مهمتر از داشتن روابط ادراکی، بهرهمندی روابط عاطفی است. بحث دربارۀ ارزشها اغلب هنگامی به وجود میآیند که کودکان به انتخابهایی برخلاف میل والدینشان دست میزنند، برای نمونه، انجام مخارج نابخردانه و یا مدیریت نادرست زمانشان. در چنین مواقعی معمولاً سخن والدین تعبیر به نقد میشود که واکنشهای دفاعی و کشمکش، میتواند پیامد ناگوار آن باشد.
پرسیدن پرسشهایی که جوابهای موردانتظار مشخص و ویژهای دارند نیز میتواند بهعنوان مانعی برای ایجاد ارتباط عاطفی عمل کند. هنگامی که والدین چنین سؤالاتی میپرسند، معمولاً فرزندان از دادن جواب درست و دلخواهشان طفره میروند، به این دلیل که آنها اعتقاد دارند که والدینشان واقعاً علاقهمند به شنیدن نظر آنها نیستند.
پرسش اصلی این است که ما چگونه میتوانیم از این موانع عاطفی عبور کنیم؟ نکتۀ کلیدی، صحبت دربارۀ موضوعات بهگونهای است که فرزندان نگرانی کمتری در مورد پیشداوری و قضاوت شدن داشته باشند. با کلمات و زبان بدن میتوانید به آنها نشان دهید که به نظراتشان علاقهمند هستید و توجه دارید که بهعنوان والدین همیشه حق با شما نیست و اینکه شما علاقهمندید آنها را در گفتوگوهایتان شریک کنید.
صحبت دربارۀ مشکلات فردی غیر از فرزندتان، اغلب راه بسیار خوبی برای مباحثه در زمینۀ ارزشهاست که خطر تهدیدآمیز بودن گفتوگو را هم کم میکند. اگر شما در مورد گرفتن تصمیمات ضعیف و درسی که از آن گرفتهاید صحبت کنید، احتمال اینکه فرزندانتان به حرفهای شما توجه کنند بیشتر خواهد بود؛ در مقایسه با حالتی که به بیان اشتباهات آنها بهطور مستقیم میپردازید. سؤالات مهم در زمینۀ ارزشها میتواند به گونههای مختلفی شکل گیرند مثلاً کتاب، فیلم یا مقاله موضوعات روزی هستند که میتوانند برای آغاز یک گفتوگو مطرح شوند. آیا سن کودکان در انجام چنین گفتوگوهایی باید در نظر گرفته شود؟ پاسخ این است که اصول یکسان هستند اما جزئیات متفاوت. کودکان کوچکتر دانش و تجربهای محدود دارند و به همین دلیل آغاز مکالمهای مرتبط با دانش قبلی آنها دشوارتر خواهد بود. این دسته از کودکان نیاز به کمک برای فهم موضوعات سادهتر دارند تا اینکه برای فهم موضوعات پیچیدهتر و حساستر آماده شوند.
تقریباً از زمانی که بچهها قادر به صحبت کردن میشوند، والدین میتوانند شروع به صحبت در مورد موضوعاتی که واقعاً مهم هستند نمایند. اگر کودک دوسالۀ شما پیشنهاد تقسیم اسباببازیاش با دیگری را میدهد، شما میتوانید از او بپرسید که این کار چه منافعی برای دریافتکنندۀ آن اسباببازی دارد. چنین گفتوگوهای سادهای میتوانند پایۀ مکالمات آینده در مورد در نظر گرفتن دیدگاههای افراد دیگر را شکل دهند.
راههایی برای آغاز گفتوگو
♦اگر دوستان تو با دختری به دلیل اینکه او زشت است دوست نشوند، واکنش تو چه خواهد بود؟
♦ آیا تغییر قوانین در وسط بازی کار درستی است؟
♦ اگر تو روزی پدر یا مادر شوی چقدر نسبت به فرزندانت سختگیری میکنی؟
♦ آیا درست است که کودکان دوستانشان را در مورد نوع موسیقیای که دوست دارند مورد آزار قرار دهند؟
منبع: سپیده دانایی