مریم فرجی روانشناس و مشاور
حاضرجوابی در کودکان موضوعی است که والدین و مربیان با آن مواجه میشوند و میتواند به دلایل مختلفی از جمله نیاز به استقلال، جلب توجه یا تقلید از رفتارهای محیطی شکل بگیرد.عوامل متعددی میتوانند باعث افزایش حاضرجوابی در کودکان شوند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره میشود:
کودکان ممکن است احساس کنند که به آنها به اندازه کافی احترام گذاشته نمیشود، که این میتواند به حاضرجوابی منجر شود
نکته قابل توجه اینکه گاهی حاضر جوابی هوشمندانه و طنزآمیز است و به سطح معینی از هوش و خلاقیت نیاز دارد.
به گزارش میگنا اگر کودک احساس کند که توسط والدین یا دیگر بزرگترها تحت کنترل است، ممکن است با حاضرجوابی به این احساس واکنش نشان دهد
رفتارهای بیاحترامی در خانواده یا محیطهای اجتماعی میتواند به عنوان الگو برای کودکان عمل کند و آنها را به حاضرجوابی ترغیب کند ، کودکانی که مهارتهای ابراز احساسات و خشم را به درستی یاد نگرفتهاند، ممکن است به حاضرجوابی روی آورند تا احساسات خود را بیان کنند.
این رفتار به ویژه در سنین پایین طبیعی است، زیرا کودکان در حال یادگیری استقلال و ابراز نظر خود هستند، برخی از کودکان به دلیل حساسیتهای شخصیتی یا زودرنجی، ممکن است به سرعت به موقعیتهای تنشزا واکنش نشان دهند و حاضرجوابی کنند.
با توجه به این عوامل، والدین و مربیان میتوانند با شناسایی و مدیریت این رفتارها، به کاهش حاضرجوابی در کودکان کمک کنند.
- در اینجا به بررسی علل و راهکارهای مناسب برای مدیریت این رفتار پرداخته میشود.
علل حاضرجوابی کودکان
1.نیاز به استقلال: کودکان به ویژه در سنین پایین، با گفتن "نه" یا پاسخهای تند، تلاش میکنند استقلال خود را ابراز کنند و از دستورات بزرگترها فرار کنند.
2. محیط خانوادگی: رفتارهای بیاحترامی در خانواده یا در محیطهای آموزشی میتواند به عنوان الگو برای کودکان عمل کند و آنها را به حاضرجوابی تشویق کند.
3. احساس عدم احترام: اگر کودک احساس کند که به او به اندازه کافی احترام گذاشته نمیشود، ممکن است با حاضرجوابی واکنش نشان دهد.
4. خلق و خوی دشوار: برخی از کودکان به دلیل شخصیت خود، زودرنج و حساس هستند و با کوچکترین چالشها، به تندخویی و حاضرجوابی روی میآورند.
راهکارهای مدیریت حاضرجوابی
1. حفظ آرامش: والدین باید در مواجهه با حاضرجوابی، آرامش خود را حفظ کنند و از واکنشهای تند خودداری کنند. این کار به کاهش تنش و بهبود ارتباط کمک میکند.
2. آموزش مهارتهای ارتباطی: والدین میتوانند به کودکان نحوه ابراز احساسات و درخواستها به شیوهای محترمانه را آموزش دهند. این آموزش میتواند شامل بیان احساسات و نیازها بدون توهین به دیگران باشد.
3.توجه به رفتارهای خود: والدین باید به رفتارهای خود توجه کنند، زیرا کودکان به سرعت رفتارهای بزرگترها را تقلید میکنند. اگر والدین خود به یکدیگر بیاحترامی کنند، کودک نیز این رفتار را یاد میگیرد.
4. تشویق رفتارهای مثبت: به جای تمرکز بر روی رفتارهای منفی، والدین میتوانند رفتارهای مثبت کودک را تشویق کنند و به او نشان دهند که چگونه میتواند به شیوهای مناسبتر واکنش نشان دهد.
با توجه به این نکات، والدین میتوانند به بهبود رفتار حاضرجوابی در کودکان کمک کنند و ارتباط بهتری با آنها برقرار سازند.