در حالی که این مطالعه مشخص نکرده است مختل شدن ریتم شبانه‌روزی به دلیل
مشکلات روانی، پیامد آنها یا ترکیبی از هر دو است، محققان می‌گویند این
یافته‌ها بر اهمیت چگونگی متعادل کردن استراحت و فعالیت تاکید دارند.
دانیل اسمیت، پروفسور روانکاوی دانشگاه گلاسگو و پژوهشگر ارشد این تحقیق می‌گوید: «از آنجایی که انسان امروز براساس الگوهای ٢٤ ساعت زندگی می‌کند و از آنجایی که تا سال ٢٠٥٠ دو سوم جمعیت جهان در شهرهایی ساکن هستند که اختلال شبانه‌روزی در آنها بسیار محتمل است، این امر مساله‌ای کاملا جدی در مورد سلامت جمعی به شمار می‌رود. چگونه الگوهای طبیعی خواب و فعالیت را مورد ملاحظه قرار می‌دهیم و چطور شهرها یا مشاغل را برای حمایت از سلامت روانی افراد طراحی می‌کنیم از مقوله‌های مهم محسوب می‌شوند.»
نظم خواب و فعالیت
گروهی از محققان اهل اسکاتلند، ایرلند و سوئد که گزارش تحقیق خود را به مجله «Lancet Psychiatry» سپرده‌اند درباره چگونگی انجام این تحقیق که توسط واکاوی داده‌های «UK BioBank» از سال ٢٠٠٦ صورت گرفته، نوشته‌اند. این تحقیق که بزرگ‌ترین پژوهش در نوع خود است با همکاری کمپانی تحقیقاتی UK BioBank که اطلاعات سلامت ٥٠٠ هزار شرکت‌کننده را که بین ٣٧ تا ٧٣ سال سن داشتند جمع‌آوری کرده صورت گرفته است.
برای کشف ارتباط میان سلامت روانی و چرخه ٢٤ ساعت خواب و فعالیت که با عنوان «ریتم شبانه‌روزی» شناخته می‌شود این تیم اطلاعات بیش از ٩١ هزار شرکت‌کننده‌ای را که در سال‌های ٢٠١٣ و ٢٠١٥ مچ‌بند ردیاب فعالیت را به مدت یک هفته به دست‌شان بسته بودند، بررسی کردند. اسمیت می‌گوید: «این مچ‌بند نقاط داده‌ای ١٠٠ حرکت را در سه بعد بر ثانیه طی بازه زمانی هفت روز جمع‌آوری کرد.» سپس این تیم عملکرد افرادی را که به طور میانگین فعال بودند طی ١٠ ساعتی که بیشترین فعالیت روزانه را داشتند با ٥ ساعتی که کمترین فعالیت را داشتند، مقایسه کرد تا رقمی را که با عنوان «دامنه نسبی» می‌شناسیم، به دست آورند.
اسمیت می‌گوید: «دامنه نسبی از ناهماهنگی یا اختلال در نظم روتین خواب و فعالیت، اطلاعاتی به ما می‌دهد. افرادی که طی روز فعال هستند و در شب راحت می‌خوابند، زندگی سالمی دارند... امتیاز دامنه نسبی آنها معمولا بالا خواهد بود. از طرفی کسانی که به اختلال در خواب‌شان عادت دارند یا چند ساعتی را شب زنده‌داری می‌کنند و تمایل دارند در روز فعالیتی نداشته باشند، دامنه نسبی‌شان پایین است.»
محققان نگاهی به نتایج پرسشنامه‌هایی کردند که شرکت‌کنندگان به هنگام ثبت همکاری با UK BioBank پر کرده بودند؛ آنها در این نظرسنجی‌ها عواملی مانند تنهایی، زمان‌های واکنش و روان‌رنجوری را مشاهده کردند. همچنین پاسخ‌های شرکت‌کنندگان به پرسشنامه بعدی را که به واکاوی وجود افسردگی یا اختلال دوقطبی در آنها می‌پرداخت، بررسی کردند. هر چند تمامی افرادی که مچ‌بند به دست کرده بودند به سوال‌ها پاسخ ندادند اما محققان باور داشتند تعداد شرکت‌کنندگان برای تحلیل رابطه‌ها کافی است. شرکت‌کننده‌ها پس از تکمیل پرسشنامه، براساس دامنه نسبی و تحلیل نتایج به پنج گروه تقریبا مساوی تقسیم شدند.
عوامل دخیل در سلامت روانی یافته‌ها حاکی از آن بود که زمانی که عواملی مانند سن، جنسیت، فصلی که فرد مچ‌بند را دست کرده، موقعیت اقتصادی-اجتماعی، سیگار کشیدن و تجربه بحران در کودکی مورد لحاظ قرار می‌گیرند دامنه نسبی پایینی پدیدار می‌شود که با فقدان سلامت روانی در ارتباط است. درصد تنهایی در گروه بعدی که دامنه نسبی پایین‌تری داشتند تا ٩ درصد افزایش داشت و داشتن سابقه افسردگی و اختلال دوقطبی به ترتیب تا ٦ درصد و ١١ درصد افزایش یافت. این در حالی است که میزان شادی و رضایت از سلامتی کاهش می‌یابد و زمان‌های واکنش کندتر می‌شود. اسمیت ناچیزی این ارقام را تایید می‌کند اما از طرفی به اهمیت آنها معتقد است.
او می‌گوید: «این آمار مهم است چراکه به نظر می‌رسد می‌توان آن را به همه تعمیم داد. از طرفی یافته‌ای محکم و مستدل برای فقدان سلامت روانی و پیامدهای شناختی است.» اسمیت در ادامه می‌گوید جالب است که در زمانی که بسیاری از عوامل را مورد ملاحظه قرار دادیم این ارتباط ثابت ماند. هرچند این مطالعه کاستی‌هایی داشت؛ داده فعالیت افراد فقط طی یک هفته گردآوری شده بود، در زمانی مجزا داده‌های پرسشنامه‌ها به دست آمد. نوجوانان نیز در این مطالعه مورد بررسی قرار نگرفتند و همه ما می‌دانیم نوجوانی دوره‌ای مهم در شکل‌گیری سلامت روانی و ساعت بدن است.
بهداشت خواب
اسمیت توصیه می‌کند پس از ساعت ١٠ شب از انجام فعالیت‌هایی مانند استفاده از موبایل یا برخاستن از رختخواب برای درست کردن نوشیدنی اجتناب کنند چراکه ریتم شبانه‌روزی را مختل می‌کنند. کسانی که در طول شب فعالیت بیشتری نسبت به روز دارند با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند در حقیقت افرادی هستند که بهداشت خواب ضعیفی دارند.»
هرچند او اضافه می‌کند فعالیتی که افراد در طول روز مشغولش می‌شوند مهم است و باید طی روشنایی روز فعال باشند و طی شب فعالیتی نداشته باشند: «به خصوص در زمستان دانستن اینکه صبح بیرون از خانه و به هوای آزاد می‌روید به اندازه داشتن خوابی آرام در شب و استفاده نکردن از موبایل مهم است.»
دکتر پاول کلی از دانشگاه باز انگلستان معتقد است این یافته‌ها به رشد پژوهش‌های مرتبط با ریتم شبانه‌روزی و سلامت روانی کمک کرده است. اما می‌گوید یادآوری این نکته مهم است که ساعت بدن افراد با یکدیگر متفاوت است؛ به این معنی که انعطاف در محل کار و مدارس امری قابل توجه است و نمی‌توان برای همه انسان‌ها یک نوع زمان‌بندی را در نظر گرفت.
دانیل اسمیت، پروفسور روانکاوی دانشگاه گلاسگو و پژوهشگر ارشد این تحقیق می‌گوید: «از آنجایی که انسان امروز براساس الگوهای ٢٤ ساعت زندگی می‌کند و از آنجایی که تا سال ٢٠٥٠ دو سوم جمعیت جهان در شهرهایی ساکن هستند که اختلال شبانه‌روزی در آنها بسیار محتمل است، این امر مساله‌ای کاملا جدی در مورد سلامت جمعی به شمار می‌رود. چگونه الگوهای طبیعی خواب و فعالیت را مورد ملاحظه قرار می‌دهیم و چطور شهرها یا مشاغل را برای حمایت از سلامت روانی افراد طراحی می‌کنیم از مقوله‌های مهم محسوب می‌شوند.»
نظم خواب و فعالیت
گروهی از محققان اهل اسکاتلند، ایرلند و سوئد که گزارش تحقیق خود را به مجله «Lancet Psychiatry» سپرده‌اند درباره چگونگی انجام این تحقیق که توسط واکاوی داده‌های «UK BioBank» از سال ٢٠٠٦ صورت گرفته، نوشته‌اند. این تحقیق که بزرگ‌ترین پژوهش در نوع خود است با همکاری کمپانی تحقیقاتی UK BioBank که اطلاعات سلامت ٥٠٠ هزار شرکت‌کننده را که بین ٣٧ تا ٧٣ سال سن داشتند جمع‌آوری کرده صورت گرفته است.
برای کشف ارتباط میان سلامت روانی و چرخه ٢٤ ساعت خواب و فعالیت که با عنوان «ریتم شبانه‌روزی» شناخته می‌شود این تیم اطلاعات بیش از ٩١ هزار شرکت‌کننده‌ای را که در سال‌های ٢٠١٣ و ٢٠١٥ مچ‌بند ردیاب فعالیت را به مدت یک هفته به دست‌شان بسته بودند، بررسی کردند. اسمیت می‌گوید: «این مچ‌بند نقاط داده‌ای ١٠٠ حرکت را در سه بعد بر ثانیه طی بازه زمانی هفت روز جمع‌آوری کرد.» سپس این تیم عملکرد افرادی را که به طور میانگین فعال بودند طی ١٠ ساعتی که بیشترین فعالیت روزانه را داشتند با ٥ ساعتی که کمترین فعالیت را داشتند، مقایسه کرد تا رقمی را که با عنوان «دامنه نسبی» می‌شناسیم، به دست آورند.
اسمیت می‌گوید: «دامنه نسبی از ناهماهنگی یا اختلال در نظم روتین خواب و فعالیت، اطلاعاتی به ما می‌دهد. افرادی که طی روز فعال هستند و در شب راحت می‌خوابند، زندگی سالمی دارند... امتیاز دامنه نسبی آنها معمولا بالا خواهد بود. از طرفی کسانی که به اختلال در خواب‌شان عادت دارند یا چند ساعتی را شب زنده‌داری می‌کنند و تمایل دارند در روز فعالیتی نداشته باشند، دامنه نسبی‌شان پایین است.»
محققان نگاهی به نتایج پرسشنامه‌هایی کردند که شرکت‌کنندگان به هنگام ثبت همکاری با UK BioBank پر کرده بودند؛ آنها در این نظرسنجی‌ها عواملی مانند تنهایی، زمان‌های واکنش و روان‌رنجوری را مشاهده کردند. همچنین پاسخ‌های شرکت‌کنندگان به پرسشنامه بعدی را که به واکاوی وجود افسردگی یا اختلال دوقطبی در آنها می‌پرداخت، بررسی کردند. هر چند تمامی افرادی که مچ‌بند به دست کرده بودند به سوال‌ها پاسخ ندادند اما محققان باور داشتند تعداد شرکت‌کنندگان برای تحلیل رابطه‌ها کافی است. شرکت‌کننده‌ها پس از تکمیل پرسشنامه، براساس دامنه نسبی و تحلیل نتایج به پنج گروه تقریبا مساوی تقسیم شدند.
عوامل دخیل در سلامت روانی یافته‌ها حاکی از آن بود که زمانی که عواملی مانند سن، جنسیت، فصلی که فرد مچ‌بند را دست کرده، موقعیت اقتصادی-اجتماعی، سیگار کشیدن و تجربه بحران در کودکی مورد لحاظ قرار می‌گیرند دامنه نسبی پایینی پدیدار می‌شود که با فقدان سلامت روانی در ارتباط است. درصد تنهایی در گروه بعدی که دامنه نسبی پایین‌تری داشتند تا ٩ درصد افزایش داشت و داشتن سابقه افسردگی و اختلال دوقطبی به ترتیب تا ٦ درصد و ١١ درصد افزایش یافت. این در حالی است که میزان شادی و رضایت از سلامتی کاهش می‌یابد و زمان‌های واکنش کندتر می‌شود. اسمیت ناچیزی این ارقام را تایید می‌کند اما از طرفی به اهمیت آنها معتقد است.
او می‌گوید: «این آمار مهم است چراکه به نظر می‌رسد می‌توان آن را به همه تعمیم داد. از طرفی یافته‌ای محکم و مستدل برای فقدان سلامت روانی و پیامدهای شناختی است.» اسمیت در ادامه می‌گوید جالب است که در زمانی که بسیاری از عوامل را مورد ملاحظه قرار دادیم این ارتباط ثابت ماند. هرچند این مطالعه کاستی‌هایی داشت؛ داده فعالیت افراد فقط طی یک هفته گردآوری شده بود، در زمانی مجزا داده‌های پرسشنامه‌ها به دست آمد. نوجوانان نیز در این مطالعه مورد بررسی قرار نگرفتند و همه ما می‌دانیم نوجوانی دوره‌ای مهم در شکل‌گیری سلامت روانی و ساعت بدن است.
بهداشت خواب
اسمیت توصیه می‌کند پس از ساعت ١٠ شب از انجام فعالیت‌هایی مانند استفاده از موبایل یا برخاستن از رختخواب برای درست کردن نوشیدنی اجتناب کنند چراکه ریتم شبانه‌روزی را مختل می‌کنند. کسانی که در طول شب فعالیت بیشتری نسبت به روز دارند با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند در حقیقت افرادی هستند که بهداشت خواب ضعیفی دارند.»
هرچند او اضافه می‌کند فعالیتی که افراد در طول روز مشغولش می‌شوند مهم است و باید طی روشنایی روز فعال باشند و طی شب فعالیتی نداشته باشند: «به خصوص در زمستان دانستن اینکه صبح بیرون از خانه و به هوای آزاد می‌روید به اندازه داشتن خوابی آرام در شب و استفاده نکردن از موبایل مهم است.»
دکتر پاول کلی از دانشگاه باز انگلستان معتقد است این یافته‌ها به رشد پژوهش‌های مرتبط با ریتم شبانه‌روزی و سلامت روانی کمک کرده است. اما می‌گوید یادآوری این نکته مهم است که ساعت بدن افراد با یکدیگر متفاوت است؛ به این معنی که انعطاف در محل کار و مدارس امری قابل توجه است و نمی‌توان برای همه انسان‌ها یک نوع زمان‌بندی را در نظر گرفت.
منبع: میگنا
