سوپروایزر خط مشاوره ۱۴۸۰ بهزیستی با انتقاد از برداشت نادرست از مفاهیم حیا، آبرو و ... و سرپوش گذاشتن بر آسیب‌های وارده به افراد، گفت: «اگر مومنی در مقابل ظلم فریاد برنیاورد مسلمان نیست». عمل به همین حدیث برای مقابله با کل آسیب‌های اجتماعی و روانشناسی کافی است.
سعید آزادی عصر؛ سوپروایزر خط ۱۴۸۰ (خط مشاوره تخصصی تلفنی بصورت رایگان در سراسر کشور است که عموم مردم برای دریافت مشاوره در زمینه‌های کودک و نوجوان، تحصیلی و تربیتی ، شغلی، مشکلات خانوادگی، سئوالات پیش از ازدواج و روانشناسی بالینی شامل اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس می‌توانن با این شماره تماس بگیرند و از روانشناسان این خط مشاوره دریافت کنند) در گفت‌وگو با ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که اکنون چه قدر از ظرفیت خط ۱۴۸۰ برای ارائه مشاوره استفاده می‌شود؟ گفت: در حال حاضر بیش از ظرفیت این خط، مشاوران و روانشناسان ما ارائه خدمات میکنند.
خط ۱۴۸۰ باید گسترش یابد
وی به شکایت‌های مطرح شده از سوی مردم مبنی بر اینکه این خط اشغال است یا پاسخگو نیست اشاره و عنوان کرد: تعداد تماس گیرنده‌ها بسیار زیاد هستند و از لحاظ فضای فیزیکی و از نظر تعداد روانشناسان ظرفیت محدودی وجود دارد و ما بیش از ظرفیت و توان خود پاسخگو هستیم. البته بیشترین حجم کار و بار سنگین نیز در تهران است.
آزادی عصر تأکید کرد: ظرفیت این خط، تعداد مراکز مشاوره خط ۱۴۸۰ و تعداد مشاوران و روانشناسان این خط باید افزایش قابل توجهی پیدا کند.
روابط خارج از حوزه خانواده بیشترین موضوع تماس‌های مردمی
وی در پاسخ به این سؤال که بیشترین مشکلی که مردم به خاطر آن با خط ۱۴۸۰ تماس می‌گیرند، چه مشکلی است؟ گفت: روابط خارج از حوزه خانواده، همچنین مشکلات اقتصادی که به مشکل روابط زناشویی و خانوادگی تبدیل شده است، بخش دیگری از مشکلات هم باز می‌گردد به تعارض‌هایی که خانواده زوجین با همدیگر دارند.
اگر فضای ارتباطی آموزش دیده و متناسب داشتیم شاهد انحرافات ارتباطی نبودیم
این روانشناس از جمله دیگر مشکلاتی که به خاطر آن مردم با خطر ۱۴۸۰ تماس می‌گیرند را انحرافات ارتباطی در روابط عنوان کرد و گفت: یکی از مشکلات جامعه ما نبود فضای ارتباطی جوانان در جامعه است که موجب شده افراد به دلیل اینکه روابط آموزش دیده در جامعه ما جا نیفتاده با انحرافات ارتباطی در این فضای خالی مواجه شوند. اگر فضا، فضایی بود که افراد می‌توانستند در حد متناسب و عرف ارتباطات درست برقرار کنند این معضلات را نمی‌دیدیم.
آیا مشاوره می‌تواند تمام مشکل یک رابطه نامشروع را حل کند؟
وی در پاسخ به این سؤال که آیا یک مشاوره تلفنی می‌تواند تمام مشکل یک ارتباط خارج از محدوده خانواده را حل کند؟ گفت: به طور کامل نمی‌تواند؛ اینکه بگوییم صد درصد نمی‌شود به این دلیل است که با مسائل فرهنگی، اجتماعی و قانونی در این موارد نیز مواجه هستیم و حتی می‌شنویم که روابط با محارم در خانواده‌ها رخ می‌دهد و افراد آسیب دیده سکوت میکنند، مشاوره صد در صد پاسخگوی این مسئله نیست چرا که برخورد با این مشکل یک برنامه جمعی است و نیازمند دخالت قانونی و حل مشکلات اجتماعی و فرهنگی در این زمینه نیز هستیم.
قانون و اجتماع در برابر آسیب‌ها سکوت می‌کند
سوپروایزر خط مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ عنوان کرد: چون موارد قانونی و اجتماعی محدودیت و ممنوعیت دارند و در این مسائل ورود پیدا نمی‌کنند، تنها عاملی که بر روی آن کار می‌کنیم تقویت برخورد و مقابله فردی است که مورد آسیب قرار گرفته است و در خلاء عدم وجود سایر کمک‌ها، از سوی روانشناسان کمک زیادی به این افراد صورت می‌گیرد. اما برای ریشه‌کن شدن و برخورد قوی‌تر نیازمند ارتقای بحث‌های حقوقی و فرهنگی هستیم.
آسیب دیدگان نمی‌دانند چه حقوقی دارند و چگونه باید حقوق خود را بگیرند
وی درپاسخ به این سؤال که چه خلاء‌های قانونی برای حمایت از آسیب دیدگان در چنین مسائلی داریم؟ گفت: تا جایی که من بررسی کرده‌ام برای برخورد با بسیاری از آسیب‌های اجتماعی مفاد قانونی وجود دارد اما یا اجرا نمی‌شوند و یا اجازه اینکه مردم اطلاع از حق و حقوقشان را داشته باشند داده نمی‌شود. نه اینکه اجازه نمی‌دهند اما هدایت‌گری وجود ندارد که مثلاً من به عنوان یک زن، کودک و حتی یک مرد وقتی آسیب و مشکلی بروز می‌کند آموزش دیده باشم و بدانم که چه حقوقی دارم و چگونه باید از حقوقم استفاده کنم.
مردها هم مورد ضرب و شتم همسر خود قرار می‌گیرند اما نمی‌دانند چه کنند
این مشاور و روانشناس کشورمان در ادامه گفت: ما حتی مردهایی داریم که مورد ضرب و شتم همسر خود قرار می‌گیرند، در این موارد اینطور نیست که آن مرد نمی‌تواند از خود دفاع کند بلکه شکایت مرد از این است که چرا همسرش چنین رفتاری با او دارد. در این خصوص قوانینی وجود دارد و ضعف قانونی ما اندک است اما برنامه‌ای برای آموزش نداریم و از سوی دیگر موارد و افرادی که باید به این مسائل جدی رسیدگی کنند رسیدگی نمی‌کنند.
وی اضافه کرد: البته ضعف‌های قانونی در خصوص حقوق زنان و کودکان در درون خانه داریم که باید مورد بررسی و اصلاح قرار بگیرند.
هنوز جامعه نقش و جایگاه روانشناس را درست متوجه نشده است
وی وضعیت جامعه در خصوص مراجعه به روانشناس را ارزیابی و بیان کرد: باید جامعه به مرحله‌ای از آگاهی برسد که نقش یک روانشناس در رفع مشکلات افراد مشخص و علمی باشد. مردم ما هنوز به این مرحله از آشنایی نرسیده‌اند و نقش و جایگاه روانشناس را درست متوجه نشده‌اند؛ ما در این خصوص از دو جنبه نیازمند تغییر هستیم اول اینکه ما روانشناسان بیشتر سعی کنیم نقش روانشناس، روانشناسی و روان‌درمانگری را در بطن جامعه بشناسانیم و از سوی دیگر جامعه بستر بازتری را فراهم کند و مردم بیاموزند که چه موقع و چرا باید به روانشناس مراجعه کنند. تا خودشان روانشناسی و روانشناس را نیاموزند وقتی به روانشناس می روند به جای اینکه از او کمک و درمان بگیرند ممکن است آسیب دریافت کنند.
وی تشریح کرد: بحث روان درمانی با پزشکی تفاوت دارد در روان درمانی و مداخلات روانشناختی اختیار خود فرد خیلی زیاد است اما در پزشکی اختیار فرد کمتر است. داروخوردن را در نظر بگیرید دارو هر کاری لازم است در بدن ما انجام می‌دهد مگر اینکه آن را مصرف نکینم اما در روان درمانی فرد باید یک روش یا کاری را اجرا کند و فرد صد درصد مختار است عمل نکند و یا به گونه ای دیگر رفتار کند که نتایج معکوسی داشته باشد.
دین اجازه سکوت را نمی‌دهد
سوپروایزر خط مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ بهزیستی کشور در پاسخ به این سؤال که در کشور ما بسیاری از پنهان کاری‌ها با عناوین مذهبی مثل شرم، حیا، آبرو و ... رخ می‌دهد، روانشناسانتان چگونه با این مسئله مواجهه میکنند؟ گفت: دین اجازه سکوت را نمی‌دهد.
یک حدیث که برای مقابله با کل آسیب‌های اجتماعی کافی است
وی تصریح کرد: یکی از شیوه‌هایی که در روش‌هایمان به کار می‌بریم به کارگیری مسائل مذهبی و استفاده از این مباحث است. اگر نگویم همه اما بسیاری از آنها از این روش‌ها استفاده میکنند. ما از پیامبر (ص) حدیث داریم که می‌فرمایند «اگر مومنی در مقابل ظلم فریاد برنیاورد مسلمان نیست» عمل به همین حدیث و تنها همین حدیث برای مقابله با کل آسیب‌های اجتماعی و روانشناسی کافی است. ما با کنار هم قرار دادن مسائل مذهبی خودمان و دانش و علمی که داریم با روشنگری می‌توانیم در مقابله با آسیب‌ها موفق شویم.
اگر دختر و پسری آسیب دید و سکوت کرد مسلمان نیست
آزادی عصر تصریح کرد: به ما یاد داده اند حیا داشته باشیم اما باید مطالعه کنیم و ببینیم کجا و در چه شرایطی؟ آیا حیا مربوط به این است که دختر یا پسری مورد آسیب جدی قرار بگیرد و سکوت کند؟ همین حدیث پیامبر یعنی اینکه اگر ظلم شد و صدایتان در نیامد تو مسلمان نیستی. علمای دینی ما هم مطرح میکنند که مراقب باشیم از در دین ممکن است ضد دین رفتار کنیم و صدمه ببینیم و صدمه بزنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در آموزش روانشناسان مسائل دینی را به آنها آموزش می‌دهید تا از آنها استفاده کنند؟ گفت: در آموزش‌هایمان بخشی داریم به عنوان «معنویت». البته معنویت صرفاً شامل دین، اعتقاد و ایدئولوژی خاصی نیست بلکه جزو مباحث علمی روانشناسی روز جهان است و سازمان بهداشت جهانی هم آن را مطرح کرده.از این مباحث در ایدئولوژی‌های مختلف استفاده و با دین غالب در کشور ترکیب میکنند.
این روانشناس بالینی کشورمان در پایان گفت: در اسلام مباحث زیادی در خصوص سلامت وجود دارد اما دستکاری شده است؛ یکی از مسائلی که جامعه و فرهنگ ما نیاز دارد این است که اگر می‌خواهد به واقع از دین بهره خوبی ببرد باید به سمت روشنگری در این زمینه برود.
