سایت تخصصی روانشناسی

به گزارش خبرگزاری فارس، بیست و دومین همایش بزرگداشت ملاصدرا با عنوان «فلسفه، پرستش و نیایش» با حضور آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا، رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، غلامرضا اعوانی استاد فلسفه شهید بهشتی، کریم مجتهدی استاد فلسفه دانشگاه تهران و دیگر اساتید فلسفه صبح امروز(چهارشنبه 26 اردیبهشت ماه) در مجتمع فرهنگی آدینه آغاز شد.

غلامرضا اعوانی استاد فلسفه شهید بهشتی محور سخنانش را «مبادی مابعد الطبیعی و الهی پرستش و استجابت دعا» قرار داد و گفت:‌ ابن‌سینا می‌گوید اکثر مردم چیزهایی که درباره دعا می‌گویند حقیقت است و کسانی که به فلاسفه شبیه هستند این حرف‌ها را رد می کنند، چون به اسباب و علل وجود توجه ندارند، بنابراین عذاب‌های الهی براساس گناهان انسان نازل می‌شوند و دعا نقش مهمی در کاهش این بلایا دارد.

وی در ادامه سخنانش به تبین مفهوم دعا از دیدگاه قرآن و مثنوی مولوی پرداخت و افزود:‌ اعتقاد من این است که هر جا علمی وجود داشته، قرآن آن حکمت و دانش را به زیباترین و موجزترین وجه بیان کرده است، قرآن می‌گوید: ای پیامبر به امتت بگو اگر دعای شما نبود خدا به شما توجهی نداشت؛ یعنی دعا واسطه ارتباط خدا با بنده است. انسانی که دعا نکند، خدا به او توجهی ندارد.

اعوانی با بیان اینکه دعا شکل‌های مختلفی مثل نماز دارد، ابراز داشت: دعوت قرآن به اسماء الحسنی است، انسان خواه ناخواه با این اسماء ارتباط دارد، قرآن بین اجابت و استجابت فرق گذاشته است. خدا در جایی که اضطرار وجود دارد از اجابت استفاده می‌کند، ولی در جایی که اضطرار نیست، از استجابت استفاده می‌کند.

وی ادامه داد:‌ در قرآن آیاتی داریم که به ما می‌گوید چگونه دعا کنیم به طور مثال با تضرع و اضطرار دعا کنید یا اینکه دعای فرد ظالم برآورده نمی‌شود. باید توجه داشت دعا بدون سؤال و خواستن امکان ندارد.

این استاد فلسفه بیان داشت:‌ در قرآن و از زبان رسولان انواع دعا ذکر شده است، در سوره انبیاء سه پیامبر از خداوند سه سؤال مطرح کردند و خداوند اجابت کرد، سؤال حضرت ایوب(ع)، شفا از بیماری لاعلاج و دعای حضرت ذکریا هم در مورد بچه‌دار شدن و بسیاری دعاهای دیگر پیامبران در این خصوص قابل بررسی است.

وی گفت:‌ مولانا اسرار دعا را به زبان شعر بیان کرده است، بهترین دعا در حال فنا و اضطرار است. بنده تا وقتی که خودی خود دارد دعا دارد، ولی دعای حقیقی آن است که خود بنده در میان نباشد، بلکه در حال اضطرار و فنا قرار گرفته باشد،  آن دعای بی‌خودان، خود دیگر است(آنی که از خودی خودش فانی شده، دعایش چیز دیگری است)/آن دعا حق می‌کند چون او فناست/آن دعا و آن اجابت از خداست/واسطه مخلوق نی اندر میان 

اعوانی در پایان اظهار داشت:‌ دعا یکی از اسرار قرآنی است. تفسیر مولانا، تفسیر معنوی و فهم قرآن است. بیش از دو هزار آیه در ابیات مولانا تکرار شده و در مثنوی بیانی دیگر یافته است. مولانا را باید بخوانیم تا به حکمت قرآنی دست یابیم، مولانا بخشی از حکمت دعا را برایمان مشخص می‌کند.