یک پژوهشگر و درمانگر حوزه اعتیاد با اشاره به پیشنهاد طرح دهکده سلامت معتادان میگوید: بیشتر سرمایهگذاری نظام در حوزه درمان اعتیاد مبتنی بر ساختمان و تجهیزات بوده و این درحالیست که بر روی رفتار و مداخله درمانی اقدامی صورت نگرفته است.
هومان نارنجیها در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه تجربیات کشورهای موفق در دنیا نشان میدهد تنها عنوان دهکدههای سلامت مهم نیست، بلکه آنچه در بطن جامعه اتفاق میافتد، اهمیت دارد، گفت: نگهداری معتادان در طولانیمدت منجر به بهبود اختلال آنها نمیشود، زیرا ۸۰ درصد اعتیاد، اختلالات رفتاری و اجتماعی است.
وی ادامه داد: راهاندازی مراکزی تحت عنوان دهکده سلامت و... مهم نیست، بلکه آنچه در عمل در مراکز درمانی و در روح درمان حاکم است، اهمیت دارد، لذا در ابتدا باید دید که در ریز جزئیات روانشناسان، مددکاران و سایر خدماتی که به معتادان ارائه میشود چه اتفاقی میافتد.
نارنجیها درخصوص بحث ایجاد امکان اشتغال و مهارتآموزی به معتادان در مرکز مهر سروش بیان کرد: بعد از حرفهآموزی لازم است برای بعد از خروج معتادان از مرکز اشتغالزایی شود. سوالی که مطرح میشود این است که متخصصان برای این موضوع چه فکری اندیشیدهاند؟.
وی یادآور شد: در طرح دهکده سلامت، معتادان به طور قطع ایزوله میشوند اما به نظر باید فکری برای بعد از ایزوله کردن آنها شود. درمان اعتیاد عبارت از یک هفته تا یک ماه درمان جسمانی است و پس از این دوره باید برای افراد مداخلات روانشناختی و مهارتی صورت گیرد. این مهارت به معنای شغل نیست بلکه به معنای خودشناسی و درمانهای روانپزشکی و اختلالات اضطرابی است.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد درخصوص موثر بودن یا نبودن اجرای طرح «دهکده سلامت» اظهار کرد: نامگذاری بر روی مراکز درمان معتادان از قبیل دهکده سلامت موضوعی سلیقهای است؛ اما فرآیندی که در آن اتفاق میافتد مهم است. گفته شده که سایت پیادهروی و دوچرخهسواری، چهار باغ هنر و... در طراحی این دهکده پیشبینی شده است، اما دوست مصرفکننده فرد معتادی که بیرون از دهکده است باید چه کند؟ چراکه پس از مدتی که مددجو از مرکز خارج میشود دوباره دوستش را میبیند و به همراه دوستش مصرف میکند. از سوی دیگر معتادان کارتن خواب که در مرکز ماده ۱۶ هستند قرار است بعد از ترخیص کجا بروند؟ لذا ما نیازمند مداخلاتی هستیم که باید برای درمانهای رفتاری افراد صورت گیرد.
نارنجیها معتقد است اولین و مهمترین رویکردی که باید در درمان رخ دهد مداخله روانشناسی است، چراکه حدود ۸۰ درصد معتادان دچار اختلالات روانپزشکی هستند و خیلی سادهانگارانه است اگر فکر کنیم فرد دارای اعتیادی در یک شهر بسته، دوچرخهسواری کند و اعتیاد را فراموش میکند.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بیشتر سرمایهگذاری نظام در حوزه درمان اعتیاد مبتنی بر ساختمان و تجهیزات بوده است و این درحالیست که بر روی رفتار و مداخله درمانی اقدامی صورت نگرفته است. یک ریال هزینه برای پیشگیری از اعتیاد برابر با ۱۰ ریال صرفهجویی در سایر حوزهها است. کشور ما مدام در محوریت بحران میچرخد. معتادان متجاهر مهم شدهاند چون ظاهر شهر موردپسند مردم نیست. هیچگاه دیده نشده کسی برای پیشگیری کاری انجام دهد. پیشگیری محروم و مهجور مانده، این درحالیست که باید به موضوع پیشگیری توجه شود تا به خیل معتادان و کارتنخوابها اضافه نشود.