سایت تخصصی روانشناسی

درکنار پدیده "تولدهای تقویمی لاکچری" که والدین به دلیل اعتقادات و نگرش‌های مختلف، فرزندان خود را قربانی دیدگاهشان می‌کنند، داشتن "سیکس پک" و "پرورش اندام‌ در کودکان" از دیگر مسائل مطرح شبکه‌های مجازی در این روزهاست؛ کودکانی که به اجبار والدینشان باید برای کسب شهرت و درآمد خود و خانواده به رغم رنج‌های بسیاری، تن به فعالیت‌های ورزشی زجرآوری دهند.

در همین راستا دکتر سارا گلستانی، کارشناس ارشد مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایسنا، رفتارهای اجباری و تحمیلی به کودکان را نوعی "کودک آزاری جدی" می‌داند و می‌گوید: انجام هر فعالیت خاصی که مشروط به پذیرش بی‌قید و شرط کودک کمتر از شش سال باشد نوعی "کودک‌آزاری" محسوب می‌شود.

وی معتقد است والدینی که از فرزندان خود استفاده ابزاری کرده و یا آنها را مجبور به انجام فعالیت‌هایی که خلاف سلیقه و سن کودک است می‌کنند امری غیرهوشمندانه است. کودکان از بدو تولد تا شش سالگی شرایط بسیار ویژه و آسیب‌پذیری را تجربه می‌کنند، بطوریکه تنها نقطه اتکا و حامی آنها والدینشان محسوب می‌شوند و به واسطه آنها در این دنیا زندگی می‌کنند بنابراین هر خواسته والدین برای کودکان سندی برای تضمین‌ بقایشان به شمار می‌رود.

این روانشناس با بیان اینکه والدین تعیین کننده نوع شکل‌گیری و شخصیت رفتار فرزندان خود هستند می‌افزاید: اگر کودکی از بدو تولد ویژگی، استعداد و مهارت‌های خاصی دارد والدین باید بر اساس ویژگی‌های رشدی و سنی به آنها کمک کنند تا ویژگی‌های کودکشان شکوفا و حفظ شود اما با توجه به تفکر برخی والدین این روزها شاهدیم که بعضا تامین نیازهای روانی کودکان مشروط به انجام فعالیت‌های غیرمعقول می‌شود کما اینکه ممکن است نیازهای جسمی و رفاهی کودک نیز به ازای انجام همین فعالیتها تامین شود.

گلستانی معتقد است که رفتارهای اجباری و تحمیلی پیام‌های اشتباهی را به کودکان گوشزد می‌کند؛ پیام‌هایی مانند "تا زمانی که مورد توجه دیگران باشی دوست داشتنی هستی"، "تا زمانی که به دلیل فعالیت‌های خاصی توسط والدین و جامعه مجازی به تو توجه شود ارزشمند هستی و در غیر این صورت ارزشی نداری" و... که این مسائل می تواند مراحل رشد جسمی و روانی کودک را تحت تاثیر قرار دهد؛ این رفتارها نهایتا عاقبت روانی خوبی برای کودک به همراه ندارد.

وی این نوع از رفتارهای والدین را ناشی از نادانی و ناآگاهی نسبت به مراحل رشدی و روانی کودک می‌داند و می‌افزاید: آزادی کودک زمانی اتفاق می‌افتد که بتواند به راحتی فعالیت‌هایی را مطابق با سن و علاقه خود انجام دهد اما اگر کودکی را مجبور به حرکاتی با تعداد دفعات موردنظر کنیم نوعی کودک آزاری جدی انجام داده‌ایم.

این روانشناس با اشاره به اینکه والدین باید با هدف "فرزندپروری" سالم به رشد کودک‌شان کمک کنند می‌گوید: اگر والدین به ویژگی‌های رشدی و شرایط سنی فرزند خود که از نظر روانشناختی و فیزیولوژیکی مشخص‌کننده توانمندی‌های جسمی و روحی فرزندشان است آگاه باشند، در ابتدا توجه خود را معطوف به نیازها و ویژگی‌های فرزندشان کرده و سپس بعد از مشاهده نیازهای کودک برای آنها برنامه‌ریزی می‌کنند.

به گفته وی تا سن شش سالگی هر فعالیتی که مانع پذیرش بی‌قید و شرط کودکان شود نوعی کودک‌آزاری محسوب می‌شود، چراکه زمانی که نیاز و تصمیم افراد نسبت به نیاز کودک ارجحیت داشته باشد و بقای کودک در گرو حمایت عمومی والدین تعریف شود، رسما نوعی کودک‌آزاری و تجاوز به کودک انجام می‌شود.

گلستانی با اشاره به برخی پژوهش‌ها بیان می‌کند: والدینی که فرزند خود را آزادانه بزرگ نمی‌کنند صدمه روانی همانند صدمه روانی که یک کودک مورد تجاوز جنسی قرار گرفته به کودک خود وارد می‌کنند.

وی در پایان با اشاره به مخاطبانی که پیگیر این کودکان در فضای مجازی هستند توصیه می‌کند که اگر به تماشای کودکانی عادت کنیم که به راحتی در محیط ناامنی تحت برخی قوانین رشد کرده‌اند، رسماً به کودک آزاری دامن زده‌ و به نوعی این مسئله را تایید می‌کنیم.