یک روانشناس با بیان اینکه عدم شناخت استعداد و توانمندی نوجوان یکی از عوامل بروز کشمکش و تنش‌های مداوم در خانواده‌هاست، گفت: با این شرایط نوجوان نهایتا در رشته‌ای که علاقه و توان لازم را نداشته ادامه تحصیل می دهد و همین مساله به بروز اختلالاتی همچون خود تحقیری، احساس گناه، افسردگی، اضطراب و حتی اعتیاد منجر می شود. به عبارت دیگر مساله‌ای ساده که با پیشگیری و برنامه‌ریزی درست و منطقی می‌توانست به درستی هدایت شود به سایر سمت‌ها سوق می‌یابد.
دکتر فرج حسینیان عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه توجه به تیپ شخصیتی افراد در ساماندهی روانی و ارتقای سلامت روان تاثیر مستقیم دارد، اظهار کرد: متاسفانه در آموزش و استعداد یابی، تیپ‌های شخصیتی افراد خیلی مورد توجه قرار نمی گیرد و شناخت افراد از خودشان مبهم و کلی است که این مساله آنها را دچار سردرگمی و بی هویتی می کند.
وی عدم کسب مهارتهای ضروری زندگی را عاملی برای بروز ناهنجاریها و اختلالاتی همچون اعتیاد عنوان کرد و ادامه داد: یکی از مشکلات عمده خانواده ها عدم آگاهی نسبت به تفاوتهای شخصیتی نوجوانان نسبت به کودکان است. در فرایند رشدی زیر ۱۸ سال ۳ دوره ۶ ساله داریم که ۶ سال سوم دوران نوجوانی‌است. هر یک از این دوره‌ها الگوهای تربیتی خاص خود را دارد که والدین می توانند با آگاهی نسبت به این الگوها، تعامل مثبت و مفیدتری با نوجوان خود برقرار کنند.
وی افزود: به عنوان نمونه والدین تصور می کنند که نوجوان باید مثل بچه دبستانی حرف گوش کن باشد در حالیکه نوجوان اصطلاحا وزیر و مشاور بوده و باید در مسایل مربوط به خود طرف مشورت قرار گرفته و حرفهایش شنیده شود. بنابراین یادگیری نحوه تعامل با نوجوان توسط والدین و آموزش مهارتهای اصلی زندگی به نوجوان یک ضروت اجتناب ناپذیر است.
ضرورت کسب مهارتهای فرزندپروری از سوی والدین
وی ادامه داد: والدینی که دوره های مهارت آموزی، فرزندپروری و نحوه تعامل با کودکان را آموزش می بینند هم فرزند بهتر و صالح‌تری تربیت می کننند و هم خودشان راحت تر بوده و کمتر دچار چالش می شوند، این دسته از والدین می‌توانند بجای چالش، با فرزند خود همدلی و همنوایی کنند. در حقیقیت نوجوان و جوان را نمی‌توان با سرکوب تربیت کرد چراکه نه تنها تاثیری ندارد بلکه فرد را دچار مشکلات و آسیب‌های جدی‌تری می کند.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی با تاکید بر ضرورت آگاه سازی خانواده ها نسبت به نیازهای روانشناختی نوجوانان و جوانان، اظهار کرد: اگر در این جهان رو به تغییر، جهانی که نوجوان و جوان از نقطه نظر اطلاعاتی از والدین خود جلو افتاده، خواهان ارتقای سطح سلامت روان افراد هستیم باید جدی تر عمل کرده و آموزش مهارتهای ضروری زندگی را در برنامه های آموزشی خود بگنجانیم.
این روانشناس با اشاره به عوامل درونی و بیرونی موثر در سلامت روان افراد، اظهار کرد: به عنوان نمونه در عوامل درونی، ویژگی‌های شخصیتی افراد در سلامت روان موثر بوده و در رابطه با عوامل بیرونی، خانواده، رسانه، فضای مجازی، مراکز آموزشی، دانشگاهها و به خصوص گروه دوستان از مهمترین عوامل موثر بر ابعاد روحی و روانی فرد بوده که باید برای ارتقای آن برنامه‌ریزی شود.
وی با تاکید بر خودشناسی به عنوان یکی از ضروریات بحث ارتقای سلامت روان، اظهار کرد: در مبحث روانشناختی برای خود شناسی، آزمون های ویژه شخصیت، هوش، استعداد و اختلالات وجود دارد که افراد می توانند از این طریق شناخت بهتری از خود داشته باشند. به عنوان نمونه در زمان انتخاب شغل و رشته تحصیلی شناخت دقیق از فرد و توانمندی ها شاخصی بسیار مفید است، چراکه با چند آزمون روانشناختی ساده می‌توان از کشمکش‌ها و صرف انرژی‌های بیهوده بین والدین و فرزند برای انتخاب رشته جلوگیری کرد.