"گل" جیغ کشیدیم ، فریاد خوشحالی سر دادیم ، میلیونها ایرانی در لحظات
دیدن مسابقه فوتبال تیم ملی با امید درخشش کشورمان با هم یکدل و یکصدا
بودیم و لحظاتی شیرینی را تجربه کردیم.
حتی در بازیهای سخت تر، واقعیت را پذیرفتیم و به گل نخوردن راضی بودیم با حرکت توپ به سمت دروازه ها نفس ها درسینه حبس می شد و در لحظه های افتخار آفرینی به شعف می آمدیم.
موقعیتهایی را که از دست می دادیم گلی که میخوردیم، فریاد می زدیم خشم هایمان را راحت برون ریزی میکردیم دستانمان بالا میرفت و بردست می زدیم آه و سکوت ولی باز هم امید و خوشحالی می آمد، حتی هیجان منفی هایمان هم دلنشین شده بود. بدنبال درخشش وحس غروری هستیم که از تیم مان انتظار داریم.
90 دقیقه ها چه زود میگذرند بازیهای ایران هم تمام میشوند اما جام جهانی هیجان انگیز با تیمهای مورد علاقه مان هنوز هستند برای تقویت اعتماد بنفس و اینکه با خود بگوییم پیش بینی و انتخاب تیم ام درست بود و هنوزدلخوشی و هیجان را با دنبال کردن مسابقه ها داریم.
هیجان فوتبال
هیجان بطور کلی حالت پیچیده روانشناختی است که شامل سه مولفه مجزا می باشد: تجربه ذهنی، پاسخ هیجانی، رفتار آشکار
تجربه ذهنی که از این مسابقات تمام افراد جامعه دارند باعث خاطره مثبت یا منفی از آن می شود که از بین ورزش ها فوتبال توانسته بیشترین احساس و خاطره را در اذهان بگذارد. شاید هم تاثیرات مستقیمی دربر آورده شدن نیازهای روانشناختی فرد مثل امید و غرور و اعتماد به نفس دارد.
پاسخ هیجانی که می بینم مثلا گریه وفریاد پاسخ هیجانی پسندیده ای نیست و سعی میکنیم آنرا در موارد هیجانی کنترل کنیم اما در مسابقات جام جهانی طرفداران تا جایی که میتوانند رفتار آشکاری در پاسخ به هیجان درونی و بیرونی را دارند و همین رفتار مثبت و شیرین و هیجان انگیز است. در جایی که طرفدار تیمی اشکی می ریزد یا فریاد شادی بخاطر درخشیدن و افتخار آفرینی تیم اش سر می دهد همه باهم همراه میشوند و کسی اینجا از کنترل و این برون ریزی خرده ای نمی گیرد.
هیجان مثبت احساس خوشایندی به آدمی میدهد و همین واقعیت بتنهایی آنها را به صورت تجربه های مفید و ارزشمند درمیآورد.
در مسابقات جام جهانی ناخودآگاه آغوشمان را برای تجربه ی هیجانهای خوشایند بازمی کنیم.
هیجان مثبت همچون شربتی مقوی برای بدن است به شخص لذت خاص روحی و جسمی میدهد و در واقع یک انگیزه سالم است .
حمیدرضا صدر در کتاب روزی روزگاری با فوتبال توصیف زیبایی از حس فوتبالی بودن را نوشته است:
شادی و اشک فوتبال برایم بازتابی از زندگی یافت. زندگی سرشار از درگیری و مبارزه در منگنه زمان نود دقیقه یا صد و بیست دقیقه، که به هر حال تمام میشد تا بازی بعد فصل بعد، تورنمنت بعد فاصله پیروزی و شکست، امید و ناامیدی در ضربه های پنالتی گاهی سر سوزنی می شد. سرنوشت بازی ها گاهی با طرح و نقشه رقم خوردند و گاهی با تصادف و اقبال. گاهی با پشتکار،گاهی با فرصت طلبی، گاهی با ریاضت، گاهی با شوریا شکیبایی گاهی با تجربه بزرگ ترها. فوتبال به عزت نفس چنگ می زد به امید. کوچکترهای بی مقدار گاهی می توانستند شاخ غول های پر تکبر را بشکنند.
جام جهانی و اجتماع
تجربه لذت بخش با هم و دور هم بودن به بهانه دیدن فوتبال در یک جامعه و گروه طرفداران تیم محبوبشان تجربه ای به یاد ماندنی می شود. هر نوع واکنشی چه هیجانی چه احساسی از دیدن این مسابقات خوشایند است و این تجربه و تلاش برای تکرار آن طبیعی است.
هرچه حساسیت یک بازی و انتظار بران آن بیشتر باشد لحظات شیرین و به یاد ماندنی تر ثبت می شود. علاقه به دیدن و تجربه دسته جمعی و گروهی این لذت و هیجانات را بیشتر می کند. از رفتن به خانه اقوام و دوستان گرفته تا مکانهای عمومی و اجتماعات بزرگتر که به صورت یک کنش اجتماعی برای تماشای فوتبال است در جهت شریک شدن در احساسات و هیجانات درون گروهی که به وسیله آن همراهی و برون ریزی هیجانی بیشتری صورت می گیرد.
انگار که زمانیکه باهم فریاد می زنیم شادتر میشویم. در هر صورت تماشای فوتبال بخشی از فرایند گروه گزینی اجتماعی است که تاثیراتی همچون تقسیم بندی گروهی هم دارد مثل طرفداران مختلف در انتخاب تیم ها(برزیلی ها، آرژانتینی ها، آلمانی ها، یا قرمز و آبی) و این احساس تعلق به گروه ، تایید شدن و همراهی گروه بزرگتر درکنار هم با تشویق و احساسات یکسان تاثیرات مهم روانشناسی به دنبال خواهد گذاشت.
برای حمایت یک تیم دراجتماع طرفدارن این طور است که یکدیگر را نمی شناسند ولی در روز و ساعت خاص در محلی جمع میشوند که بدنبال هدف مشترکی هستند. ریشه آرزو و احساس خوبشان همه یکی است همه چشم به یک توپ می دوزند با امید رسیدن به این آرزوی مشترک در غم و شادی هم شریک می شوند با فاصله سنی، قومی، جنسی، فرهنگی و.. که اینها به یمن دیدن فوتبال است.
شادی که از برد تیم ملی در مردم جامعه شکل میگیرد از احساس غرور ملی و لایق دانستن خود در پیشرفت و اعتماد به نفس از پیروزی تیم شان بالاترین دستاورد این مسابقات فوتبال در جام جهانی است . در خانواده ها چه میگذرد ؟
به طور کلی در طول این مسابقات با شروع فوتبال تیم های مورد علاقه مان فرصتی مناسب برای دورهمی و صمیمیت در خانواده ها بین همسران، والدین و فرزندان ، اقوام ... است . پدری که با پسرش شرط بندی میکنند، بحث می کنند،، کل کل های بامزه به راه می اندازند یا مسابقه ها را پیش بینی می کنند و در کل، لحظات باهم بودن باعث صمیمت بیشتر و همدلی از لذت هایی است که مسابقات جام جهانی برایمان آورده است.
بهانه ای برای شادی و درک احساسات و باهم بودن است. بین همسران هم توجه به یکدیگر و همراهی، لذت تماشای مسابقات را دوچندان میکند که باعث رضایت و پذیرش زوجین میشود.ابراز محبت موقعیت خاصی نمی خواهد اما با این هیجان وهمدلی در کنار همسر ابراز محبت به هر شکل در این زمان بیشترین تاثیرش راخواهد داشت . دراین تجربه، رابطه موثر است که پیوند جویی را قوی تر می سازد.
تاثیر جام جهانی و تماشای مسابقات فوتبال بر فرزندان
فرصتی طلایی برای پدری که به دنبال زمانی برای نزدیک شدن به نوجوانش است با تماشا کردن و طرفداری رقابتهای فوتبال به این هدف می رسد که با او یکصدا و همدل شود، و در احساساتش شریک می شود. در این مجال شادی بخش و سرگرم کننده برای والدین درجه اهمیت اش بر کودکان هم پوشیده نمی ماند آنها تحت تاثیر احساسات بزرگترها قرار می گیرند.
در اینجاست که باورهایشان ساخته می شود. مسابقات و هیجانش تاثیرات جالبی بر آنها میگذارد. آنها بخوبی از این قهرمانان الگو می سازند. تاثیر نقش سخت کوشی واهمیتی که فوتبالیست ها دارند باعث اتفاقات خوبی مثل انگیزه گرفتن، امیدوار بودن ، تاثیر برهویت یابی و تقلید از این قهرمانان میشود.
پله ( Edson Arantes ) در خاطراتش از شکست برزیل در برابر اروگوئه و تجربیاتش درخاطرات کودکی خود از جام جهانی می گوید:" برایم 16 جولای سال 1950چنان انگیزش بخش بود که جای اغراق ندارد.بعد از بازی اروگوئه برزیل گریه های پدرم را دیدم و تلاش مادرم را برای آرام کردنش . من به اتاق رفتم روبروی تصویر مسیح که بر دیوار بود ایستادم و اشک ریزان گفتم چرا اینیطوری شد؟ چرا ؟ انتظاری برای جواب نمیشد داشت ولی چیزی جایگزین یاس و نا امیدی درونم شد و در دلم نشست چیزی عمیق تر و پخته تر، اشکهایم را پاک کردم به اتاق پدرم برگشتم و دستهایم را روی بازوی پدر گذاشتم نمی دانم حرفی که بعدش زدم از کجا می آمد !
به پدرم گفتم طوری نیست بابا خودم ی کروز جام جهانی را برایت می آورم قول می دهم ".
بنابراین در جریان بودن و همراه ساختن فرزندمان در تماشا و انتخاب این سرگرمی هیجان انگیز باعث می شود آنها قهرمانان این عرصه را هم بشناسند در یافتن هدف و هویت یابی در مسیر آینده انتخابی برای الگوسازی شان داشته باشند.
تاثیرات تماشای فوتبال در جهان بر روی سلامتی روان در روزهای جام جهانی
بر اساس یک پژوهش طولی اخیر در اسکاتلند، در طول برگزاری جام جهانی فوتبال در دوره های اخیر کمترین میزان مراجعه کنندگان به مراکز اورژانس های روانپزشکی در اسکاتلند ثبت شده اند. مسترتون و مندر از این تحقیقات نتیجه می گیرند که تاثیر تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی بر وضعیت روانی افراد کاملا مثبت است.
ترشح بیش از حد هورمون تستسرون در میان بینندگان فوتبال سبب ارضای روانی اغلب آن ها می شود. مطالعه انجام شده در فینال جام جهانی ۱۹۹۴ پس از بازی ایتالیا و برزیل نشان می دهد که در خون تماشاگران این بازی بیشتر از افراد عادی تستسترون وجود داشت و هواداران تیم برنده یعنی برزیل بطرز معناداری بیشتر تستسرون داشتند.
در همین حال برخی مطالعات منتشر شده در فصلنامه بین المللی روانشناسی ورزشی از جمله تحقیق جونز و شفیلد در اسکاتلند نشانگر آن است که اگر فرایند باخت تیم مورد علاقه هواداران طولانی شود، سبب پدیداری طیف گسترده ای از سمپتوم های بالینی بیماریهای روان تنی و یا روانی می شود.
ثریا سادات حسینی- روانشناس - میگنا
حتی در بازیهای سخت تر، واقعیت را پذیرفتیم و به گل نخوردن راضی بودیم با حرکت توپ به سمت دروازه ها نفس ها درسینه حبس می شد و در لحظه های افتخار آفرینی به شعف می آمدیم.
موقعیتهایی را که از دست می دادیم گلی که میخوردیم، فریاد می زدیم خشم هایمان را راحت برون ریزی میکردیم دستانمان بالا میرفت و بردست می زدیم آه و سکوت ولی باز هم امید و خوشحالی می آمد، حتی هیجان منفی هایمان هم دلنشین شده بود. بدنبال درخشش وحس غروری هستیم که از تیم مان انتظار داریم.
90 دقیقه ها چه زود میگذرند بازیهای ایران هم تمام میشوند اما جام جهانی هیجان انگیز با تیمهای مورد علاقه مان هنوز هستند برای تقویت اعتماد بنفس و اینکه با خود بگوییم پیش بینی و انتخاب تیم ام درست بود و هنوزدلخوشی و هیجان را با دنبال کردن مسابقه ها داریم.
هیجان فوتبال
هیجان بطور کلی حالت پیچیده روانشناختی است که شامل سه مولفه مجزا می باشد: تجربه ذهنی، پاسخ هیجانی، رفتار آشکار
تجربه ذهنی که از این مسابقات تمام افراد جامعه دارند باعث خاطره مثبت یا منفی از آن می شود که از بین ورزش ها فوتبال توانسته بیشترین احساس و خاطره را در اذهان بگذارد. شاید هم تاثیرات مستقیمی دربر آورده شدن نیازهای روانشناختی فرد مثل امید و غرور و اعتماد به نفس دارد.
پاسخ هیجانی که می بینم مثلا گریه وفریاد پاسخ هیجانی پسندیده ای نیست و سعی میکنیم آنرا در موارد هیجانی کنترل کنیم اما در مسابقات جام جهانی طرفداران تا جایی که میتوانند رفتار آشکاری در پاسخ به هیجان درونی و بیرونی را دارند و همین رفتار مثبت و شیرین و هیجان انگیز است. در جایی که طرفدار تیمی اشکی می ریزد یا فریاد شادی بخاطر درخشیدن و افتخار آفرینی تیم اش سر می دهد همه باهم همراه میشوند و کسی اینجا از کنترل و این برون ریزی خرده ای نمی گیرد.
هیجان مثبت احساس خوشایندی به آدمی میدهد و همین واقعیت بتنهایی آنها را به صورت تجربه های مفید و ارزشمند درمیآورد.
در مسابقات جام جهانی ناخودآگاه آغوشمان را برای تجربه ی هیجانهای خوشایند بازمی کنیم.
هیجان مثبت همچون شربتی مقوی برای بدن است به شخص لذت خاص روحی و جسمی میدهد و در واقع یک انگیزه سالم است .
حمیدرضا صدر در کتاب روزی روزگاری با فوتبال توصیف زیبایی از حس فوتبالی بودن را نوشته است:
شادی و اشک فوتبال برایم بازتابی از زندگی یافت. زندگی سرشار از درگیری و مبارزه در منگنه زمان نود دقیقه یا صد و بیست دقیقه، که به هر حال تمام میشد تا بازی بعد فصل بعد، تورنمنت بعد فاصله پیروزی و شکست، امید و ناامیدی در ضربه های پنالتی گاهی سر سوزنی می شد. سرنوشت بازی ها گاهی با طرح و نقشه رقم خوردند و گاهی با تصادف و اقبال. گاهی با پشتکار،گاهی با فرصت طلبی، گاهی با ریاضت، گاهی با شوریا شکیبایی گاهی با تجربه بزرگ ترها. فوتبال به عزت نفس چنگ می زد به امید. کوچکترهای بی مقدار گاهی می توانستند شاخ غول های پر تکبر را بشکنند.
جام جهانی و اجتماع
تجربه لذت بخش با هم و دور هم بودن به بهانه دیدن فوتبال در یک جامعه و گروه طرفداران تیم محبوبشان تجربه ای به یاد ماندنی می شود. هر نوع واکنشی چه هیجانی چه احساسی از دیدن این مسابقات خوشایند است و این تجربه و تلاش برای تکرار آن طبیعی است.
هرچه حساسیت یک بازی و انتظار بران آن بیشتر باشد لحظات شیرین و به یاد ماندنی تر ثبت می شود. علاقه به دیدن و تجربه دسته جمعی و گروهی این لذت و هیجانات را بیشتر می کند. از رفتن به خانه اقوام و دوستان گرفته تا مکانهای عمومی و اجتماعات بزرگتر که به صورت یک کنش اجتماعی برای تماشای فوتبال است در جهت شریک شدن در احساسات و هیجانات درون گروهی که به وسیله آن همراهی و برون ریزی هیجانی بیشتری صورت می گیرد.
انگار که زمانیکه باهم فریاد می زنیم شادتر میشویم. در هر صورت تماشای فوتبال بخشی از فرایند گروه گزینی اجتماعی است که تاثیراتی همچون تقسیم بندی گروهی هم دارد مثل طرفداران مختلف در انتخاب تیم ها(برزیلی ها، آرژانتینی ها، آلمانی ها، یا قرمز و آبی) و این احساس تعلق به گروه ، تایید شدن و همراهی گروه بزرگتر درکنار هم با تشویق و احساسات یکسان تاثیرات مهم روانشناسی به دنبال خواهد گذاشت.
برای حمایت یک تیم دراجتماع طرفدارن این طور است که یکدیگر را نمی شناسند ولی در روز و ساعت خاص در محلی جمع میشوند که بدنبال هدف مشترکی هستند. ریشه آرزو و احساس خوبشان همه یکی است همه چشم به یک توپ می دوزند با امید رسیدن به این آرزوی مشترک در غم و شادی هم شریک می شوند با فاصله سنی، قومی، جنسی، فرهنگی و.. که اینها به یمن دیدن فوتبال است.
شادی که از برد تیم ملی در مردم جامعه شکل میگیرد از احساس غرور ملی و لایق دانستن خود در پیشرفت و اعتماد به نفس از پیروزی تیم شان بالاترین دستاورد این مسابقات فوتبال در جام جهانی است . در خانواده ها چه میگذرد ؟
به طور کلی در طول این مسابقات با شروع فوتبال تیم های مورد علاقه مان فرصتی مناسب برای دورهمی و صمیمیت در خانواده ها بین همسران، والدین و فرزندان ، اقوام ... است . پدری که با پسرش شرط بندی میکنند، بحث می کنند،، کل کل های بامزه به راه می اندازند یا مسابقه ها را پیش بینی می کنند و در کل، لحظات باهم بودن باعث صمیمت بیشتر و همدلی از لذت هایی است که مسابقات جام جهانی برایمان آورده است.
بهانه ای برای شادی و درک احساسات و باهم بودن است. بین همسران هم توجه به یکدیگر و همراهی، لذت تماشای مسابقات را دوچندان میکند که باعث رضایت و پذیرش زوجین میشود.ابراز محبت موقعیت خاصی نمی خواهد اما با این هیجان وهمدلی در کنار همسر ابراز محبت به هر شکل در این زمان بیشترین تاثیرش راخواهد داشت . دراین تجربه، رابطه موثر است که پیوند جویی را قوی تر می سازد.
تاثیر جام جهانی و تماشای مسابقات فوتبال بر فرزندان
فرصتی طلایی برای پدری که به دنبال زمانی برای نزدیک شدن به نوجوانش است با تماشا کردن و طرفداری رقابتهای فوتبال به این هدف می رسد که با او یکصدا و همدل شود، و در احساساتش شریک می شود. در این مجال شادی بخش و سرگرم کننده برای والدین درجه اهمیت اش بر کودکان هم پوشیده نمی ماند آنها تحت تاثیر احساسات بزرگترها قرار می گیرند.
در اینجاست که باورهایشان ساخته می شود. مسابقات و هیجانش تاثیرات جالبی بر آنها میگذارد. آنها بخوبی از این قهرمانان الگو می سازند. تاثیر نقش سخت کوشی واهمیتی که فوتبالیست ها دارند باعث اتفاقات خوبی مثل انگیزه گرفتن، امیدوار بودن ، تاثیر برهویت یابی و تقلید از این قهرمانان میشود.
پله ( Edson Arantes ) در خاطراتش از شکست برزیل در برابر اروگوئه و تجربیاتش درخاطرات کودکی خود از جام جهانی می گوید:" برایم 16 جولای سال 1950چنان انگیزش بخش بود که جای اغراق ندارد.بعد از بازی اروگوئه برزیل گریه های پدرم را دیدم و تلاش مادرم را برای آرام کردنش . من به اتاق رفتم روبروی تصویر مسیح که بر دیوار بود ایستادم و اشک ریزان گفتم چرا اینیطوری شد؟ چرا ؟ انتظاری برای جواب نمیشد داشت ولی چیزی جایگزین یاس و نا امیدی درونم شد و در دلم نشست چیزی عمیق تر و پخته تر، اشکهایم را پاک کردم به اتاق پدرم برگشتم و دستهایم را روی بازوی پدر گذاشتم نمی دانم حرفی که بعدش زدم از کجا می آمد !
به پدرم گفتم طوری نیست بابا خودم ی کروز جام جهانی را برایت می آورم قول می دهم ".
بنابراین در جریان بودن و همراه ساختن فرزندمان در تماشا و انتخاب این سرگرمی هیجان انگیز باعث می شود آنها قهرمانان این عرصه را هم بشناسند در یافتن هدف و هویت یابی در مسیر آینده انتخابی برای الگوسازی شان داشته باشند.
تاثیرات تماشای فوتبال در جهان بر روی سلامتی روان در روزهای جام جهانی
بر اساس یک پژوهش طولی اخیر در اسکاتلند، در طول برگزاری جام جهانی فوتبال در دوره های اخیر کمترین میزان مراجعه کنندگان به مراکز اورژانس های روانپزشکی در اسکاتلند ثبت شده اند. مسترتون و مندر از این تحقیقات نتیجه می گیرند که تاثیر تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی بر وضعیت روانی افراد کاملا مثبت است.
ترشح بیش از حد هورمون تستسرون در میان بینندگان فوتبال سبب ارضای روانی اغلب آن ها می شود. مطالعه انجام شده در فینال جام جهانی ۱۹۹۴ پس از بازی ایتالیا و برزیل نشان می دهد که در خون تماشاگران این بازی بیشتر از افراد عادی تستسترون وجود داشت و هواداران تیم برنده یعنی برزیل بطرز معناداری بیشتر تستسرون داشتند.
در همین حال برخی مطالعات منتشر شده در فصلنامه بین المللی روانشناسی ورزشی از جمله تحقیق جونز و شفیلد در اسکاتلند نشانگر آن است که اگر فرایند باخت تیم مورد علاقه هواداران طولانی شود، سبب پدیداری طیف گسترده ای از سمپتوم های بالینی بیماریهای روان تنی و یا روانی می شود.
ثریا سادات حسینی- روانشناس - میگنا
