سایت تخصصی روانشناسی

شاید بتوان گفت که منحصر به فرد ترین توانایی ما انسان ها، اندیشیدن است و بواسطه همین اندیشیدن است که اشرفیتمان نمود می یابد. یکی از مهمترین وجوه تمایز انسان از دیگر موجودات، قدرت تفکر و خلاقیت، قدرت دستکاری در ذهن و پدیده‌ها، قدرت کشف و تولید ابزار و اندیشه‌های جدید است.

انسان برخلاف سایر موجودات، این توانایی را دارد که برخلاف شرایط موجود، با تفکر و تلاش، راه صحیح زندگی را پیدا کند.بنابر این در رابطه با اهمیت تفکر در زندگی ما انسان ها هیچ شکی وجود ندارد. یک ذهن نقاد همواره در جستجوی شواهد، دلائل و مدارک واقعی برای قضاوت درباره یک موضوع و نتیجه گیری دقیق و منطقی است. ذهن نقاد هر چیزی را به راحتی نمی‌پذیرد و یا رد نمی‌کند، بلکه ابتدا در مورد آن موضوع، سۆال و استدلال می‌کند سپس می‌پذیرد یا رد می‌کند.

داشتن این نوع تفکر، کمک می‌کند تا هنگام تصمیم‌گیری مسأله را از جوانب گوناگون بررسی و نقد کنیم زیرا تفکر نقادانه برپایه پرسیدن، کسب اطلاعات و استدلال قرار دارد و از تعصب و خودرأیی به دور است. ما در برهه ای از تاریخ به سر می بریم که به آن عصر "انفجار اطلاعات " گفته شده است. اینترنت، گستردگی رسانه های جمعی و فن آوری اطلاعات، همگی موضوعاتی هستند که ما را دایماً در معرض اطلاعات قرار می دهند و قاعدتاً اگر ما فاقد توانایی تشخیص اطلاعات کارآمد باشیم با مشکلات عدیده ای روبرو خواهیم شد.

تعریف تفکر نقادانه را بدانیم

این نوع تفکر، نوعی فرآیند شناختی فعال، هدفمند و سازمان یافته است که شخص با استفاده از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران می‌پردازد و با ارزیابی و تفسیر ماهرانه خود به درک و فهم روشن‌تر و بهتری دست می‌یابد.این اطلاعات طیف وسیعی از موضوعات را در بر می گیرد و از افکار و عقاید خود و دیگران گرفته تا مقاله ای را که در یک روزنامه خوانده یا فیلمی را که دیده اید شامل می شود.

این نوع تفکر باعث می شود فکر و ذهن انسان باز شود و مانع از خشکی ذهن می گردد و همچنین فرد برای مشکلات زندگی خود راه حل های متعدد و متنوع به دست می آورد ، مانع از نا امیدی ، درماندگی و استیصال می شود و به فرد احساس تسلط می دهد و به او کمک می کند که با مشکلات به چالش بپردازد(چالش به معنی دست و پنجه نرم کردن و مبارزه با مشکلات است).

برای کسب مهارت نقادانه باید ابتدا درباره هر موضوع یا هر سۆالی، اطلاعات دقیقی را به دست بیاوریم. درباره مسائل و موضوعاتی که پیش می آیند، دچار احساسات و هیجانات کاذب نشویم و از قضاوت عجولانه درباره موضوعات بپرهیزیم. قبل از پاسخ گویی به مسائل فکر کنیم و بعد تصمیم بگیریم. از عقاید و نظرات معقول خود دفاع کنیم و زود تسلیم دیگران نشویم.

منابع:

1-مهارت های زندگی- حسین ناصری

2- معاونت فرهنگی- اجتماعی شهرداری کرج- وبلاگ ایران کوچک، شهروند برتر

3- مهارت مقابله با اضطراب/ لیلا آژیر

4-نشریه شاهد جوان، شماره 417.

5- سایت همشهری- سیما حاج ابوالقاسمی

6- تبیان