عفت حیدری روانشناس اجتماعی و نویسنده خانه تاب آوری
دعا و مناجات به کاهش اضطراب و افزایش آرامش روحی کمک می‌کند. فعالیت‌های مذهبی مانند نماز و دعا، به افراد کمک می‌کند تا استرس‌های زندگی را بهتر مدیریت کنند و از این طریق تاب‌آوری خود را افزایش دهند.
به گزارش میگنا دعا و مناجات به عنوان ابزارهای معنوی می‌توانند تأثیر عمیقی بر کاهش استرس و اضطراب داشته باشند. این فعالیت‌ها به فرد کمک می‌کنند تا با ایجاد ارتباطی عمیق‌تر با خداوند، احساس آرامش و امنیت بیشتری را تجربه کند.
در زمان دعا، فرد به تفکر و تمرکز بر مسائل معنوی می‌پردازد که این امر می‌تواند از تنش‌های روزمره بکاهد. تحقیقات نشان داده‌اند که دعا می‌تواند سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را کاهش دهد و در نتیجه، احساس آرامش بیشتری را به همراه داشته باشد.
مناجات به فرد این امکان را می‌دهد که احساس امید و مثبت‌اندیشی را تقویت کند. این احساسات مثبت می‌توانند به کاهش علائم اضطراب کمک کنند و فرد را در مواجهه با چالش‌ها مقاوم‌تر سازند.
دعا همچنین می‌تواند حس تعلق به یک جامعه یا گروه مذهبی را تقویت کند که این امر خود به کاهش احساس تنهایی و انزوا کمک می‌کند. در نهایت، دعا و مناجات نه تنها ابزاری برای ارتباط با خداوند هستند، بلکه به عنوان راهی مؤثر برای مدیریت استرس و اضطراب نیز شناخته می‌شوند.
تحقیقات نشان می‌دهند که دعا و نماز می‌توانند تأثیرات مثبت قابل توجهی بر کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) و اضطراب داشته باشند. در ادامه به بررسی این تأثیرات پرداخته می‌شود.
دعا به عنوان یک عمل معنوی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند. در پژوهش‌هایی که بر روی افراد مذهبی انجام شده، مشخص شده است که این افراد با استفاده از دعا و نیایش، سریع‌تر از افراد غیرمذهبی بهبود یافته‌اند بعبارت دیگر افراد مذهبی از تاب آوری بیشتری برخوردارند. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که انجام عبادات مانند نماز، باعث کاهش سطح کورتیزول در بدن می‌شود. این کاهش به نوبه خود می‌تواند منجر به افزایش حس شادی و نشاط گردد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داده است که نماز با فعال‌سازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک، تنش‌های عضلانی و فشار خون را کاهش می‌دهد
مطالعات نشان می‌دهند که دعا می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند. به عنوان مثال، یک تحقیق خارجی بر روی ۸۸ فرد مسیحی بزرگسال نشان داد که تکرار یک دعای کوتاه به مدت ۱۰ دقیقه در روز، در یک دوره یک ماهه، موجب کاهش قابل توجه علائم افسردگی می‌شود. همچنین، حضور منظم در مکان‌های مذهبی مانند کلیسا می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را تا ۲۰ درصد کاهش دهد، به ویژه در کودکان و نوجوانان.
دعا و نیایش همچنین در پیشگیری و درمان اضطراب نقش اساسی دارند. افرادی که به دعا و معنویت اعتقاد دارند، معمولاً با احساس آرامش بیشتری مواجه هستند و کمتر دچار اضطراب می‌شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افراد مذهبی نسبت به افراد غیرمذهبی زودتر از اختلالات اضطرابی رهایی می‌یابند. این تأثیر مثبت دعا ممکن است ناشی از احساس ارتباط با یک قدرت بالاتر و امیدواری به آینده باشد.
دعا نه تنها بر سلامت روان تأثیر مثبت دارد بلکه می‌تواند روابط اجتماعی را نیز تقویت کند. اعتقاد به معنویت و بودن در کنار افرادی که به قدرت برتر اعتقاد دارند، موجب تقویت روابط اجتماعی و حمایت اجتماعی می‌شود. این حمایت اجتماعی خود عاملی برای افزایش سلامت عاطفی است.
عفت حیدری نویسنده و مترجم خانه تاب آوری ایران در پایان آن مطلب آورده است دعا و مناجات به عنوان فعالیت‌های معنوی، می‌توانند نقش مهمی در ارتقاء سلامت روان ایفا کنند. این فعالیت‌ها نه تنها به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک می‌کنند بلکه موجب تقویت روابط اجتماعی و افزایش امیدواری در زندگی نیز می‌شوند. بنابراین، گنجاندن دعا در زندگی روزمره می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر برای بهبود وضعیت روانی افراد مورد استفاده قرار گیرد.
مناجات نه تنها یک عمل عبادی است بلکه ابزاری مؤثر برای افزایش تاب‌آوری فردی و اجتماعی محسوب می‌شود. با ایجاد پیوند معنوی، مدیریت استرس، تقویت ارزش‌های اخلاقی، ایجاد هدفمندی و تقویت صبر، مناجات می‌تواند نقش بسزایی در ارتقاء سلامت روانی و تاب‌آوری افراد ایفا کند.
