کودک درست از زمانی که بتواند حرف بزرگ‌ترها را بفهمد، توانایی و قابلیت
فراگیری شیوه رفتار را نیز دارد. والدین باید در این دوره با تشویق،
راهنمایی و یادآوری‌های مثبت خود شیوه رفتاری صحیح را به کودک بیاموزند.
معمولا خانواده‌ها در برخورد با فرزندانشان با مشکلات متعددی مواجه هستند.
مشکلاتی از قبیل: پرخاشگری، بی‌نظمی، بدغذایی، بدخوابی و… رفتاردرمانی از
تکنیک‌هایی است که برای مواجه با این مشکلات و فائق آمدن بر آنها کاربرد
بالایی دارد. این تکنیک‌ها به دلیل سهولت به کارگیری و اثرمندی بالا، موجب
می‌شوند تا والدین به طریق مناسب و صحیح بتوانند مشکلات رفتاری فرزندانشان
را برطرف کرده و رفتارهای نامطلوب آنها را به سمت رفتارهای مطلوب سوق دهند.
با استفاده از روش‌های تغییر رفتار و رفتاردرمانی، والدین می‌توانند
مجموعه‌ای از فنون یادگیری را که هدف آن اصلاح رفتار، افزایش رفتار مطلوب،
کاهش رفتار نامطلوب و حذف رفتار نامطلوب است را درباره فرزندان خود به کار
بندند، لذا بهتر است که ابتدا نوع رفتار و رفتار هدف مشخص شده و سپس راه‌حل
مناسبی برای تغییر رفتار تعیین شود. کودک درست از زمانی که بتواند حرف
بزرگ‌ترها را بفهمد، توانایی و قابلیت فراگیری شیوه رفتار را نیز دارد.
والدین باید در این دوره با تشویق، راهنمایی و یادآوری‌های مثبت خود
شیوه رفتاری صحیح را به کودک بیاموزند و در صورت بروز رفتاری اشتباه از
جانب کودک به آرامی به او گوشزد کرده و شیوه صحیح را به او آموزش دهند.
مثلا، کودکان باید بیاموزند نوبت را رعایت کرده و صحبت دیگران را قطع
نکنند.
والدین باید با آرامی به کودک بگویند
که ابتدا باید صحبت دیگران تمام شود تا او بتواند خواسته خود را مطرح کند.
البته بزرگ‌ترها نیز باید هنگام صحبت کردن به کودک توجه کنند و با رفتار
مثبت او را یاری کنند. برای مثال مادامی که کودک منتظر است تا صحبت
بزرگ‌ترها تمام شود، آنها باید دست او را در دست بگیرند و از این طریق به
او بفهمانند که از حضورش آگاهی دارند. پیروی از ده قانون ساده به شما امکان
می‌دهد رفتارهای خوب را در کودک خود تقویت کنید و این رفتار را در آنها به
صورت عادت در آورید.
رفتار درست بچه‌ها را تقویت کنید نه بدرفتاری‌شان را
درخواست‌های مودبانه بچه‌ها را تقویت
کنید، نه نالیدن‌ها و فریاد زدن‌هایشان را یا سربه‌سر گذاشتن‌ها و
کج‌خلقی‌ها و قهر کردن‌هایشان را. سعی کنید بحث و گفت‌وگوهای آرامی‌که
بینتان وجود دارد را چند برابر کنید، نه مجادله کردن که گاه و بی‌گاه
بینتان به وجود می‌آید.
بیاموزید که قبل از صحبت فکر کنند
همیشه در حین حرف زدن با فرزندانتان
از آنها بپرسید منظور تو دقیقا چیست؟ چقدر راجع به این حرف فکر کرده‌ای؟ از
او بخواهید که همیشه حرف‌هایش را بسنجد بعد بزند؛ اگر به این روش عمل کرد
برای ثابت‌قدم بودنش به او پاداش دهید.
از فرزندانتان توقع رفتار خوب داشته باشید
بچه‌ها باید بدانند که شما چه توقعی
از آنها دارید و آنها چه توقعی می‌توانند از شما داشته باشند. وقتی بچه‌ها
بتوانند پیش‌بینی کنند که عکس‌العمل شما در برابر رفتارشان چگونه خواهد
بود، می‌توانند رفتارهای انتخابی خود را بهتر کنند. مطمئن باشید که
میتوانید به آنها اعتماد کنید.
بچه‌ها به حرف‌های شما اعتماد دارند
بچه‌های‌تان را به شیوه‌ای تربیت
کنید که در هر موقعیتی به مقتضای آن موقعیت رفتار کنند. به آنها بیاموزید
که تلاش کردن اساسی‌ترین چیز است. آنها را در موقعیت‌های خوب تشویق کنید.
وقتی شما فرزندتان را تشویق می‌کنید، آنها اعتماد شما را به خودشان
می‌بینند و در نتیجه به خودشان و توانایی‌هایشان اعتماد می‌کنند.
وقتی الگوی بدرفتاری را تشخیص دادید، شیوه رفتاری‌تان را تغییر بدهید
به فرزندتان قوانین رفتاری حاکم بر
خانواده‌تان را بگویید؛ دقت کنید که این قوانین باید مشخص، ثابت و عقلانی
باشد. از جدول‌های رفتاری و تعهدات استفاده کنید، موفقیت‌ها و رفتارهای
خوبشان را پررنگ کنید؛ از آنها حمایت کنید و تشویق‌هایتان را هم در این
جدول بگنجانید.
تنبیه معقول در نظر بگیرید
در برابر بچه‌های‌تان از تنبیه‌هایی
استفاده کنید که به آنها بیاموزد که در برابر اعمال و رفتارشان مسئولند.
بچه‌ها با تنبیه‌های معقول به خوب زندگی کردن ادامه می‌دهند. این تنبیه‌ها
می‌توانند شامل محدود کردن و کوتاه‌کردن زمان‌های بیرون بودنشان باشد.
فراموش نکنید وقتی از دستشان عصبانی هستید به هیچ عنوان تنبیه نکنید!
از کودکی به آنها درس زندگی بدهید
وقتی فرزندتان هنوز کوچک است، مسئولیت‌پذیری و تصمیم‌گیری را به آنها
یاد بدهید. این دروس آنها را برای دنیای واقعی آماده خواهد کرد. به‌خاطر
داشته باشید که بچه‌ها به محدودیت‌ها، ساختار و قوانینی پایدار و یکنواخت
احتیاج دارند.
به آنها عشق بورزید
با وجود رفتارهای خوب یا بد فرزندانتان به آنها عشق بورزید و روی نکات مثبت اخلاقی و رفتاریشان تمرکز و توجه کنید.
بگویید که کار خوب بدون پاداش نخواهد ماند
برای اینکه نسبت به انجام کارهای درست
احساس خوبی داشته باشند، به آنها بیاموزید که خودشان درپی به دست آوردن
پاداش کار درست خود باشند.
محیط و فضای خانوادگی سالم و دلپذیری را ایجاد کنید
استعدادها و توانایی‌های شان را تایید کنید و ضعف‌های‌شان را بپذیرید و
در رفع این ضعف‌ها به آنها کمک کنید. قبول کنید که هیچ‌کس بدون عیب نیست و
به آنها فرصت جبران بدهید.
روزنامه آرمان امروز- http://www.anjomanmalu.com
