سایت تخصصی روانشناسی

لیلا شقاقی متخصص روانشناسی در گفت گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره دوستان خیالی کودکان اظهار کرد:  داشتن دوستان خیالی برای  کودکان  در مراحل ابتدایی رشد، عادی  خواهد بود.  ۶۵ درصد از کودکان در سن هفت سالگی دوست خیالی داشته‌اند. اولین زمان برای داشتن دوستان خیالی بین ۳ تا ۱۱ سالگی است. حضور دوستان خیالی نباید باعث نگرانی والدین شود، آنچه که مهم است این است که چه چیزی باعث می‌شود کودکان این شخصیت‌ها را بسازند یا اینکه چرا بعضی از بچه‌ها آنها را اختراع می‌کنند و برخی دیگر این کار را نمی‌کنند. ساختن دوست خیالی یک بخش هنجاری رشد است. همه کودکان دوست خیالی ندارند و دوست خیالی کودکان  نشانه‌ای از هوش اضافی آن ها  نخواهد بود.

وی در ادامه افزود: دوست خیالی نشانه رشد هوش اجتماعی در یک کودک است. روابط با موجودات تخیلی نیاز کودک به دوستی را برآورده می‌کند که در بین فرزندان اول و یا تک فرزندان متداول‌تر است. تحقیقات نشان داده است بچه‌هایی که دارای دوستان خیالی هستند با آن ها رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند، در بزرگسالی خود خلاق‌تر از کودکانی می‌شوند که دوست خیالیشان ثابت است و تغییری نمی‌کند. دختران کوچک معمولاً با همراهان خیالی خود، که اغلب شکل حیوانات کودک یا انسان های کودک هستند، نقش مهربانی و معلمی را بر عهده می‌گیرند.  دوستان خیالی پسرهای کوچک اغلب شخصیت‌هایی مانند ابرقهرمانان یا موجوداتی با قدرت هستند که از آن‌ها شایستگی بیشتری دارند.

شقاقی بیان کرد: دوستان خیالی به بچه ها کمک می‌کنند تا سه نیاز اساسی روانشناختی مانند  صلاحیت، ارتباط و استقلال  را که در تئوری خودمختاری تعیین شده است را برآورده می کنند.  کودکان وقتی نقش رهبری را با همراهان خیالی خود بر عهده می‌گیرند، احساس صلاحیت می‌کنند. کودکان به همان روشی که با دوستان واقعی در ارتباط هستند با موجودات خیالی ارتباط برقرار می‌کنند و به بچه‌ها اجازه می‌دهند موقعیت‌های اجتماعی را با عواقب صفر شبیه‌سازی کنند. دوستان خیالی استقلال کودک را تسهیل می‌کنند. دوستان خیالی حس کنترل را به بچه‌ها می‌دهند. بچه‌ها آنها را مجاب می‌کنند، با آنها داستان می‌سازند تا مورد حمله دیگران قرار نگیرند. اما این می تواند برای والدین بسیار ناامید کننده باشد.

وی متذکر شد: هر چند بیشتر والدین نسبت به خیالبافی‌های فرزندشان آگاهند و آن را به‌عنوان بخشی از زندگی او پذیرفته‌اند، اما پذیرش یک دوست خیالی و نامرئی کار چندان آسانی نیست، به خصوص  کودکان با تمام وجود از آن موجود خیالی که گاهی اوقات با اسامی‌ عجیب و غریب نیز نامیده می‌شود، دفاع کرده و دوست دارند که والدین نیز او را یکی از افراد خانواده بدانند و باور داشته باشند. نحوه ی برخورد با این مسئله باید به گونه ای باشد که نه تمرکز زیاد صورت گیرد و کودک را به این کار تشویق کرد و نه به صورتی تند و تهدیدآمیز با کودک برخورد کرد.

شقاقی تاکید کرد: هرگز نباید کودک را به علت داشتن دوست خیالیش مسخره کرد و باید اجازه داد کودک آرام آرام از طریق وسعت دادن به فعالیت های اجتماعیش و ایجاد رابطه با دوستان واقعی تجربه های جدید را کسب کند. اکثر کودکان در حدود ۵ سالگی دوست خیالیشان را کنار می گذارند. گاهی ایجاد دوستان خیالی برای کودکان می تواند  دلایلی داشته باشد، که از آن جمله می توان به تولد خواهر یا برادر جدید، کارهای اضطراب آور مثل رفتن به مهدکودک یا تغییر محل زندگی، از دست دادن والدین اشاره کرد. دوستان خیالی معمولا اعتماد به نفس و شجاعت کودک را در مقابله با تجربه ها جدید افزایش می دهند. در نهایت منجر به بهبود روند رشد در کودک می شوند.