اگر بخواهیم مستقل و بی حاشیه با اعتماد به نفس کامل برویم سر اصل مطلب، باید بگوییم که ما برای رسیدن به خوشبختی و موفقیت به «اعتماد به نفس» و «عزت نفس» نیاز داریم و خبر بد و خوب، به طور همزمان (!) این است که هیچ کدام از این دو، در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی شود مگر خودتان!
اعتماد به نفس، اعتماد به خود است. خودتان را چقدر می شناسید و چقدر به این «خود» اعتماد دارید؟ چقدر برای تان محترم است و دوستش دارید؟ می بینید؟ «همه چیز به خودتان برمی گردد.» این لحن روانشناسانه و گاهی ناخواشیند جملات، برای خیلی از ما آشناست؛ همانجا که معلوم می شود همه چیز تقصیر خودمان و در دست خودمان است؛ حتی نداشتن اعتماد به نفس!
ما این بار با حضور دکتر نصیر دهقان، نویسنده و مدرس «مهارت های زندگی» از این عنصر کمیاب حرف می زنیم. چطور می شود اعتماد به نفس مان را بالا ببریم؟ آنقدر بالا که برای خواستگاری، استخدام، سخنرانی و حتی دوستیابی دست و پای اعتماد به نفس مان نلرزد و هیچ رویدادی برای مان ترسناک نباشد.
یار در خانه
دکتر نصیر دهقان در تعریف اعتماد به نفس می گوید:
«اعتماد به نفس در حقیقت نوع تفکر ما درباره خودمان است، اینکه چگونه توانایی ها و محدودیت های خود را می بینیم، چطور با آنها کنار می آییم و برای بهبودشان چه کارهایی می کنیم؟
زمانی که اعتماد به نفس در حد سالم و طبیعی باشد، فرد حس خوبی دارد و خود را مستحق احترام می داند اما برعکس، وقتی که فرد اعتماد به نفس پایینی دارد، ارزش کم و ناچیزی برای نظرات و عقایدش قائل می شود. چنین افرادی همیشه نگران هستند، نگران از اینکه به اندازه کافی در نگاه اطرافیان، خوب و مورد قبول نباشند.
با این تعریف در واقع اعتماد به نفس، حسی است که شما را قادر می سازد تا ببینید در زندگی برای پیشرفت و ترقی به چه فاکتورهایی نیاز دارید؟ همین معجزه گر به شما توان تلاش می دهد و کاری می کند تا با علاقه بیشتری اهداف تان را دنبال کنید.
جالب اینکه حتی اگر گام های اولیه کوچک باشند، با تکیه به اعتماد به نفس به راحتی می توانید به موفقیت دست پیدا کنید. انسان هایی که با اعتماد به نفس پیش می روند به خوبی می دانند که برای بهبود وضعیت زندگی خود باید چه کاری انجام دهند؟ در ضمن زمانی که به خودتان احترام بگذارید و اعتماد به نفس خوبی داشته باشید، احساس امنیت و ارزش می کنید؛ در نتیجه روابطی مثبت و محکم نیز با دیگران برقرار خواهید کرد.
مجموع آنچه گفته شد منجر به این می شود که افراد با اعتماد به نفس بالاتر از دیگران بتوانند با استرس ها و مشکلات زندگی مبارزه کرده یا کنار بیایند. این گروه کمتر احساس «ناامیدی»، «غم»، «بی ارزش بودن» و «شرمندگی» می کنند و به همین دلیل از نظر روحی در شرایط بهتری به سر می برند.
اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب هم در این افراد کمتر دیده می شود. خب از هر زاویه ای نگاه کنید بهتر از این نمی شود. اگر واقعا داشتن اعتماد به نفس تا این حد بر بهبود «کیفیت زندگی» اثرگذار است حتما باید برای بالا بردنش کاری کرد.
راه های افزایش اعتماد به نفس
خوب است بدانیم اعتماد به نفس حقیقی، از شناخت عمیق و همه جانبه ما نسبت به خود، محیط و دیگران ریشه می گیرد و هر چه این شناخت بیشتر باشد بر روی اعتماد به نفس واقعی ما اثرات مثبت بیشتری می گذارد. برای افزایش اعتماد به نفس روش های متعددی وجود دارد که به مهمترین آنها اشاره می کنیم:
* شناخت عمیق و درستی از خودتان داشته باشید چون پی بردن به توانایی های بزرگ و پنهان خودتان یکی از راه های مهم و موثر افزایش اعتماد به نفس است؛ بنابراین ذره بین به دست بگیرید و کوچکترین استعدادهای خود را کشف کرده و جدی بگیرید. از طرف دیگر حواستان به تعریف هایی که دوستان تان از شما ارائه می دهند باشد، شاید لازم باشد خیلی هایشان را باور کنید. خیلی وقت ها با توجه به چیزی که در موردتان می گویند می توانید به بخش های پنهان وجود خود پی ببرید و آنها را جدی بگیرید.
* مرحله دوم این است که نقاط ضعف خود را شناخته، برای رفع آنها اقدام کنید و در صورتی که این کار عملی نیست، با آنها کنار بیایید یا از راه های ممکن آنها را جبران کنید؛ مثلا اگر ناتوانی و محدودیت های جسمی یا مادرزادی وراثتی دارید از طریق افزایش توانایی های علمی یا هنری خود این نقص را جبران کنید.
* توصیه طلایی بعدی این است که استعدادهای خود را شناخته و در راستای رشد و شکوفایی آنها گام بردارید و سرانجام برای بهتر زندگی کردن از آنها استفاده کنید، البته ناگفته پیداست اینکه فهمیدید به نقاشی علاقمندید نمی تواند روی اعتماد به نفس تان معجزه کند بلکه باید با پشتکار زیاد از خودتان، بر پایه استعدادی که در وجودتان کشف کردید، یک نقاش توانا بسازید. آن وقت اعتماد به نفس، خودش را بالا می کشد.
* کاری را که در آن ماهر هستید، انجام دهید تا احساس لیاقت و موفقیت کنید، هر کس در رشته ها و کارهایی بیشتر موفق است؛ یکی در آشپزی، یکی خیاطی، دیگری هم در کوهنوردی و ... نوع کاری که در آن مهارت دارید مهم نیست، بلکه میزان رضایتی که از خودتان بابت انجام دادنش دارید مهم است. همان وقت که به خودتان دست مریزاد می گویید، اعتماد به نفس تان جان می گیرد.
* از کسانی که شما را تحقیر می کنند و باور ندارند، دوری کنید. توصیه ساده ای است اما جواب می دهد.
* در زندگی هیچ گاه لجباز نباشید اما در حد یک دنده ترین آدم ها، هیچ جوره زیر بار ناامیدی نروید، همیشه امیدوار باشید که ناامیدی خودش اعتماد به نفس را در حد زیادی فلج می کند.
* هر چند همه مان به این کار بد عادت داریم اما اگر اعتماد به نفس بالا می خواهید از مقایسه کردن خود با دیگران جدا بپرهیزید و تنها خود را با گذشته های خودتان مقایسه کنید. اگر رو به رشد و پیشرفت و در حال حرکت هستید، خوب است و دلیلی ندارد غصه عقب ماندگی از فامیل یا دوستان را بخورید.
* آیه یأس درونی نخوانید. یعنی به خودتان شکست و ناتوانی را تلقین نکنید. اگر کسی هم بود که از این اخلاق های بد داشت، تحت تاثیرش قرار نگیرید چون در نتیجه این افکار، حس باورپذیری تان نسبت به خودتان کم می شود و سطح خود و توانایی های تان را پایین می آورید.
* تحقیقات نشان می دهد که انجام تقلیدی حرکات آدم هایی که اعتماد به نفس بالا دارند، ترشح هورمون های تستوسترون که مربوط به افزایش قدرت هستند را بالا می برد و خلاصه تغییرات هورمونی پیچیده ای رخ می دهد. بنابراین موقع ایستادن با شانه های رو به عقب و صاف بایستید. بلند صحبت کنید و با اعتماد به نفس رفتار کنید. با تقلید این رفتار، دیگران هم شما را جدی تر می گیرند.
* پروفسور «کارن پاین» از دانشگاه هرتفوردشایر می گوید: «لباس های خاص در شرایط مختلف می تواند به افرادی که آن را به تن دارند، اعتماد به نفس بیشتری بدهد. او در کتابی که با همین موضوع منتشر کرده، مدعی است که لباس بر فرآیندهای ذهنی یک شخص تاثیرگذار است و بیش از طرف مقابل، احساسات خود فرد را تغییر می دهد. پس خوب بپوشید، به سلامت و ظاهرتان برسید و قهرمان زندگی خودتان باشید.
کارشناس: دکتر نصیر دهقان - مدرس و نویسنده «مهارت های زندگی»
ما این بار با حضور دکتر نصیر دهقان، نویسنده و مدرس «مهارت های زندگی» از این عنصر کمیاب حرف می زنیم. چطور می شود اعتماد به نفس مان را بالا ببریم؟ آنقدر بالا که برای خواستگاری، استخدام، سخنرانی و حتی دوستیابی دست و پای اعتماد به نفس مان نلرزد و هیچ رویدادی برای مان ترسناک نباشد.
یار در خانه
دکتر نصیر دهقان در تعریف اعتماد به نفس می گوید:
«اعتماد به نفس در حقیقت نوع تفکر ما درباره خودمان است، اینکه چگونه توانایی ها و محدودیت های خود را می بینیم، چطور با آنها کنار می آییم و برای بهبودشان چه کارهایی می کنیم؟
زمانی که اعتماد به نفس در حد سالم و طبیعی باشد، فرد حس خوبی دارد و خود را مستحق احترام می داند اما برعکس، وقتی که فرد اعتماد به نفس پایینی دارد، ارزش کم و ناچیزی برای نظرات و عقایدش قائل می شود. چنین افرادی همیشه نگران هستند، نگران از اینکه به اندازه کافی در نگاه اطرافیان، خوب و مورد قبول نباشند.
با این تعریف در واقع اعتماد به نفس، حسی است که شما را قادر می سازد تا ببینید در زندگی برای پیشرفت و ترقی به چه فاکتورهایی نیاز دارید؟ همین معجزه گر به شما توان تلاش می دهد و کاری می کند تا با علاقه بیشتری اهداف تان را دنبال کنید.
جالب اینکه حتی اگر گام های اولیه کوچک باشند، با تکیه به اعتماد به نفس به راحتی می توانید به موفقیت دست پیدا کنید. انسان هایی که با اعتماد به نفس پیش می روند به خوبی می دانند که برای بهبود وضعیت زندگی خود باید چه کاری انجام دهند؟ در ضمن زمانی که به خودتان احترام بگذارید و اعتماد به نفس خوبی داشته باشید، احساس امنیت و ارزش می کنید؛ در نتیجه روابطی مثبت و محکم نیز با دیگران برقرار خواهید کرد.
مجموع آنچه گفته شد منجر به این می شود که افراد با اعتماد به نفس بالاتر از دیگران بتوانند با استرس ها و مشکلات زندگی مبارزه کرده یا کنار بیایند. این گروه کمتر احساس «ناامیدی»، «غم»، «بی ارزش بودن» و «شرمندگی» می کنند و به همین دلیل از نظر روحی در شرایط بهتری به سر می برند.
اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب هم در این افراد کمتر دیده می شود. خب از هر زاویه ای نگاه کنید بهتر از این نمی شود. اگر واقعا داشتن اعتماد به نفس تا این حد بر بهبود «کیفیت زندگی» اثرگذار است حتما باید برای بالا بردنش کاری کرد.
راه های افزایش اعتماد به نفس
خوب است بدانیم اعتماد به نفس حقیقی، از شناخت عمیق و همه جانبه ما نسبت به خود، محیط و دیگران ریشه می گیرد و هر چه این شناخت بیشتر باشد بر روی اعتماد به نفس واقعی ما اثرات مثبت بیشتری می گذارد. برای افزایش اعتماد به نفس روش های متعددی وجود دارد که به مهمترین آنها اشاره می کنیم:
* شناخت عمیق و درستی از خودتان داشته باشید چون پی بردن به توانایی های بزرگ و پنهان خودتان یکی از راه های مهم و موثر افزایش اعتماد به نفس است؛ بنابراین ذره بین به دست بگیرید و کوچکترین استعدادهای خود را کشف کرده و جدی بگیرید. از طرف دیگر حواستان به تعریف هایی که دوستان تان از شما ارائه می دهند باشد، شاید لازم باشد خیلی هایشان را باور کنید. خیلی وقت ها با توجه به چیزی که در موردتان می گویند می توانید به بخش های پنهان وجود خود پی ببرید و آنها را جدی بگیرید.
* مرحله دوم این است که نقاط ضعف خود را شناخته، برای رفع آنها اقدام کنید و در صورتی که این کار عملی نیست، با آنها کنار بیایید یا از راه های ممکن آنها را جبران کنید؛ مثلا اگر ناتوانی و محدودیت های جسمی یا مادرزادی وراثتی دارید از طریق افزایش توانایی های علمی یا هنری خود این نقص را جبران کنید.
* توصیه طلایی بعدی این است که استعدادهای خود را شناخته و در راستای رشد و شکوفایی آنها گام بردارید و سرانجام برای بهتر زندگی کردن از آنها استفاده کنید، البته ناگفته پیداست اینکه فهمیدید به نقاشی علاقمندید نمی تواند روی اعتماد به نفس تان معجزه کند بلکه باید با پشتکار زیاد از خودتان، بر پایه استعدادی که در وجودتان کشف کردید، یک نقاش توانا بسازید. آن وقت اعتماد به نفس، خودش را بالا می کشد.
* کاری را که در آن ماهر هستید، انجام دهید تا احساس لیاقت و موفقیت کنید، هر کس در رشته ها و کارهایی بیشتر موفق است؛ یکی در آشپزی، یکی خیاطی، دیگری هم در کوهنوردی و ... نوع کاری که در آن مهارت دارید مهم نیست، بلکه میزان رضایتی که از خودتان بابت انجام دادنش دارید مهم است. همان وقت که به خودتان دست مریزاد می گویید، اعتماد به نفس تان جان می گیرد.
* از کسانی که شما را تحقیر می کنند و باور ندارند، دوری کنید. توصیه ساده ای است اما جواب می دهد.
* در زندگی هیچ گاه لجباز نباشید اما در حد یک دنده ترین آدم ها، هیچ جوره زیر بار ناامیدی نروید، همیشه امیدوار باشید که ناامیدی خودش اعتماد به نفس را در حد زیادی فلج می کند.
* هر چند همه مان به این کار بد عادت داریم اما اگر اعتماد به نفس بالا می خواهید از مقایسه کردن خود با دیگران جدا بپرهیزید و تنها خود را با گذشته های خودتان مقایسه کنید. اگر رو به رشد و پیشرفت و در حال حرکت هستید، خوب است و دلیلی ندارد غصه عقب ماندگی از فامیل یا دوستان را بخورید.
* آیه یأس درونی نخوانید. یعنی به خودتان شکست و ناتوانی را تلقین نکنید. اگر کسی هم بود که از این اخلاق های بد داشت، تحت تاثیرش قرار نگیرید چون در نتیجه این افکار، حس باورپذیری تان نسبت به خودتان کم می شود و سطح خود و توانایی های تان را پایین می آورید.
* تحقیقات نشان می دهد که انجام تقلیدی حرکات آدم هایی که اعتماد به نفس بالا دارند، ترشح هورمون های تستوسترون که مربوط به افزایش قدرت هستند را بالا می برد و خلاصه تغییرات هورمونی پیچیده ای رخ می دهد. بنابراین موقع ایستادن با شانه های رو به عقب و صاف بایستید. بلند صحبت کنید و با اعتماد به نفس رفتار کنید. با تقلید این رفتار، دیگران هم شما را جدی تر می گیرند.
* پروفسور «کارن پاین» از دانشگاه هرتفوردشایر می گوید: «لباس های خاص در شرایط مختلف می تواند به افرادی که آن را به تن دارند، اعتماد به نفس بیشتری بدهد. او در کتابی که با همین موضوع منتشر کرده، مدعی است که لباس بر فرآیندهای ذهنی یک شخص تاثیرگذار است و بیش از طرف مقابل، احساسات خود فرد را تغییر می دهد. پس خوب بپوشید، به سلامت و ظاهرتان برسید و قهرمان زندگی خودتان باشید.
کارشناس: دکتر نصیر دهقان - مدرس و نویسنده «مهارت های زندگی»
منبع : برترین ها- روزنامه ایران
