احتمالا با این افراد برخورد داشتهاید فقط اسمش را نمیدانید؛ کسانی که به طور کامل از زبریدهاند و در تنهایی و انزوای اتاق خود به یک فعالیت سرگرمکننده مثل بازیهای ویدئویی مشغولند.
هیکیکوموری یعنی محصور شدن
یکی از پدیدههای نگرانکنندهای که به ویژه در جوامع آسیایی و ژاپن دیده میشود، سندرم هیکیکوموری است؛ حالا چرا هیکیکوموری؟ چون در لغت به معنی کناره گرفتن و محصور شدن است. اختلالی که باعث میشود افراد به طور خودخواسته از دنیای بیرون فاصله بگیرند و به انزوای طولانیمدت در خانه روی آورند.سندرم در خانه ماندن چیست؟
در این سندرم فرد تصمیم میگیرد کاملا به طور ارادی و برای مدتهای طولانی از تعاملات اجتماعی خودداری کند و زندگیاش به اتاقی در خانه محدود میشود. طوریکه معمولاً از دنیای بیرون و حتی از نزدیکترین اعضای خانواده هم فاصله میگیرند. شاید در نگاه اول این رفتار بیضرر به نظر برسد، اما در واقع یک اختلال روانی پیچیده است که ریشههای عمیقی دارد.برای مثال یوشی، یک جوان ۲۵ ساله، بیش از سه سال است که از خانه بیرون نرفته است. اوایل حالش خوب بود و در فضای اجتماعی احساس راحتی داشت، اما به مرور زمان دچار اضطراب اجتماعی شدیدی شد و همین موضوع باعث شد تا او از برقراری ارتباط با دوستان و خانواده عاجز شود.
پشت پرده روانشناختی هیکیکوموری
چرا برخی افراد به این وضعیت دچار میشوند؟ دلایل این اختلال پیچیده و چندوجهی است. اضطراب اجتماعی، افسردگی، و مشکلات خانوادگی از جمله عوامل مهمی هستند که نقش پررنگی در شکلگیری این سندرم دارند. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به هیکیکوموری دچار افسردگی مزمن یا اضطراب شدید میشوند که به طور ناخودآگاه آنها را به انزوا و تنهایی هل میدهد.برای مثال؛ کایکو ۳۰ ساله، از زمانی که وارد دانشگاه شد، احساس کرد هیچ ارتباطی با دیگران ندارد. این احساس انزوا باعث شد که او از حضور در جمعها و حتی مکانهای عمومی دوری کند. این تجربه نشان میدهد که هیکیکوموری تنها یک رفتار فردی نیست، بلکه نشانهای از مشکلات روانی عمیقتر است.
انزوای اجتماعی و بیهویتی
در این سندرم ممکن است فرد از بودن در خانه احساس راحتی کند، اما این آرامش کاذب به تدریج به یک احساس پوچی تبدیل میشود. این احساس میتواند به کاهش اعتماد به نفس، افسردگی و حتی مشکلات جسمی مانند ضعف بدنی و مشکلات خواب تبدیل شود.برای مثال امیلی، که بیش از پنج سال در خانه مانده بود، نمونهای از این تاثیرات منفی است. او به طور کامل ارتباط خود را با دوستان و خانواده قطع کرد و پس از مدتی، سلامت روانیاش به شدت آسیب دید. این انزوا باعث شد که او احساس کند زندگیاش هیچ ارزشی ندارد.
فشارهای اجتماعی و انتظارات غیرواقعی
در برخی جوامع، فشارهای اجتماعی و انتظارات غیرواقعی نقش مهمی در تشدید هیکیکوموری دارند. افراد از نوجوانی تا بزرگسالی برای رسیدن به موفقیتهای شغلی، اجتماعی و شخصی فشارهای زیادی را تحمل میکنند. این فشارها، به ویژه در جوامع رقابتی، میتواند به اضطراب و در نهایت انزوای اجتماعی تبدیل شود.دام روانی دیجیتال!
برخی جامعهشناسان معتقدند که در جوامع مدرن، افراد برای رسیدن به استانداردهای اجتماعی و شغلی، تعاملات انسانی را کنار میگذارند. این مسئله باعث میشود که افراد به جای ارتباط واقعی، به دنیای دیجیتال پناه ببرند که در ابتدا احساس راحتی میآورد، اما این راحتی میتواند به یک دام روانی تبدیل شود.جنگ و مقابله با هیکیکوموری
درک و شناخت علل هیکیکوموری اولین قدم برای مقابله با این اختلال است. درمانهای روانشناختی مانند کاهش اضطراب اجتماعی و افسردگی میتوانند به فرد کمک کنند تا به آرامی از انزوا و تنهایی خارج شده و به جامعه برگردد. یکی از روشهای موثر، درمان شناختی-رفتاری (CBT) است که به افراد کمک میکند با ترسها و اضطرابهای خود روبرو شوند.این روش به افراد کمک میکند تا افکار منفی و الگوهای رفتاری نادرست خود را شناسایی و اصلاح کنند.برای مثال، تومو، مردی ۴۰ ساله، پس از ۱۰ سال انزوا به درمان شناختی-رفتاری روی آورد. او توانست احساس امنیت و راحتی بیشتری در ارتباطات اجتماعی خود پیدا کند و به تدریج اعتماد به نفس خود را به دست آورد.
سندرم ماندن در خانه؛ بحرانی جدی
سندرم هیکیکوموری یک مسئله اجتماعی پیچیده است که نیازمند درک عمیق و رویکردهای جامع برای درمان و حمایت است. این پدیده نه تنها بر زندگی فردی افراد تاثیر میگذارد، بلکه میتواند پیامدهای گستردهای برای جامعه داشته باشد. توجه به این مسئله و تلاش برای یافتن راهکارهای مناسب میتواند به بهبود کیفیت زندگی این افراد و کاهش بار اجتماعی ناشی از این پدیده کمک کند.
منبع : تبیان