انسان، متفکر و صاحب اندیشه آفریده شده است، موجودی که فکر کرده و براساس تجربه‌هایش به نتایج و عقایدی دست پیدا می‌کند. هیچ کس دقیقا مانند دیگری نمی‌اندیشد. البته این لطف زندگی است. زیرا اگر قرار باشد همه مانند هم فکر کنند و رفتارکاملا یکسانی داشته باشند زندگی بیش از حد آرام و کسل‌کننده پیش می‌رود. گاهی شنیدن عقاید مخالف، موجب یادگیری ایده‌های نو و همچنین خلاقیت در فرد می‌شود.
با این حال گاهی اوقات مخالفت با دیگران کشمکش‌هایی را به وجود می‌آورد و اطرافیان را به جان یکدیگر می‌اندازد. مردم با شنیدن عقاید مخالف خود، بشدت عصبانی شده و از کوره درمی‌روند و با یکدیگر بد رفتار می‌کنند. این نوع برخوردها روابط سالم انسانی را از بین می‌برد و افراد را مقابل یکدیگر قرار می‌دهد. بنابراین باید شنیدن عقاید مخالف را یاد بگیریم. در واقع مخالفت کردن با عقاید دیگران نیز راه و رسم‌هایی دارد. مخالفت با دیگری بدون رنجاندن یا خشمگین کردن او هنری است که باید آموخت:
شنونده خوبی باشید
شنونده خوب کسی است که واقعا می‌خواهد بفهمد دیگری چه می‌گوید. البته ممکن است مخالف عقاید او باشد، اما بخوبی به سخنانش گوش می‌دهد تا بتواند دقیقا مشخص کند با چه چیزی مخالف است. اگر با کسی مخالف هستید از خودتان بپرسید آیا کاملا متوجه حرف‌هایش شده‌اید یا خیر. گاهی اوقات بدون این که متوجه موضوع اصلی شده باشید و بر اثر یک سوءتفاهم به مخالفت و مشاجره می‌پردازید. تنها با پرسش و شنیدن پاسخ میتوانید از پیش‌فرض‌های خود رها شده و رفتار مناسبی درپیش بگیرید.
روشنفکر باشید
وقتی با فکر باز و روشن‌بینی به صحبت‌های دیگران گوش کنید، علاوه بر این که بهتر می‌فهمید علت مخالفتتان با آنها چیست، میتوانید آنها را نیز تشویق کنید به صحبت‌ها و نظرات شما گوش کنند. گاهی اوقات شما تجربه‌هایی دارید که دیگری نداشته و با گفت‌وگو در مورد آنها میتوانید به نتایج خوبی دست پیدا کنید و چه‌بسا کسانی که در برابر مخالفتتان حالت تدافعی به خود گرفته بودند، عقایدتان را بپذیرند.
مورد اختلاف را هدف بگیرید نه شخصیت فرد را
هنگام گفت‌وگو و شنیدن عقاید مخالف باید موضوع مطرح شده را هدف قرار بدهید. اگر شخصیت فردی را که عقایدی مخالف با شما دارد لگدمال کنید، او را در حالت تدافعی قرار می‌دهید و هرگز نمی‌توانید نظر مخالف‌تان را به گونه‌ای که شرایط را متشنج نکند، مطرح کنید. هر وقت احساس خشم کردید، ادامه ندهید و وقتی آرام شدید مخالفتتان را بیان کنید. به این ترتیب دیگران بهتر به حرف‌هایتان گوش می‌کنند.
محترمانه رفتار کنید
اعلام مخالفت به روش‌های بی‌ادبانه نه‌تنها کمکی به شما نمی‌کند، بلکه موجب می‌شود کسی به صحبت‌هایتان گوش ندهد و در عین حال از رفتارتان منزجر شود. داد و فریاد هیچ فایده‌ای ندارد. به جای آن میتوانید با بیان عبارات خوب و مناسب طرف مقابل را به شنیدن صحبت‌هایتان ترغیب کرده و سپس مخالفت خود را بیان کنید مثلا عباراتی مانند این مناسب است:
ـ چه جالب، ولی به نظر می‌رسد عقاید متفاوتی داریم، می‌خواهید من هم عقیده خودم و دلیلش را بگویم؟
ـ واقعا؟ اما من طور دیگری فکر می‌کنم. شاید به این دلیل است که در این مورد تجربه دیگری دارم.
وانمود نکنید شما بهتر می‌دانید
چیزی که باعث می‌شود کسی به مخالفت‌هایتان اهمیتی ندهد و حتی دلخور شود، این است که مخالفتتان را طوری بیان کنید که انگار دیگری کودک است و شما بهتر از او صلاحش را می‌دانید. حتی وقتی این رفتار را با یک کودک دارید به نتیجه خوبی نمی‌رسید، چه برسد به یک بزرگسال! چنین برخوردهایی درست مانند این است که به دیگران بگویید «شما نمی‌دانید چگونه زندگی کنید و فقط این من هستم که درست می‌گویم و می‌خواهم اراده‌ام را به شما تحمیل کنم.» نتیجه این رفتار از پیش معلوم است!
هنگام بیان مخالفت، از دو زبان «کلام» و «بدن» استفاده کنید
زبان بدن موثرترین روش برای برقراری ارتباط با دیگران است، بنابراین آن را
نادیده نگیرید.
ـ هنگام صحبت کردن لبخند بزنید تا نشان دهید رفتارتان دوستانه است.
ـ صاف بنشینید تا اعتماد به نفستان را نشان دهید.
ـ مراقب نحوه قرار دادن دست و پاهایتان باشید. هرگز دست به سینه ننشینید و پاهایتان را روی هم نیندازید.
ـ تماس چشمی مناسبی داشته باشید.
ـ وقتی طرف مقابل صحبت می‌کند، سرتان را تکان دهید تا نشان دهید حرف‌هایش را خوب می‌شنوید، البته به منظور پذیرفتن آن حرف‌ها نیست.
ـ هنگام صحبت، آرامش خود را حفظ کنید و مراقب لحن کلامتان باشید.
عذرخواهی نکنید
مراقب باشید هنگام مخالفت با طرف گفت‌وگو از ترس این که مبادا او را برنجانید یا از دست بدهید، عذرخواهی نکنید. ببخشید و متاسفم گفتن زمانی به کار می‌آید که مرتکب خطایی شده و دیگری را آزرده خاطر کرده‌اید. وقتی درخصوص موضوعی اظهارنظر می‌کنید به کاربردن عبارات عذرخواهی نامناسب است. مثلا وقتی می‌گویید «ببخشید، نمی‌خواستم تو را ناراحت کنم» خوب است، اما گفتن این عبارت وقتی با عقیده کسی مخالف هستید، درست مانند این است که مطمئن نیستید واقعا حق با شما باشد و از رنجاندن دیگران می‌ترسید. این طرز صحبت کردن موجب می‌شود طرف مقابل اهمیتی به حرف‌هایتان ندهد و باز هم ساز خودش را بزند. میتوانید از عبارت‌های بهتری استفاده کنید، مثلا «می‌دانم مخالفتم شما را آزرده‌خاطر می‌کند، اما هر کس براساس تجربه‌های خود نظراتی دارد و من هم فقط خواستم نظرم را بیان کرده باشم.»
به تفاوت‌های یکدیگر احترام بگذارید و قدردان هم باشید
وقتی کسی از موضوعی صحبت می‌کند که خلاف عقیده شماست، او را سرزنش نکنید. در عوض بابت شهامت بیان اعتقادش او را تحسین کنید. عدم توافق یعنی فرد طرف گفت‌وگو، شهامت بیان عقاید خود را دارد و او می‌تواند از دیدگاهی متفاوت به قضایا نگاه کند و حتی شاید افق دید شما را هم گسترده‌تر کند. این کار حتی به این منظور است که او برایتان آنقدر ارزش قائل بوده و به شما اعتماد داشته که جلوی شما مخالفتش را اعلام کند. شما میتوانید از نقطه نظر دیگران بدون این که با آنها موافق باشید قدردانی کنید. مثلا میتوانید بگویید:
ـ می‌دانید، من هنوز با روش شما موافق نیستم، اما الان که درباره‌اش صحبت کردیم، کمی بهتر متوجه شدم. ممنون که وقت گذاشتید و توضیح دادید.
ـ راستش را بخواهید نسبت به این موضوع با این دید نگاه نکرده بودم، ممنون که روش دیگری به من یاد دادید، اما باید هنوز وقت بگذارم تا به نتیجه‌ای که شما می‌خواهید برسم.
ـ در این مورد به عقایدتان احترام می‌گذارم، اما درحال حاضر تغییر مواردی سخت است و شاید در آینده بتوانم همان طور که شما فکر می‌کنید، بیندیشم.
بدانید چه وقت موافقت و مخالفت کنید
هنگام گفت‌وگوهایتان، وقتی احساس کردید بحث بسیار داغ شده و احساسات اطرافیان به غلیان افتاده، موضوعی را پیش بکشید که همه بر سر آن توافق دارید. چراکه در چنین حال و هوایی، هر کس محکم به عقیده خود می‌چسبد و گوش شنوایی وجود نخواهد داشت. هر قدر هم تلاش کنید دیگران مخالفت خواهند کرد، فقط به دلیل این که مخالفت کرده باشند. بنابراین خیلی مهم است که در این مواقع از طرح مسائل مخالف پرهیز کنید. شرایط گفت‌وگو را همواره بسنجید و اگر اوضاع روبه راه بود، مخالفتتان را درخصوص موردی خاص با ملایمت اعلام کنید.
به دنبال برنده شدن نباشید و بازخواست نکنید
در هر گفت‌وگویی اگر مخالف چیزی هستید، صرفا مخالفتتان را بیان کرده و دیگران را وادار نکنید دقیقا مانند شما فکر کنند. روی دلایلی که باعث مخالفت شما می‌شود، متمرکز شوید و در پی این نباشید که حتما برنده از میدان بیرون آیید. همچنین مانند یک وکیل طرف مقابل را با سوال‌های بله یا خیر هدف قرار ندهید. این برخورد تهاجمی است و از نظر طرف مقابل توهین‌آمیز تلقی می‌شود و علاوه بر این که راه ارتباطی میان شما را می‌بندد، موجب می‌شود آن شخص کوچک‌ترین اهمیتی به مخالفت‌هایتان ندهد و حتی ذره‌ای به آن فکر نکند.
منبع:
جــام‌جــم
