بالینی و فردی آزمونهای استاندارد هوش تایید میشود.
2. کمبودهایی که در زمینه عملکرد انطباقی وجود دارد در غیاب کمک دیگران، موجب شکست در رسیدن به استقلال فردی و مسوولیت اجتماعی براساس ملاکهای رشدی و اجتماعی- فرهنگی میشود. این کمبودهای انطباقی موجب محدود شدن عملکرد فرد در یک یا چند فعالیت روزمره زندگی خواهدشد.
3. شروع این مشکلات باید از دوران کودکی باشد.
مادر Mommy
فیلمی سینمایی به کارگردانی خاویر دولان، محصول کشور کانادا در سال ۲۰۱۴ است. سراسر فیلم به درگیریهای عاطفی بین مادر با اختلال شخصیت مرزی و فرزند ناسازگار اشاره دارد. خاویر دولان توانست در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۴ با این فیلم جایزه هیاتداوران را بهدست بیاورد.
• خلاصه داستان: ماجرای فیلم در کانادا اتفاق میافتد، جایی که قوانین تغییر یافتهاند تا والدین بتوانند بچههای ناسازگار خود را به آسانی به نهادهای تربیتی بسپارند و اِستیو (آنتوآن-اولیویه پیلان) یکی از این بچههای ناسازگار است. مشکل اِستیوجوان، آمفتامینها و اختلال کمتوجهی-بیشفعالی است. اِستیو، نوجوانی ناهنجار و بیادب، آزاردهنده، خودمخرب و بعضا خطرناک است که یک مادر بیوه مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دارد که بهتنهایی پسر خشنش را بزرگ میکند...
اختلالات مورد بحث: اختلالات ADHD، اختلال سلوک و اختلال شخصیت مرزی
Borderline Personality Disorder یا اختلال شخصیت مرزی با بیثباتی در روابط بینفردی و تصور از خود همراه است که اوایل بزرگسالی شروع و در زمینههای مختلف با 5 (یا تعداد بیشتری) از موارد زیر نمایان میشود:
1. تلاشهای شتابزده برای جلوگیری از طرد شدن واقعی یا خیالی
2. الگوی بیثبات و بسیار متغیر در روابط بینفردی بین دو نقطه نهایی آرمانی کردن و تحقیر کردن
3. اختلال هویت و بیثباتی مشخص در تصور از خود یا خودپنداره
4. تکانشگری در حداقل دو حوزه آسیبزا (مانند ولخرجی، رفتار جنسی بیمهابا، سوءمصرف مواد، رانندگی بیپروا و پرخوری)
5. تهدید، ژست یا اقدام مکرر به خودکشی یا رفتار خودآسیبی
6. بیثباتی عاطفی ناشی از واکنشپذیری قابلتوجه خلق (مانند دورههای شدید خلق ملالآور، تحریکپذیری یا اضطراب که معمولا چند ساعت طول میکشد و بهندرت بیش از چند روز ادامه مییابد.)
7. احساس مزمن پوچی
8. خشم نامناسب و شدید یا اشکال در کنترل خشم (مانند عصبانیت مکرر، خشم پایدار و دعواهای فیزیکی مداوم)
گتسبی بزرگ The GreaGatsby
فیلمی به کارگردانی باز لورمن، محصول سال ۲۰۱۳ سینمای آمریکا و استرالیا که بر پایه رمانی با همین نام به قلم اف. اسکات فیتزجرالد ساخته شده است. لئوناردو دیکاپریو، توبی مگوایر، کری مولیگان، جوئل اجرتون و الیزابت دبیکی در این فیلم به ایفای نقش پرداختهاند.
• خلاصه داستان: نیک (توبی مگوایر) فردی است که برای ادامه زندگی و ایجاد موقعیتهای جدید شغلی از غرب آمریکا به نیویورک آمده و در مجاورت خانه مرد ثروتمندی به نام جیگتسبی (لئوناردو دیکاپریو) اقامت کرده و در ادامه شاهد اتفاقات عجیبی در خانه همسایهاش میشود. گتسبی، هر شب مهمانیهای پرسروصدا و گرانقیمتی برگزار میکند که مهمانان بسیار زیادی در آن رفتوآمد دارند. نیک، نسبت به ورود به این دنیای پرزرقوبرق بیمیل است. در نهایت کارت دعوتی به او داده میشود که باعث آشنایی او با گتسبی بزرگ میشود.
اختلال مورد بحث: اختلال شخصیت نمایشی
Histrionic Personality Disorder یا اختلال شخصیت نمایشی با جلب توجه افراطی که اوایل بزرگسالی شروع و در زمینههای مختلف با 5 (یا تعداد بیشتری) از موارد زیر نمایان میشود، مشخص میشود:
1. فرد در موقعیتهایی که مرکز توجه نیست، احساس ناراحتی میکند.
2. در تعامل با دیگران اغلب رفتار نامناسب اغواگرانه یا تحریکآمیز دارد.
3. بیان سریعا متغیر و سطحی هیجانات از او دیده میشود.
4. استفاده مداوم از ظاهر جسمی خود برای جلب توجه دارد.
5. ابراز نمایشی، ساختگی و اغراقآمیز هیجان دارد.
6. تلقینپذیر است. (یعنی به آسانی تحتتاثیر دیگران یا شرایط قرار میگیرد.)